سازمان دموکراتیک یارسان
سازمان دموکراتیک یارسان یا سدی (به انگلیسی: Yarsan Democratic Organization) (به کردی گورانی: ڕێکخریاێ دموکراتیک یارسان) یک سازمان سیاسی مستقل است که بنا بر اساسنامهٔ خود مصوب کنگرهٔ دوم این سازمان حقوق سیاسی و اجتماعی مردم یارسان را در کشورهای ایران و عراق پیگیری می‌کند. این سازمان «آزادی، یکسانی، آرمان یارسانی» را به عنوان شعار خود انتخاب کرده‌است.
سازمان دموکراتیک یارسان ڕێکخریاێ دێموکراتیک یارسان | |
|---|---|
 | |
| نام (انگلیسی) | Yarsan Democratic Organization |
| رئیس | امیر سلیمی، منوچهر عزیزی و منصور جوانمیری |
| بنیان‌گذاری | ۲۰۱۲ |
| ستاد | شوپینگ، سوئد |
| مرام سیاسی | منافع جامعهٔ یارسان سکولاریسم |
| وابستگی ملی | جبهه مردمان ایران (از ۲۰۲۳)[۱][۲] پیش‌تر: شورای ملی ایران (۲۰۱۳) |
| شعار | آزادی، یکسانی، آرمان یارسانی |
| وبگاه | |
تاریخچه ویرایش
در اواخر دههٔ ۸۰ میلادی، جمعیتی از کردهای جنوب کردستان ایران از پیروان یارسان که به سبب وقوع جنگ ایران و عراق به کردستان عراق پناه برده بودند، حرکتی سیاسی را آغاز کردند که پس از مدتی با نام جنبش مقاومت جامعهٔ اهل حق اعلام موجودیت کرد. این جنبش به سبب شرایط بحرانی کردستان عراق در آن دوره و وقوع جنگ پس از مدتی منحل شد و اعضای آن به کشورهای اروپایی پناهنده شدند.
با ورود نیروهای سیاسی یارسان به اروپا، مسائل جدیدی برای مردم یارسان به وجود آمد. افزون بر این فضای بازتر کشورهای اروپایی امکان فعالیت سیاسی و فرهنگی را در اختیار فعالان سیاسی یارسان قرار می‌داد. در چنین شرایطی دو جریان عمده در میان یارسانی‌های پناهنده در اروپا شکل گرفت: در سال ۲۰۰۷ جنبش دموکراتیک یارسان و در سال ۲۰۱۰ سازمان یاریکورد اعلام موجودیت کردند.
در سال ۲۰۱۲ فعالان این دو سازمان تصمیم به برگزاری نشست مشترکی تحت عنوان کنگرهٔ اتحاد یارسان گرفتند. در این کنگره که در شوپینگ در کشور سوئد برگزار شد، دو سازمان در هم ادغام شده و نام سازمان دموکراتیک یارسان را برای خود انتخاب کردند.[۳]
معرفی سازمان و اهداف آن ویرایش
سازمان دموکراتیک یارسان بنا بر برنامه و اساسنامهٔ خود، مصوب کنگرهٔ دوم به تاریخ ۷ و ۸ ژوئن ۲۰۱۴، خود را به عنوان «یک تشکل سیاسی دموکراتیک و معتقد به پلورالیسم سیاسی» تعریف کرده‌است. در این راستا این سازمان برای خود نسبت به «دفاع از اعلامیه جهانی حقوق بشر، الحاقات و میثاق‌های مربوطه» متعهد دانسته و خواستهٔ سیاسی خود را «برقراری یک نظام سکولار و دموکراتیک در ایران به منظور نیل به آزادی، دموکراسی، عدالت اجتماعی و حاکمیت قانون و کسب حقوق مطرح در اعلامیهٔ مذکور» عنوان کرده‌است.[۳]
