سید ابراهیم رئیسی
سید ابراهیم رئیس‌الساداتی[۹] (زادهٔ ۱۳۳۹، مشهد) معروف به سید ابراهیم رئیسی[۱۰][۱۱] رئیس قوه قضائیه ایران و نایب‌رئیس اول مجلس خبرگان رهبری است.[۱۲] [۱۳][۱۴][۱۵]
رئیسی در محله نوغان مشهد متولد شد. پس از گذراندن تحصیلات دورهٔ ابتدایی دروس حوزوی را ابتدا در مشهد و از سال ۱۳۵۴ در قم تحصیل کرد. او فعالیت قضایی خود را در ۲۰ سالگی به عنوان دادستان کرج آغاز کرد و بعدتر دادستانی همدان را نیز به‌طور هم‌زمان بر عهده گرفت. در سال ۱۳۶۴ به تهران منتقل شد و جانشین دادستان این شهر شد. وی از اعضای «هیئت قضایی چهار نفره اعدام» در جریان اعدام دسته‌جمعی زندانیان سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ بود.[۱۶][۱۷]
با آغاز رهبری سید علی خامنه‌ای در سال ۱۳۶۸، رئیسی با حکم محمد یزدی رئیس وقت قوه قضائیه به عنوان دادستان تهران منصوب شد. در سال ۱۳۷۳، رئیسی به عنوان رئیس سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و تا سال ۱۳۸۳ در این سمت بود. او از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳، معاون اول قوه قضائیه،[۱۸] و در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ دادستان کل کشور بود.[۱۹] در اسفند ۱۳۹۴، رئیسی با حکم رهبر ایران به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد.
او همچنین دادستان کل ویژه روحانیت، از سال ۱۳۸۵ نماینده خراسان جنوبی و عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان و از سال ۱۳۷۶ عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز است. رئیسی پیش از آستان قدس، تولیت امامزاده صالح را بر عهده داشت.[۲۰] وی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ ایران نامزد اصلی اصولگرایان بود که با کسب ۳۸٬۳٪ آرا، در برابر ۵۷٪ حسن روحانی شکست خورد.[۲۱] او در ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ با حکم سید علی خامنه‌ای به مدت ۵ سال به عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد.[۲۲]
محتویات
- ۱ زندگی
- ۲ مسئولیت‌های قضایی
- ۳ نمایندگی مجلس خبرگان
- ۴ مسئولیت‌های اجرایی
- ۵ دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۹۶)
- ۶ زندگی شخصی
- ۷ تاریخچه انتخاباتی
- ۸ دیدگاه‌ها
- ۹ آثار
- ۱۰ منابع
- ۱۱ پیوند به بیرون
زندگی
سید ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۳۹ در محله نوغان شهر مشهد به دنیا آمد.[۲۳] با این حال، به گفته «رئیس ستاد انتخابات رئیسی در سیستان و بلوچستان»، پدر وی اهل دشتک زابل از منطقه سیستان می‌باشد.[۲۴] وی در پنج سالگی پدر خود را از دست داد.[۶] رئیسی در سن ۱۵ سالگی وارد حوزه علمیه قم شد و تحصیلات حوزوی خود را تا سطح چهار فقه[۲۵] و اصول در مدرسهٔ حقانی[۲۶] ادامه داد. علی مشکینی، حسین نوری همدانی، محمد فاضل لنکرانی، ابوالقاسم خزعلی، فاضل هرندی، ستوده، مروی خراسانی، مجتبی تهرانی، مرعشی، سید محمود هاشمی شاهرودی از جمله استادان وی بوده‌اند.[۱۸] وی همچنین دارای دکتری فقه و حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری است.[۱۸][۲۷] رئیسی داماد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد است.[۲۸]
