سفر تیم فوتبال تهران به شوروی

سفر تیم فوتبال منتخب تهران به بادکوبۀ جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان در سال ۱۳۰۵، از وقایع مهم در آغاز تاریخ فوتبال و ورزش ایران است.

نخستین بازی فوتبال بین‌المللی ایران

رویداد	بازی دوستانه
منتخب تهران اینترناسیونال قفقازیه ۳ ۴
تاریخ	دوشنبه ۳۰ آبان ۱۳۰۵
محل برگزاری	ورزشگاه بالاخانی، باکو

هیئت مروجین ورزش با پذیرفتن هیئت دعوت بادکوبه، انتخاب بهترین بازیکنان را به مجمع ترقی و ترویج فوتبال سپرد. مجمع از بهترین بازیکنان کلوب‌های فوتبال تهران (کلوپ تهران، توفان و کلوپ اسپورت ارامنه) دعوت کرد تا برای امتحان روز جمعه ۶ ابان ساعت ۳ بعد از ظهر در زمین لینچ با کلوب کلنی انگلیسی مسابقه دهند. این نفرات در دو بازی با نتایج ۵-۳ و ۳-۱ کلنی انگلیس را شکست دادند و در روز بعد نفرات اعزامی به بادکوبه مشخص شدند. این تیم با بودجه ۴۰۰ تومانی، ابتدا به کرج و سپس به قزوین، رودبار و از آنجا به رشت رفت. بعد از اقامتی کوتاه در گراند هتل رشت به بندرانزلی رفته و از آنجا با کشتی به بادکوبه سفر کرد.

در این سفر تیم ایران ۳ مسابقه برگزار کرد که ۴-۳ به تیم اینترناسیونال آذربایجان باخت، بدون گل با دانشگاه بادکوبه مساوی کرد و در بازی سوم ۳-۱ به دینامو بادکوبه باخت.

پس از این مسابقات نشریه فکاهی ناهید تصویر طنزی از این شکست کشیده بود که با واکنش فیزیکی بازیکنان تیم منتخب تهران و دخالت نیروی پلیس به پایان رسیده است.

اهمیت تاریخی

همچنین ببینید: نخستین بازی تیم ملی فوتبال ایران

این سفر، نخستین مسافرت خارجی یک تیم در تاریخ ورزش ایران محسوب می‌شود.

با این که در آن زمان هنوز فدراسیون فوتبال ایران تأسیس نشده‌بود و تیم ملی فوتبال ایران نیز وجود خارجی نداشت، تیم منتخب تهران را می‌توان نخستین تیم فوتبال منتخب ایران نامید.

بازیکنان

ردیف	نام	روزنامه اعتماد	روزنامه شرق	سایت گل	توضیحات
۱	حسینعلی سردار	آری			دروازه‌بان و کاپیتان
۲	حسین صدقیانی	آری	آری	آری
۳	علی کنی	آری	–
۴	محمدعلی شکوه	آری	آری
۵	رضاقلی کلانتر	آری	آری
۶	هراند گالوستیان	آری	آری		باشگاه اسپرت ارامنه
۷	یوسف سمرقندی	آری	آری	معروف به پُل	باشگاه اسپرت ارامنه
۸	عزیزالله افخمی	آری|–	آری	ابوالفتح افخمی
۹	محمدعلی سردار	آری	–	خان‌خانان
۱۰	احمدعلی سردار	آری	آری
۱۱	حسن مفتاح	آری	آری
۱۲	امیرعلی اصلانی	آری	آری	علی‌امیر
۱۳	عزيز اقتدار	آری	–
۱۴	کریم زندی	–	آری	–
۱۵	اکبر حیدری	–	آری	–
۱۶	ناصر اخوی‌ها	–	آری	–
۱۷	ناصر انشا	–	آری	–
۱۸	سیاسی	–	–	آری
۱۹	امیرحسین خان	–	–	آری
۲۰	احمد خان	–	–	آری

منابع

• «همه بازی‌های مهم دوستانه تیم ملی: اول با هند بازی کردیم، نه افغانستان». همشهری تماشاگر. گروه مجلات همشهری. ۱ آذر ۱۳۸۹. شاپا 1735-7535.
• «سرگذشت جامع تیم ملی فوتبال / بازیکنان اولین تیم ملی در زندان». روزنامه اعتماد (۱۵۶۴): ۱۲. ۲۲ آذر ۱۳۸۶.
• «فوتبال ملی ایران ۸۵ ساله شد». وبگاه گل. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۱.
• حدادپور، مهدی (۱۵ اسفند ۱۳۹۱). «خانه ۶۶ ساله! / ۱۲ اسفند و روایت تولد فدراسیون فوتبال». همشهری تماشاگر. گروه مجلات همشهری (۱۴۴). شاپا 1735-7535.
• «اولین‌بار در سال ۱۸۹۱ بازی‌ها در زمین‌های چمن برگزار شد؛ روزی که زمین خاکی‌ها سبز شدند». همشهری تماشاگر. گروه مجلات همشهری (۹۱). ۱۶ بهمن ۱۳۹۰. شاپا 1735-7535.
• حدادپور، مهدی (۲۸ آذر ۱۳۹۰). «سرپرست، مدیر فنی و مدیر داخلی در ادبیات فوتبال؛ سرنیمکت!». همشهری تماشاگر. گروه مجلات همشهری (۸۴). شاپا 1735-7535.
• محمّدنبی، حسین (۱۳۸۴). «تاریخچه فوتبال: اولین سفر فوتبالیست‌ها به خارج از کشور». فوتبال در ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۳۹۷۹-۰۳۷-۱.
• «آشنایی با تاریخچه فوتبال در ایران». همشهری‌آنلاین. ۲۵ مرداد ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۳ تیر ۱۳۹۳.
• حدادپور، مهدی (۶ یهمن ۱۳۸۸). «تقویمی کوچک برای فوتبال ایران: نه، یک‌صدساله نشده‌ایم!». روزنامه ورزشی گل (۱۱۴۶).
• «فوتبال ملی ایران ۸۵ ساله است: رونمایی از سندی که تاریخ تولد تیم ملی را تغییر می‌دهد». روزنامه شرق (۱۳۰۵): ۸. ۶ مرداد ۱۳۹۰.
• «درگیری رسانه‌ای و بازگشت بی‌شکوه به تهران: نگاهی متفاوت به تاریخچه فوتبال». روزنامه شرق (۱۳۱۱): ۸. ۱۳ مرداد ۱۳۹۰.
• «هیات دولت پول ورزنده را پس داد: نگاهی متفاوت به تاریخچه فوتبال». روزنامه شرق (۱۳۱۷): ۸. ۲۰ مرداد ۱۳۹۰.
• «سیاحان پیاده‌گرد!». روزنامه شرق (۱۳۲۸): ۸. ۳ شهریور ۱۳۹۰.
• ربیعه، نازنین (۲۸ ازدیبهشت ۱۳۹۱). «تیم ملی ب نداریم: اسمش تیم ملی، هویتش بازی اصلی». روزنامه شرق (۱۵۳۱): ۸.

• Panahi, Majeed (7 August 2014). Neil Morrison, Jostein Nygård and Sina (ed.). "Iran - International Matches" (به انگلیسی). Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Archived from the original on 17 July 2014. Retrieved 19 September 2014.