ستبرسرخزندگان (نام علمی: Pachycephalosauria) نام یک فروراسته از زیرراسته نوپرنده‌کفلان است.

ستبرسرخزندگان
محدودهٔ زمانی: کرتاسه پسین، ۹۰ تا ۶۶ میلیون سال پیش
ستبرسرخزندگان، Pachycephalosauria
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
بالاشاخه: دوم‌دهانیان
شاخه: طنابداران
زیرشاخه: مهره‌داران
فروشاخه: آرواره‌داران
بالارده: چهاراندامان
رده: خزندگان
بالاراسته: پولک‌خزندگان
راسته: پرنده‌کفلان
زیرراسته: سوسمار

ستبرسرخزندگان از واژه یونانی χυκεφαλόσαυρος به معنی «مارمولک‌های سر ضخیم» یک دسته از دایناسورهای اورنیتی است. به استثنای دو گونه، بیشتر پاکیسفالوسورها در دوره کرتاسه پسین زندگی می‌کردند که قدمت آنها بین ۸۵٫۸ تا ۶۶ میلیون سال پیش است.

آن‌ها منحصر به نیمکره شمالی زمین هستند و فسیل آن‌ها در آمریکای شمالی و آسیا یافت می‌شوند. همه آن‌ها حیوانات دوپا، گیاهخوار یا همه چیزخوار با جمجمه‌های ضخیم بودند. جمجمه آن‌ها بسته به گونه آن‌ها گنبدی شکل، مسطح یا گوه ای شکل بوده که به شدت استخوانی و دارای گره و برجستگی بوده‌است.

اسکلت‌های جزئی از چندین گونه پاکیسفالوسور پیدا شده‌است، اما تا به امروز هیچ اسکلت کاملی کشف نشده‌است. استخوان‌هایی هم که یافت شده‌اند، بیشتر پاره‌هایی جدا شده از جمجمه این دایناسورها است.

cladeوگرام after Longrich, Sankey and Tanke (2010).[۱]

ستبرسرخزندگان

شاخ‌سقفی

Colepiocephale

Gravitholus

Texacephale

Hanssuesia

Foraminacephale brevis

گردگنبد

گردگنبد

گردگنبد

Alaskacephale

پاکی‌سفالوسور

Stygimoloch

دراکورکس

Tylocephale

Prenocephale

هومالوسفال

گویوسفال

Wannanosaurus

Below is a cladeوگرام modified from Evans et al., 2013.[۲]

Pachycephalosauria

Wannanosaurus yansiensis

ستبرسرخزندگان

Colepiocephale lambei

Hanssuesia sternbergi

شاخ‌سقفی

شاخ‌سقفی

گویوسفال

هومالوسفال

Tylocephale gilmorei

Foraminacephale brevis

Amtocephale gobiensis

آکروتولوس

Prenocephale prenes

Alaskacephale gangloffi

پاکی‌سفالوسور

گردگنبد

گردگنبد

منابع ویرایش

  1. Longrich, N.R. , Sankey, J. , and Tanke, D. (2010). "Texacephale langstoni, a new genus of pachycephalosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Campanian Aguja Formation, southern Texas, USA". Cretaceous Research. 31 (2): 274–284. doi:10.1016/j.cretres.2009.12.002.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  2. Evans, D. C.; Schott, R. K.; Larson, D. W.; Brown, C. M.; Ryan, M. J. (2013). "The oldest North American pachycephalosaurid and the hidden diversity of small-bodied ornithischian dinosaurs". Nature Communications. 4: 1828. Bibcode:2013NatCo...4E1828E. doi:10.1038/ncomms2749. PMID 23652016.

پیوند به بیرون ویرایش