مسئولیت‌های قضایی
آغاز به کار
در سال ۱۳۵۹ و در حالی‌که تنها ۲۰ سال داشت، پس از چندماه که به عنوان دادیار در کرج فعالیت کرد با حکم علی قدوسی به عنوان دادستان کرج انتخاب شد.[۶] وی پس از مدتی با حفظ سمت به عنوان دادستان همدان نیز منصوب شد و به‌طور هم‌زمان در دو شهر به فعالیت پرداخت.[۲۹]
معاونت سیاسی دادستان انقلاب تهران
رئیسی که بعد از برکناری اسدالله لاجوردی، در سمت «معاونت گروهکی»، برخورد با گروه‌های سیاسی زندان را بعهده داشت، در سال ۱۳۶۴ به عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران انتخاب شد.[۳۰][۳۱] وی در سال ۱۳۶۷، مورد توجه سید روح‌الله خمینی قرار گرفت و احکام ویژه و مستقیمی برای رسیدگی به مشکلات قضایی در برخی استانها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان را مستقل از ساختار قوه قضائیه، از او دریافت نمود. بعد از آن هم سید روح‌الله خمینی چندین پرونده مهم را برای تصمیم قضایی به او و حسینعلی نیری محول کرد.[۳۱]
پرونده انفجار ۸ شهریور
به پرونده انفجار نخست‌وزیری در ۸ شهریور ۱۳۶۰، در سه مرحله رسیدگی شد. مرحله سوم آن با رسیدن محمد موسوی خوئینی‌ها از اعضای جناح چپ به دادستانی کل کشور در تیر ۱۳۶۴ شروع شد. او تصمیم گرفت با سپردن این پرونده ناتمام به جناح راست تکلیف آن را روشن کند. مسئولیت رسیدگی به ابراهیم رئیسی معاون سیاسی دادسرای انقلاب تهران داده شد که او نیز مسئولیت بازجویی‌ها را به شعبه ۷ دادسرای انقلاب به ریاست اسدالله لاجوردی واگذار کرد. در این رسیدگی شماری از اعضای جناح چپ چون خسرو تهرانی مسئول سابق اطلاعات نخست‌وزیری دستگیرشده و با آنان بدرفتاری شد و سعی بر بازداشت بهزاد نبوی سخنگوی دولت محمدعلی رجایی نیز شد. به گفته بی‌بی‌سی، در این مرحله آیت‌الله خمینی، ابراهیم رئیسی، دادستان کل محمد موسوی خوئینی‌ها و رئیس دیوان‌عالی کشور عبدالکریم موسوی اردبیلی را احضار کرد و دستور داد پرونده مختومه شود. او در خصوص خسرو تهرانی و بهزاد نبوی گفت: «من از همان اول می‌دانستم که یک دستی در کار است که می‌خواهد این افراد را بدنام کند و کنار بزند. النهایه فکر کردم آقایان به قضیه می‌رسند و خاتمه می‌دهند ولیکن الان احساس می‌کنم که باز قضایا به جاهای دیگر کشیده می‌شود.» نتیجتاً زندانیان این پرونده در ۷ خرداد ۱۳۶۵ آزاد شدند.[۳۲][۳۳][۳۴]
موارد نقض حقوق بشر
اعدام‌زندانیان سیاسی در ۱۳۶۷
سید ابراهیم رئیسی به عنوان جانشین وقت دادستان تهران در قتل عام زندانیان سیاسی در استان تهران در سال ۶۷ مسئول است. او در سال ۶۷ عضو کمیته‌ای موسوم به هیئت مرگ بود که پس از طرح چند سوال در مورد عقاید سیاسی و مذهبی زندانیان، برای اعدام یا زنده ماندن آنها تصمیم می‌گرفت.[۳۵]حسینعلی منتظری از رئیسی (معاون وقت دادستان تهران) همراه با دیگر اعضا، مرتضی اشراقی (قاضی زندان اوین)، حسینعلی نیری (دادستان تهران)، و مصطفی پورمحمدی (نماینده وزارت اطلاعات) به عنوان دست‌اندرکاران «اعدام زندانیان سیاسی (تابستان ۱۳۶۷) نام می‌برد که طی آن چند هزار تن زندانی که مشغول گذراندن احکام زندان خود بودند به اتهام باقی بودن بر سر مواضع خود بعد از عملیات مرصاد، اعدام شدند.