در مجموع در اساسنامهٔ این تشکل، ۱۲ بند به عنوان اهداف و خواسته‌های سازمان گنجانیده شده‌است که اجرای مفاد منشور حقوق بشر، سپردن ادارهٔ امور به مناطق و جوامع اتنیکی، جدایی دین از دولت و لغو دین رسمی در کشور، جبران عقب ماندگی‌های اجتماعی و اقتصادی مناطق محروم، آموزش زبان مادری، فراهم آوردن امکان بازگشت آوارگان و … از آن جمله‌اند. همچنین دخالت نمایندگان مردم یارسان در مجالس قانونگذاری محلی و سراسری و واگذاری حق ادارهٔ امور جامعهٔ یارسان به مردم بومی و حق این مردم برای داشتن یک مجمع به عنوان نمایندهٔ سیاسی رسمی مردم یارسان از جملهٔ اهداف و خواسته‌های سازمان دموکراتیک یارسان عنوان شده‌است.[۳]
مشی سیاسی ویرایش
سازمان دموکراتیک یارسان مشی «مسالمت‌آمیز» و استوار بر «پلورالیسم فرهنگی و سیاسی» را انتخاب کرده و خود را «متحد طبیعی جریانات آزادیخواه و دموکرات کردستانی و ایرانی» دانسته‌است.[۳]
ساختار سیاسی ویرایش
ارگان‌های اصلی سازمان دموکراتیک یارسان عبارتند از: کنگره، شورای مرکزی، ریاست مشترک، هیئت اجرایی، کمیسیون‌های تخصصی.
کنگره، عالی‌ترین ارگان تشکل است که با مشارکت همهٔ اعضای دارای شرایط، با فواصل دو تا سه ساله تشکیل می‌شود. اعضای شورای مرکزی توسط کنگره از طریق یک انتخابات آزاد انتخاب می‌شوند و مسئولان سازمان به‌شمار می‌آیند. هیئت اجرایی از درون اعضای شورای مرکزی انتخاب می‌شود و انجام مسائل جاری سازمان (در فاصله زمانی جلسات شورا) بر عهدهٔ اعضای آن است. همچنین وظیفهٔ اجرای وظایف محوله از سوی شورای مرکزی هستند. از وظایف دیگر سریع‌بخشی به برنامه‌های اجرایی و پل میان شورا و ریاست مشترک سازمان نیز به حساب می‌آیند.
همچنین کمیته‌های بازرسی مالی، کمیتهٔ انتخابات، کمیسیون تهیه و تدوین برنامه و اساسنامه و کمیته‌های کشوری و شهری نیز دیگر ارگان‌های سازمان دموکراتیک یارسان هستند.[۳]
ریاست مشترک سازمان نیز توسط شورای مرکزی انتخاب می‌شود. در حال حاضر امیر سلیمی، منوچهر عزیزی و منصور جوانمیری ریاست مشترک محسوب می‌شود.
اعضای شورای مرکزی متشکل از: منصور جوانمیری، امیر سلیمی، منوچهر عزیزی، احمد مرادی، مصطفی اکبری، هوشنگ خسروی، شهریار القاصی، فرشید سلطانی، فرهاد مهرابی و سید اشکان حسینی، هستند.[۴]
سازمان متشکل از چهار کمیسیون تخصصی می‌باشد: ۱. کمیسیون تشکیلات، ۲. کمیسیون تبلیغات و انتشارات، کمیسیون روابط دیپلوماتیک و سیاسی، کمیسیون مالی.
توضیحات ۱: در کنگره چهارم مصوب ۲۰۱۹ میلادی تغییرات ساختاری عمده‌ای در برنامه و اساسنامه ایجاد شد. از جمله اصلاح بخش‌هایی از آن و تغییراتی از جمله: جایگزینی شورای مرکزی به جای کمیته مرکزی، حذف سخنگو و جایگزینی ریاست مشترک و دامنه و میزان وظایف آنها، حذف کمیسیون اجرایی و هیئت اجرایی بعنوان جایگزین آن و حوضه وظایف و اختیارات آن، افزون برخی بندهای سیاسی و حقوق بشری در برنامه و اساسنامه با تکیه بر اعلامیه جهانی حقوق‌بشر و کنوانسیون‌ها و میثاق‌های بین‌المللی همچنین سند ۲۰۳۰ و نیز سایر تحولات سیاسی و حقوقی بر اساس و مربوط به دگرگونی‌های جهانی بخصوص جغرافیای یارسان‌نشین.
