سد کلان سدی در غرب ایران است که در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر ملایر قرار دارد. سد کلان ملایر بزرگ‌ترین سد استان همدان است. مطالعات اولیه اجرایی و فنی این سد در سال ۱۳۸۰ و عملیات اجرایی ساخت در خرداد سال ۱۳۸۲ آغاز شد. در این سد مانند سد مسجد سلیمان، سیاه بیشه و شهید عباسپور از توربین‌های ساخت آلمان استفاده شد. عملیات نصب تجهیزات مربوطه مطابق برنامه‌های زمانی ارائه شده در مرداد ۱۳۸۹ به اتمام رسید.[۱][۲]

سد کلان
سد کلان
سد کلان در ایران واقع شده
سد کلان
موقعیت سد کلان در ایران
نام رسمیسد کلان
کشورایران پرچم ایران
محلجنوب شهرستان ملایر
مختصات۳۴°۰۲′۵۸″شمالی ۴۸°۵۴′۱۱″شرقی / ۳۴٫۰۴۹۵۴۱۵۲°شمالی ۴۸٫۹۰۲۹۲۶۵۹°شرقی / 34.04954152; 48.90292659
آغاز ساخت۱۳۸۲
گشایش۱۳۹۰
سد و سرریزها
گونه سدخاکی همگن
بر روی رودرودخانه کلان
ارتفاع از پی۴۷ متر
طول تاج۸۲۸ متر
عرض تاج۱۶ متر
عرض در پی۱۸ متر
گنجایش سرریز۷۶۹ متر مکعب بر ثانیه
مخزن
حجم کل مخزن۴۵ میلیون متر مکعب
سد پایین‌دست و سرریزها
گونه سدخاکی همگن

نام گذاری ویرایش

نام سد کُلان (کلون) از رودخانه کلان و روستای کلان که در بالادست سد قرار گرفته‌است گرفته شده‌است.[۳][۴]

هدف‌های ساخت سد ویرایش

کاربری اصلی این سد تأمین آب آشامیدنی شهر ملایر و تأمین آب کشاورزی اراضی روستاهای شهرستان ملایر بوده‌است. کاربری شاخص دیگر این سد هم به عنوان یکی از جاذبه‌های تفریحی و اقامتی منطقه است. به‌طور کلی کاربری‌های این سد به شرح ذیل است:

  1. تأمین آب آشامیدنی شهر ملایر
  2. تأمین آب کشاورزی اراضی کشاورزی روستاهای شهرستان ملایر
  3. تأمین محل تفرج منطقه‌ای با توجه به جذابیت‌های توریستی روستاهای اطراف سد
  4. کنترل طغیان و جلوگیری از خسارات ناشی از سیل[۲][۵]

حوزه آبریز سد کلان ویرایش

آب سد کلان از مناطق کوهستانی بروجرد تأمین می‌شود.[۶]

دریاچه سد ویرایش

دریاچه سد کلان در جنوب این سطح در اراضی دهستانهای بخش زند شهرستان ملایر قرار دارد. حجم دریاچه سد کلان بالغ بر ۴۵ میلیون متر مکعب است.[۷]

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۷.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ http://www.yjc.ir/fa/news/5578516/سرریز-شدن-سد-کلان-ملایر
  3. «گودرزی:». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۴-۱۴. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  4. 1449 (۲۰۲۰-۰۲-۲۶). «سد کلان ملایر سر ریز کرد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۰.
  5. 1449 (۲۰۲۰-۰۹-۲۱). «طرح آبرسانی شهر ملایر از سد کلان امسال بهره‌برداری می‌شود». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۰.
  6. «دریچه سد کلان ملایر برای کنترل سیلاب‌های احتمالی باز شد». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۱۲-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۰.
  7. «آبرسانی از سد کلان به ملایر در پایان راه». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۰۹-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۰.