[۳۶][۳۷] نام دو نفر اول در فرمان روح‌الله خمینی آمده‌است. این گروه چهار نفره، به کمیسیون مرگ (هیئت مرگ) شهرت داشتند و مسئول اعدام هزاران نفر از زندانیان سیاسی ایران می‌باشند.[۳۶][۳۸] نام ابراهیم رئیسی در مرداد ماه ۱۳۹۵ در فایل صوتی منتسب به حسینعلی منتظری در مورد اعدام‌های سال ۱۳۶۷ مطرح شد و علی مطهری نایب رئیس مجلس از ابراهیم رئیسی خواست در این باره توضیح دهد.[۳۹][۴۰]
رئیسی حضور خود در این کمیسیون را تکذیب کرده‌است و گفته‌است افرادی حکم برایشان صادر شده بوده منتهی حکم‌شان اجرا نشده بوده‌است و طبق دستور روح‌الله خمینی باید دیده می‌شد شرایط اجرای حکم را دارند.[۴۱]
اما در اردیبهشت ۱۳۹۸ روح‌الله حسینیان، قائم مقام دادستان تهران در وزارت اطلاعات در دهه ۶۰ در گفت‌وگویی با برنامه اینترنتی «رو در رو»، ضمن تایید نقش ابراهیم رئیسی در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷، خواستار تقدیر از وی شد. روح‌الله حسینیان، رییس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در بخشی از این مصاحبه گفت:« آقای رییسی کسی است که در دهه ۶۰ با برخورد با منافقین امنیت کشور را تامین کرد، به جای اینکه از ایشان تقدیر شود برخی در انتخابات آن حرف‌ها را علیه ایشان مطرح کردند و آقای روحانی برای تخریب رقیب، از همین حربه استفاده کرد و به جای تقدیر از آقای رییسی به خاطر برخورد با منافقین، آن تهمت‌ها را علیه ایشان زد.»[۴۲]
مسعود رضایی و عباس سلیمی نمین در کتاب پاسداشت حقیقت مدعی شدند که: مقامات جمهوری اسلامی این افراد به خاطر مشارکت در ترورهای سازمان مجاهدین خلق، مشارکت در حمله نظامی مجاهدین خلق به ایران در عملیات مرصاد یا استمرار حمایت از سازمان بعد از عملیات مرصاد اعدام شدند.[۴۳]
مناصب بلندپایه قضایی
بعد از درگذشت سید روح‌الله خمینی و آغاز رهبری سید علی خامنه‌ای، رئیسی با حکم محمد یزدی رئیس وقت قوه قضائیه، به سمت دادستان انقلاب تهران گماشته شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به مدت پنج سال این مسئولیت را برعهده داشت. پس از آن و از سال ۱۳۷۳ به ریاست سازمان بازرسی کل کشور گمارده شد و این سمت را تا سال ۱۳۸۳ عهده‌دار بود.[۳۱]
رئیسی از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به مدت ۱۰ سال معاون اول قوه قضائیه بود و از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ نیز دادستان کل کشور.[۴۴] همچنین وی از سال ۱۳۹۱ تا کنون با حکم علی خامنه‌ای به عنوان دادستان کل دادگاه ویژه روحانیت فعالیت می‌کند.[۳۱] او از حامیان احیای پلیس قضایی است.[۴۵]
وقایع پس از انتخابات سال ۱۳۸۸
در پی ادعای مهدی کروبی مبنی بر آزار جنسی معترضان بازداشت‌شده به نتایج دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در بازداشتگاه کهریزک، ابراهیم رئیسی به عنوان یکی از اعضای هیئت سه‌نفره ویژه بررسی موضوع آزار جنسی از سوی رئیس وقت قوه قضاییه انتخاب شد. هیئت ویژه در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۹، با رد اتهامات مهدی کروبی، پیشنهاد داد که با افرادی که با نشر اکاذیب و ایراد تهمت و افتراء موجب تشویش اذهان عمومی و باعث هتک حیثیت و اعتبار نظام شده‌اند، برخورد قاطع صورت گیرد.[۴۶]
