سوسن تسلیمی

بازیگر و کارگردان ایرانی

سوسن تسلیمی (زاده ۱۸ بهمن ۱۳۲۸ در رشت) بازیگر ، کارگردان تئاتر و سینمای اهل ایران است.[۱]

سوسن تسلیمی
زادهٔ۱۸ بهمن ۱۳۲۸ ‏(۷۴ سال)
رشت
ملیتایرانی
همسر(ها)داریوش فرهنگ (۱۳۶۸-۱۳۴۷)
فرزندانتوکا فرهنگ
والدینخسرو تسلیمی (تهیه‌کننده)
منیر آخوندنیا (بازیگر)

تسلیمی ماندگارترین بازی‌هایش را در فیلم‌های : چریکه تارا، مرگ یزدگرد، باشو غریبه کوچک و شاید وقتی دیگر به کارگردانی بهرام بیضائی ایفا کرده‌است و یکی از بازیگران پرکار آثار بیضایی به‌شمار می‌رود .

تسلیمی در حال حاضر در سوئد اقامت دارد و در کارگردانی و بازیگری تئاتر و سینما فعالیت می‌کند. او در سال ۲۰۰۲ جایزه شخصیت ممتاز فرهنگی و هنری کشور سوئد را دریافت کرد. از او به عنوان یکی از برترین بازیگران صاحب سبک در تاریخ سینمای ایران نام برده می‌شود.[۲][۳]

زندگی و فعالیت‌ها ویرایش

به عبارت دیگر - سوسن تسلیمی

سوسن تسلیمی در ۱۸ بهمن ۱۳۲۸ در رشت متولد شد. پدرش خسرو تسلیمی (مدیر تولید و تهیه‌کننده)، مادرش منیره آخوندنیا (تسلیمی) (بازیگر) و برادرش سیروس تسلیمی (فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده و بازیگر) هر چهار نفر از چهره‌های عرصهٔ فیلم و تئاتر هستند.

تئاتر، سینما و تلویزیون ویرایش

سوسن تسلیمی فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۵۰ آغاز کرد و در ضمن تحصیلات خود را در سال ۱۳۵۲ در رشته تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان رساند و با داریوش فرهنگ (بازیگر و کارگردان) ازدواج کرد که این ازدواج به جدایی انجامید. تسلیمی قبل از سینما به عنوان بازیگر تئاتر فعال بود و با گروه «بازیگران شهر»، «تئاتر پیاده» و تئاتر «چهار سو» و کارگردانانی چون آربی اوانسیان، داریوش فرهنگ، هرمز هدایت، مهدی هاشمی، بیژن مفید و بهرام بیضایی همکاری می‌کرد.

فعالیت سینمایی او با بازی در فیلم چریکه تارا (بهرام بیضایی) در سال ۱۳۵۷ شروع شد که بازی او در این فیلم، در جشنواره سن سباستین مورد تقدیر قرار گرفت. وی در سال ۱۳۶۳ در مجموعه سربداران ساخته محمدعلی نجفی بازی کرد. تسلیمی، در این مجموعه نقش «فاطمه» را بازی کرد که زن پرقدرتی بود. او مردپوشی می‌کرد و سوار اسب می‌شد و رهبر گروهی از جنگجویان بود. در سال ۱۳۶۴، در گیرودار جنگ ایران و عراق، تسلیمی ایده فیلم باشو غریبه کوچک را در طرح کوتاهی، با بیضایی در میان می‌گذارد و او هم که در آن زمان در اندیشه ساخت فیلمی دربارهٔ بچه‌ها بوده، آن را می‌پذیرد و پرورش می‌دهد. باشو غریبه کوچک، در سال ۱۳۶۹ و در زمانی که سوسن تسلیمی در سوئد به سر می‌برد، پس از پنج سال توقیف، اکران شد.

مهاجرت ویرایش

تسلیمی در سال ۱۳۶۶ به سوئد مهاجرت کرد. اولین فیلمی که در سوئد بازی کرد فیلم «مرز» به کارگردانی رضا پارسا بود. در سال ۱۳۷۰ اولین تئاتر خود در سوئد به نام «مده‌آ» که کارگردانی و نوشتن متن و بازی آن همه به عهدهٔ خود او بود را به روی صحنه برد که این نمایش‌نامه از آثار کلاسیک یونان و اساطیر یونانی اقتباس شده بود و خود با کمک ماسک‌های مختلف آن را بازی کرد. پیش از این کار در تئاتری به نام «آنگرد» بازی کرده بود.

