سپیده (تصنیف)

سپیده که معمولاً به نام ایران، ای سرای امید هم شناخته می‌شود، عنوان یکی از تصنیف‌های ساخته‌شده توسط محمدرضا لطفی است. شعر این تصنیف توسط هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) سروده شده و با صدای محمدرضا شجریان ساخته شده است. این تصنیف، در همان روزهای نخست انقلاب ۱۳۵۷ ایران ساخته شده و بنابر گفتهٔ مسئولین وقت، خودش آن را در شب پیروزی انقلاب ایران به رادیو برد و آن را پخش کرد ، در صورتی که ایشان پیش از آن این تصنیف را بتوسط "سایه" به صداوسیمای وقت برده و پیشنهاد همکاری نیز مطرح شده بود ولی با تکبر مسئولین آنها از آنجا رانده شدند و چندی بعد در زمان ورود خمینی به ایران این تصنیف را دوباره طلب میکنند و لطفی آن را به دست ایشان میرساند که در واقع این تصنیف دستگاه ماهور ساخته شده، در آلبوم چاووش ۶ پخش شد که آن آلبوم امروزه با نام سپیده در دسترس می‌باشد.

«سپیده (ایران ای سرای امید)»
تک‌آهنگ از گروه شیدا و محمدرضا شجریان، آهنگ از محمدرضا لطفی
از آلبوم چاووش 7
سبک	موسیقی سنتی ایرانی
زمان	۴ دقیقه و ۳۳ ثانیه
ترانه‌سرا	هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه)
آهنگساز	محمدرضا لطفی
این اثر با صدای شهرام ناظری و محمد معتمدی نیز اجرا شده است و در همهٔ آن‌ها محمدرضا لطفی به عنوان آهنگ ساز و نوازنده حضور داشته است

ساخت

لطفی دربارهٔ ساخت این قطعه می‌گوید: «تصنیف سپیده دیرتر از مقدمهٔ آن ساخته شده است. چند ماه پیش از نخستین کنسرت این اثر، وقتی به منزل سایه رفتم و با سه‌تار، آهنگ تصنیف را برای او نواختم علاقه‌مند شد که شعر آن را بسراید. خواهش کردم هر چه زودتر اقدام کند چون کنسرت در راه بود و بدون این تصنیف، کارمان ناقص می‌ماند. کار سرودن شعر طولانی شد و من نگران بودم، تا این که یک هفته مانده به اجرای کنسرت شعر آماده شد و من آن را نزد شجریان بردم.»

نسخه‌های دیگر

در دهه هشتاد، لطفی به عنوان آهنگ ساز اثر، آن را در یکی از کنسرت‌هایش با صدای محمد معتمدی اجرا و در قالب آلبومی تصویری منتشر کرد.

متن ترانه

۱) ایران ای سرای امید، بر بامت سپیده دمید		بنگر کزین رَهِ پُرخون، خورشیدی خجسته رسید
۲) اگرچه دل ها پُرخون است، شکوهِ شادی افزون است		سپیده ی ما گلگون است وای گلگون است، که دستِ دشمن درخون است
۳) ای ایران غمت مَرِساد		جاویدان شکوهِ تو باد
۴) راه ما، راه حق، راه بهروزی است		اتحاد، اتحاد، رمز پیروزی است
۵) صلح و آزادی، جاوِدانه در همه جهان خوش باد		یادِگارِ خونِ عاشقان، ای بهار

۶) ای بهارِ تازه جاوِدان در این چمن شکفته باد