ابراهیم رئیسی «مسئله کهریزک» را «حاشیه‌ای» دانست و گفت متن اصلی ظلم بزرگ به نظام اسلامی است.[۴۷]
در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۰، ابراهیم رئیسی، معاون قوه قضاییه ایران از قصد این قوه برای محاکمه رهبران مخالف دولت سخن گفت. او با متهم کردن مهدی کروبی و میرحسین موسوی از رهبران مخالفان دولت به ضربه زدن به ارزش‌های نظام، اعلام کرد که دستگاه قضا با قاطعیت، سران فتنه را محاکمه می‌کند.[۴۸]
وی همچنین معتقد است که حصر سران جنبش سبز اقدامی قضایی نبوده و حصر خانگی به منظور تأمین امنیت خود آنها است.[۴۹]
در بهمن ماه سال ۱۳۸۸ تقریباً یک هفته پس از اعدام دو نفر به اتهام شرکت در اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران، ابراهیم رئیسی، معاون اول قوه قضاییه، اعلام کرد که «۹ نفر دیگر نیز به زودی اعدام خواهند شد». به گفته او، این افراد «با انگیزه براندازی نظام در اغتشاشات حضور یافته‌اند».[۴۷]
در ماه مارس ۲۰۱۱ نام ابراهیم رئیسی در فهرست ۸۰ مقام ایرانی تحریم شده توسط اتحادیه اروپا قرار گرفت او هم چنین یکی از بدنام‌ترین مقامات قضائی ایران در مجامع بین‌المللی است. این افراد شامل نیروهای پلیس و شبه‌نظامی، مسئولین زندان، دادستان‌ها، قضات و دیگر مقاماتی بود که در «نقض حقوق بشر و ادعاهای مربوط به شکنجه و کشتن ناراضیان دست داشته‌اند.»[۵۰][۵۱]
دادستان کل ویژه روحانیت
در سال ۱۳۹۱، رئیسی که معاون اول قوه قضائیه بود از سوی رهبر ایران سید علی خامنه‌ای با حفظ سمت به عنوان دادستان کل ویژه روحانیت منصوب شد.[۵۲] رئیسی در این مقام، با محاکمه احمد منتظری به دلیل انتشار نوار صوتی پدرش حسینعلی منتظری به او حکم زندان داد که پس از یک روز بازداشت با میانجیگری مراجع تقلید متوقف شد.[۵۳][۵۴]
ریاست قوه قضائیه
پس از فوت هاشمی شاهرودی و انتصاب آملی لاریجانی به سمت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام خبرهایی مبنی بر جایگزینی سید ابراهیم رئیسی به سمت ریاست قوه قضائیه منتشر شد که این اخبار در ۲۷ بهمن ۹۷ توسط سخنگوی کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس تأیید شد. حسن نوروزی در این رابطه گفت: سید ابراهیم رئیسی قرار است به جای آملی لاریجانی سکاندار قوه قضائیه شود.[۵۵] تأیید ریاست ابراهیم رییسی به سمت ریاست قوه قضاییه</ref> سید علی خامنه‌ای در ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ رئیسی را رسماً به ریاست قوه قضائیه منصوب کرد.[۵۶]
واکنش‌ها
- این انتصاب با استقبال شخصیت‌ها و گروه‌های گوناگون از جمله اصلاح‌طلبان در ایران همراه شد. از جمله سید مصطفی هاشمی‌طبا، محمود صادقی و چندی دیگر از نماینده‌گان مجلس، عیسی امینی، رئیس کانون وکلا و قاضی سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور از شخصیت‌هایی بودند که انتصاب او را شایسته و امیدآفرین دانستند. گفته شده او با توجه به سابقه و تخصص خود در امر قضاء، مصمم به تقویت سازمان بازرسی کشور و مبارزه با فساد در قوه قضاییه و ایجاد رابطهٔ مثبت بین دستگاه قضا و نهادهای مدنی و مردم است.[۵۷]
