سحرم هاتف میخانه به دولتخواهی

غزلی با مطلع «سحرم هاتف میخانه به دولتخواهی»، غزل شمارهٔ ۴۸۸ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.

سحرم هاتف میخانه
زبانفارسی
شاعرحافظ[۱]
شمار ابیات۹
بحررَمَل مُثَمَّن مَخبون محذوف
فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
متن

سحرم هاتف میخانه بدولتخواهی
گفت بازآی که دیرینهٔ این درگاهی
همچو جم جرعهٔ ما کش که ز سرّ دو جهان
پرتو جام جهان‌بین دهدت آگاهی
بر در میکده رندان قلندر باشند
که ستانند و دهند افسر شاهنشاهی
خشت زیر سر و بر تارک هفت اختر پای
دست قدرت نگر و منصب صاحب جاهی
سر ما و در میخانه که طرف بامش
بفلک برشد و دیوار بدین کوتاهی
قطع این مرحله بی‌همرهی خضر مکن
ظلماتست بترس از خطر گمراهی
اگرت سلطنت فقر ببخشند ایدل
کمترین ملک تو از ماه بود تا ماهی
تو دم فقر ندانی زدن از دست مده
مسند خواجگی و مجلس توران شاهی
حافظ خام‌طمع شرمی ازین قصّه بدار
عملت چیست که فردوس برین میخواهی




۲



۴



۶



۸


نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی

مفهوم و درون‌مایه ویرایش

وزن ویرایش

در اجراها ویرایش

ترجمه‌ها ویرایش

در دیگر آثار هنری ویرایش

قطعه‌ای خوشنویسی اثر شاه محمود نیشابوری متعلق به سدهٔ ۱۰ ه‍.ق با بیت‌هایی از غزل «سحرم هاتف میخانه به دولت‌خواهی / گفت بازآی که دیرینه این درگاهی» در مرقع بهرام میزا به‌شمارهٔ H2154 و به‌سال ۹۵۱ ه‍.ق/۱۵۴۴ م موجود است. این مرقع در کتابخانهٔ توپکاپی‌سرای استانبول نگهداری می‌شود. این مرقع توسط دوست‌محمد کواشانی هروی و به‌دستور شاهزاده بهرام میرزا صفوی تهیه و تنظیم شده است و دست‌کم ۲۸ قطعه از سروده‌های حافظ که به‌دست خوشنویسان سدهٔ ۹ و ۱۰ ه‍.ق نوشته شده، در این قطعه جای دارد.[۲]

پانویس ویرایش

منابع ویرایش

  • آذرنوش، آذرتاش؛ اینجنیتو، دومینیکو؛ باقری، بهادر؛ بلوکباشی، علی؛ بیات، علی؛ پاکتچی، احمد؛ خرمشاهی، بهاءالدین؛ دادبه، اصغر؛ ساجدی، طهمورث؛ سجادی، صادق؛ سمسار، محمدحسن؛ شمس، اسماعیل؛ عبدالله، صفر؛ کردمافی، سعید؛ کیوانی، مجدالدین؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ میثمی، حسین؛ میرانصاری، علی؛ نکوروح، حسن؛ هاشم‌پور سبحانی، توفیق؛ بخش هنر و معماری (۱۳۹۰). «حافظ». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۱۹. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۰۴۷.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.