از سال ۱۹۹۹ میلادی تا ۲۰۰۲ میلادی جزو هیئت مدیره مهم‌ترین مرکز تصمیم گیرندهٔ فیلم سوئد، انیستیتوی فیلم سوئد، بود؛ و هم‌اکنون در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاوران تئاتر است. همچنین تدریس بازیگری نیز از فعالیت‌های وی در سوئد است. وی نمایشنامه‌های زیادی در سرتاسر سوئد اجرا کرده‌است که اکثر آن‌ها به زبان سوئدی اجرا شده‌اند. او از سال ۱۹۹۹ میلادی دیگر در تئاتر بازی نکرد.

کارگردانی ویرایش

او اولین فیلمی که کارگردانی کرد فیلم «حادثه قریب‌الوقوع» بود که در جشنوارهٔ فیلم گوتنبرگ به عنوان فیلم افتتاحیه به نمایش درآمد و بعد از آن بیشتر به کارگردانی پرداخت. او سه فیلم سریالی برای تلویزیون سوئد کارگردانی کرد که یکی از آن‌ها که فیلم یک ساعته‌ای به نام «عشق، عشق، عشق» که در مورد زندگی یک مادر و دختر سوئدی است بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت. سپس فیلم چهار ساعته «بازداشتگاه» را کارگردانی کرد. وی همچنین در طول این مدت علاوه بر کارگردانی فیلم چندین نمایش‌نامه تئاتر را نیز کارگردانی کرد که «مدیرعامل» از جدیدترین کارهای او در زمینه تئاتر است.[۴]

سانسور ویرایش

تسلیمی دربارهٔ حجاب در فیلم «شاید وقتی دیگر» گفته‌است که برای تماشاگران غیرایرانی حضور با حجاب حتی در هنگام خواب عجیب است. تسلیمی برای جلوگیری از سانسور فیلم باشو غریبه کوچک مجبور بود طوری بدود که بدن او زیاد تکان نخورد.[۵]

درباره سوسن تسلیمی ویرایش

کتابی با عنوان اسطورۀ مهر دربارهٔ زندگی و آثار او به کوشش بی‌تا ملکوتی توسط نشر ثالث به چاپ رسیده است . همچنین متن گفتگویی با او دربارهٔ زندگی و آثارش در کتابی تحت عنوان «سوسن تسلیمی در گفتگویی بلند با محمد عبدی» در لندن چاپ شده و در ایران توسط نشر بیدگل به چاپ مجدد رسیده‌است.[۶]

آثار ویرایش

بازیگری سینما ویرایش

من هر دانشی که از بازیگری در سینما کسب کرده‌ام، از بیضایی می‌دانم. او لازم می‌دانست که من همه چیز را بدانم و آنها را در جریان کار به من یاد می‌داد…

— سوسن تسلیمی، پاییزِ ۱۳۷۹[۷]

کارگردانی سینما ویرایش

تئاتر ویرایش

سینمایی ویرایش

تلویزیونی ویرایش

جوایز و افتخارات ویرایش

  • جایزه‌ای برای بازی در نمایش «قربانی»،
  • ۱۹۹۵ سلستینا (ریکس تیاترین، ۱۹۹۵)
  • ۱۹۹۹ جایزهٔ بهترین بازیگر سال از طرف آکادمی سوئد برای نمایش «مده‌آ».

پانویس ویرایش

  1. episodemagazine http://www.episodemagazine.com/N1/susan.htm بایگانی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  2. «سوسن تسلیمی: جشن پنجاه سال بازیگری». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۰ تیر ۱۳۹۸.
  3. «یادکرد یک بازیگر پیشکسوت از سوسن تسلیمی». خبرگزاری دانشجویان ایران- ایسنا. ۲۵ بهمن ۱۳۹۷.
  4. مصاحبه سوسن تسلیمی هنرپیشهٔ ایران و سوئد (وبگاه اخبار ایرانیان جهان)
  5. زرین‌پناه، سپیده (۱۹ خرداد ۱۳۸۶). «مرور کارنامه سوسن تسلیمی در گفتگو با خودش». وبگاه بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۴ دی ۱۴۰۱.
  6. [۱]
  7. تسلیمی، «مادری برای همه»، ۱۱۰.

منابع ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش

سال تولید نام فیلم کارگردان نقش[نیازمند منبع]
۱۳۵۷ چریکه تارا بهرام بیضایی تارا
۱۳۶۰ مرگ یزدگرد بهرام بیضایی زن آسیابان
۱۳۶۴ مادیان علی ژکان رضوانه
۱۳۶۴ باشو، غریبه کوچک بهرام بیضایی نایی
۱۳۶۵ طلسم داریوش فرهنگ عروس مُرده
۱۳۶۶ شاید وقتی دیگر بهرام بیضایی کیان، ویدا، مادر