- سارا لی ویتسون رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در دیدبان حقوق بشر گفت: «روز ۷ مارس ۲۰۱۹ رهبر ایران علی خامنه‌ای، ابراهیم رئیسی را که یکی از چهار عضو هیئت دستور دهنده اعدام هزاران زندانی سیاسی در ۱۹۸۸ بوده، به عنوان رئیس قوه قضاییه منصوب کرد»... او افزود: «این بسیار آزار دهنده و صادقانه بگویم ترسناک است که ابراهیم رئیسی بر حسابرسی و قانون در ایران نظارت می‌کند»، «او باید به خاطر جنایات مورد تحقیق قرار بگیرد به جای اینکه او دیگران را مورد بازخواست قرار دهد.»[۱۴][۱۵][۵۸]
تحریم وزارت خزانه‌داری ایالت متحده آمریکا
در ۱۳ آبان ۱۳۹۸، تحریم وزارت خزانه‌داری ایالت متحده آمریکا ۹ تن از افرادی را که از «نزدیکان سید علی خامنه‌ای» نامید، از جمله سید ابراهیم رئیسی را تحریم کرد.[۵۹] طبق بیانیه وزارت خزانه‌داری این افراد در «سرکوب‌های داخل و خارج از ایران» نقش داشته‌اند.در این بیانیه در مورد رئیسی آمده که او از چهره های مورد علاقه سید علی خامنه‌ای است و نام او با «نقض حقوق بشر» گره خورده است. عضویت ابراهیم رئیسی در «هیئت قضایی اعدام‌های سال ۶۷» و ادامه «مجازات‌های سنگدلانه»، «بازداشت‌های غیرقانونی»، «شکنجه و بدرفتاری» با متهمان در دستگاه قضائی تحت هدایت وی، از جمله موارد دیگری است که در این بیانیه به آن شاره شده است. [۶۰]
نمایندگی مجلس خبرگان
او در انتخابات دوره‌های چهارم و پنجم خبرگان رهبری از استان خراسان جنوبی کاندیدا و پیروز شد. در انتخابات دور چهارم (سال ۱۳۸۵) او در کنار محمد ابراهیم ربانی و قربانعلی شهمیری مورد تأیید صلاحیت شورای قرار گرفت و با ۶۸٫۸٪ آرا به عنوان نفر اول انتخاب و به مجلس خبرگان راه یافت.[۳][۶۱] در انتخابات دور پنجم مجلس خبرگان رهبری (سال ۱۳۹۴)، او به همراه محمد ابراهیم ربانی در خراسان جنوبی کاندید شد و در نهایت با کسب ۸۰٪ آرا پیروز شد.[۲] رئیسی به عنوان کارپرداز مالی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان بوده‌است.[۶۲]
عضویت در کمیسیون‌های مجلس خبرگان:
مسئولیت‌های اجرایی
رئیسی با حکم سید علی خامنه‌ای به مدت ده سال، عضو هیئت امنای ستاد اجرایی فرمان امام بود.[۶] وی از سوی محمود احمدی‌نژاد به عنوان یکی از گزینه‌های پیشنهادی تصدی وزارتخانه‌های اطلاعات و دادگستری در مرداد ۱۳۸۴ به کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی معرفی شده بود.[۶۵][۶۶]
تولیت آستان قدس رضوی
وی در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ با حکم سیدعلی خامنه‌ای به سمت تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد.[۶۷][۶۸] او دومین نفر پس از عباس واعظ طبسی است که در جمهوری اسلامی، تولیت آستان رضوی را بر عهده می‌گیرد.[۶۹]
ریاست قوه قضائیه
در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۹۷، سید ابراهیم رئیسی با حکم سید علی خامنه‌ای به سمت ریاست قوه قضائیه ایران منصوب شد.[۱۴][۱۵][۷۰] او در این سمت جانشین صادق لاریجانی شد.[۷۱]
دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۹۶)
از رئیسی به عنوان گزینهٔ احتمالی جریان راست برای شرکت در انتخابات نام برده می‌شد؛ جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) و جبهه پایداری انقلاب اسلامی از او برای شرکت در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران دعوت کردند. در روز ۱۷ فروردین ۱۳۹۶، او برای کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری اعلام آمادگی کرد.[۷۲] و در تاریخ ۲۵ فروردین ماه ۱۳۹۶ با حضور در وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران ثبت‌نام نمود و در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ صلاحیت او نزد شورای نگهبان احراز شد[۷۳]
نصرالله شاه آبادی مجتهد شیعه طی نامه‌ای از ابراهیم رئیسی خواست از ساحت علی بن موسی الرضا عذر خواهی کرده و از رقابت‌ها انصراف دهد. به عقیده شاه آبادی، ابراهیم رئیسی شخصی است که حاضر شد مسند تولیت آستان قدس رضوی و خدمت به علی بن موسی الرضا که سیادت عالم در آن مسند هست را برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری ترک کند.[۷۴]
رئیسی در پاسخ استدلال کردکه با این که «بهترین شغل یعنی خادمی علی‌بن موسی الرضا (ع) و زوار بزرگوارشان» را دارد و هیچ کاری برایش از این بالاتر و شیرین‌تر نیست؛ اما وضعیت نامطلوب مدیریت جامعه وظیفهٔ جدیدی برای حضور در انتخابات ایجاب می‌کرد.[۵۸]
در هفته منتهی به انتخابات، محمدباقر قالیباف شهردار تهران و از دیگر نامزدهای انتخابات به نفع رئیسی کناره‌گیری کرد.[۷۵]
هم چنین تعدادی از اعضای دولت‌های نهم و دهم در طول رقابت انتخاباتی از رئیسی حمایت کردند و سعی کردند حمایت محمود احمدی‌نژاد را برای او کسب نمایند اما محمود احمدی‌نژاد حاضر به حمایت از رئیسی نشد.
در نهایت در انتخابات ریاست جمهوری ایران که در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۹۶ برگزار شد، رئیسی با کسب ۱۵٬۷۸۶٬۴۴۹ رای و ۳۸٫۳۰٪ آرا نفر دوم شد و حسن روحانی با کسب ۲۳٬۵۴۹٬۶۱۶ رای و ۵۷٫۱۳٪ آرا پیروز انتخابات شد.[۷۶]
این بالاترین رأی برای رقیب رئیس‌جمهور مستقر در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری ایران است. پیش از این بالاترین میزان متعلق به میرحسین موسوی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ بود با ۱۳ میلیون رأی و ۳۳٪ رأی‌ها (اختلاف ۳۰٪ با رئیس‌جمهور برگزیده).[۷۷]
ابراهیم رئیسی در آخرین روز از تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ یعنی در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶، با امیرحسین مقصودلو، مشهور به امیر تتلو دیدار و گفتگو کرد.[۷۸][۷۹][۸۰] در پی این دیدار، تتلو حمایت خود را از رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ اعلام کرد؛ که باعث بروز مناقشاتی در رسانه‌ها شد.[۸۱][۸۲][۸۳]
زندگی شخصی