توضیح ۲: ویکی‌پدیا دستخوش تغییرات می‌شود، حتی گاهی معرفی‌نانه‌ها و شناسه‌ها از سوی اشخاصی که ناآگاه به مسئله مربوط هستند تولید یا دستکاری می‌شوند و نیز تحت نظر شخص یا ارگان مربوطی که شرح آن داده می‌شود نیست. از این رو لطفاً برای آشنایی کامل و دقیق‌بینی بیشتر دربارهٔ سازمان دموکراتیک یارسان از سایت یارسان میدیا (تنها سایت رسمی سدی) که در بخش «پیوند به بیرون» به سهولت می‌توان به آن دسترسی داشت به مراجعه فرمایید.
عضویت در شورای ملی ایران و خروج از آن ویرایش
سازمان دموکراتیک یارسان در هنگام شکل‌گیری شورای ملی ایران به آن پیوست. اما در ماه آوریل ۲۰۱۳، به همراه جنبش آذربایجان برای دموکراسی و یکپارچگی ایران از این شورا خارج شد. علی مهرابی سخنگوی وقت سازمان دموکراتیک یارسان در گفتگویی با تلویزیون نوروز دلیل پیوستن این سازمان به شورای ملی ایران را تلاش برای معرفی هویت یارسان به سازمان‌های غیر کرد و استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های دیگر برای اهداف این سازمان عنوان کرد. وی اعلام کرد سازمان دموکراتیک یارسان با رهبری این شورا به دلیل برتری طلبی، مرکزیت گرایی و هژمونی خاندان پهلوی بر سر نگارش سند سیاسی مشترک و انتخابات شورا دچار مشکل شده و به همین دلیل از این شورا خارج شده‌است.[۵][۶]
تشکیل جبهه مردمان ایران ویرایش
در اواخر سال ۲۰۲۲ سازمان دموکراتیک یارسان در اتحاد با جنبش آذربایجان برای دمکراسی و یکپارچگی ایران جبهه‌ای تحت عنوان «جبهه مردمان ایران» تأسیس کردند. این جبهه منشور خود را در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲ منتشر کرد.[۱][۲]
پیوند به بیرون ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ سازمان دموکراتیک یارسان: منشور تشکیل «جبهۀ مردمان ایران» با مشارکت سازمان دمکراتیک یارسان و جبهۀ آذربایجان، نوشته‌شده در ۱۵ دی ۱۴۰۱؛ بازدید در ۲۶ دی ۱۴۰۱.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ سازمان دموکراتیک یارسان: منشور جبهۀ مردمان ایران، نوشته‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱؛ بازدید در ۲۶ دی ۱۴۰۱.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ پایگاه اینترنتی یارسان میدیا: برنامه و اساسنامۀ سازمان دموکراتیک یارسان مصوب کنگرۀ دوم، ٧ و ٨ ژوئن ٢٠١۴. بایگانی‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ پایگاه اینترنتی یارسان میدیا: نشست کمیتۀ مرکزی سازمان دموکراتیک یارسان؛ بایگانی‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ پایگاه اینترنتی یارسان مدیا: بیانیه خروج سازمان دمکراتیک یارسان از پروسهٔ شورای ملی ایران؛ بایگانی‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine بازدید در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ یوتیوب: مصاحبۀ علی مهرابی، سخنگوی سازمان دموکراتیک یارسان با تلویزیون نوروز در ارتباط با خروج این سازمان از شورای ملی ایران؛ بازدید در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.