سَعید بن مُسَیِّب بن حُزن مَخزومی قریشی با کنیه ابو محمد (زادهٔ ۱۳ ه‍. ق، درگذشتهٔ ۹۴ ه‍.ق) فقیه، راوی حدیث و از تابعین بود که یکی از فقهای هفتگانه شهر مدینه به‌شمار می‌آمد.

روایت‌هایی از علی بن حسین زین‌العابدین و عبدالله بن عمر نقل شده که او را آگاه‌ترین و دانشمندترین انسان زمانه خود شمرده‌اند. وی از مخالفان بنی امیه بود و از بیعت با یزید بن معاویه خودداری کرد. ابن مسیب به ویژه پس از آنکه به خواستگاری عبدالملک مروان از دخترش برای ولیعهد و فرزندش ولید جواب رد داد و دخترش را، در برابر دو درهم مهریه، به عقد مردی تهیدست درآورد، مورد خشم خلیفه قرار گرفت.[۱]

خانواده

ویرایش

وی سعید بن مسیب بن أبی وهب مخزومی قریشی نام داشت و ابومحمد کنیه‌اش بود. مادرش ام سعید دختر حکیم بن امیه سلمی و فرزندانش محمد، الیاس، سعید، ام عمرو، ام عثمان و فاخته نام داشتند. با دختر ابوهریره ازدواج کرده بود و اکثر روایتهایش از ابوهریره نقل می‌شد.[۲][۳]

نظریات

ویرایش

از معروفترین نظریات او، می‌توان به انکار وجود نسخ در قرآن اشاره کرد. فخر رازی در تفسیر خود ذیل آیه ۱۰۶ البقره از او و دیگر فقیه برجسته عصر تابعین، عطاء بن أبی رباح نقل می‌کند که این دو نسخ را به معنای کتابت می‌دانستند و نه الغاء.

این نظر را طبری از صحابی عبدالله بن مسعود و شاگردان او، و همچنین فقیه تابعی مجاهد بن جبر نیز، نقل می‌کند. در میان فقهای معاصر، احمد صبحی منصور هم چنین عقیده ای دارد.

منابع

ویرایش
  1. سعید بن مسیب ماهنامه کوثر، اسفند ۱۳۷۷، شماره ۲۴
  2. سعید بن المسیب بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine مرکز البحوث و الدراسات المدینه المنوره
  3. سعیدبن مسیب مخزومی بایگانی‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine وب‌گاه طهور