رئیسی با جمیله علم‌الهدی دختر سید احمد علم الهدی امام جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، و معاون سابق دانشگاه امام صادق، ازدواج کرده‌است.[۸۴] همسر او که در سال ۱۳۸۰ دکترای خود را از دانشگاه تربیت مدرس گرفته، استاد علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی و رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی است.[۷][۸۵][۸۶] رئیسی دو دختر و دو نوه دارد.[۸۷]
تاریخچه انتخاباتی
| سال | انتخابات | تعداد آراء | درصد | رتبه | نتیجه | منبع |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۵ | مجلس خبرگان رهبری | ۲۰۰٬۹۰۶ | ۶۸٫۶ | ۱اُم | پیروزی | [۲] |
| ۱۳۹۴ | مجلس خبرگان رهبری | ۳۲۵٬۱۳۹ ▲ | ۸۰٫۰ ▲ | ۱اُم | پیروزی | [۳] |
| ۱۳۹۶ | ریاست‌جمهوری | ۱۵٬۸۳۵٬۷۹۴ | ۳۸٫۲۸ | ۲اُم | شکست | [۸۸] |
دیدگاه‌ها
- ابراهیم رئیسی از مدافعان تفکیک جنسیتی می‌باشد، او در مردادماه ۱۳۹۳ در جمع خبرنگاران دربارهٔ اجرای طرح تفکیک جنسیتی در شهرداری تهران گفت: به نظر من اینکار حرکت بسیار خوبی است؛ زیرا قاطبه زنان برای انجام یک کار بهتر به یک فضای کاملاً آرام و مناسب نیازمند هستند. جلوگیری از اختلاط زن و مرد در محیط اداری به این جهت است که زن و مرد بتوانند خدمت‌رسانی بهتری به مردم داشته باشند و این کار یک حرکت خوب در جهت ایجاد فضای مناسب کار و تلاش برای بانوان است.[۸۹]
- او در سال ۸۰ در اظهارنظری دربارهٔ حکم قطع دست سارق گفت: «اگر حکم صادره از سوی قاضی قطعیت پیدا کند باید اجرا شود ضمن اینکه مواردی مانند قطع دست سارقان در گذشته نیز وجود داشته و تنها برای روزهای اخیر نیست.» او همچنین گفت این کار براساس حدود الهی بوده و «این حدود الهی از افتخارات بزرگ ماست» و مجازات سرقت باید بر اساس شرایطی که قانون مشخص کرده و همچنین مواردی که برای قاضی اثبات شود تعیین می‌شود.[۹۰]
- رئیسی در اظهارنظری گفت در صورت استمرار تحریم اقتصادی باید آن را یک فرصت برای توانمندی اقتصادی تلقی کرد و «به جای اینکه کوتاه بیاییم باید خود را مقاوم کنیم.» او گفت «آن روزی تهدید کارساز خواهد بود که اظهار ضعف کنیم. اگر با قدرت به دنبال تقویت توانمندی‌های خود باشیم و از ضعف‌ها بکاهیم دشمن نمی‌تواند کاری بکند».[۹۱]
- ابراهیم رئیسی از مدافعان اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها و افزایش نشاط، فعالیت و امید در دانشجویان، بازنگری در اینترنت برای استفاده اقتصادی از آن و جلوگیری از ایجاد آسیب‌های اجتماعی و معامله مواد مخدر از طریق آن، و مقابله با فرهنگ غربی برای «جلوگیری از فروپاشی ساختارهای اجتماع» می‌باشد.[۹۲][۹۳]
- ابراهیم رئیسی از مخالفان کنسرت هنجارشکن است و در این باره گفته‌است: ما معتقدیم که کنسرت، دو قسم است؛ کنسرت هنجارمند و هنجارشکن که من به دنبال ایجاد و توسعه کنسرت هنجارمند هستم ولی کنسرت هنجارشکن را هیچ‌کس در کشور قبول ندارد.[۹۴]
- او در مصاحبه‌ای بعد از انتخابات سال ۹۶ در مورد علت حضورش در انتخابات گفت: «واقع مطلب این است که انقلاب اسلامی در عرصهٔ مدیریت کشور پس از سال‌ها هنوز نتوانسته‌است طرح خود را به‌صورت کامل ارائه دهد. الگوهایی از مدیریت انقلابی وجود دارد و آثار خوبی خلق کرده‌است ولی به‌عنوان یک جریان غالب نه خود را کاملاً شناسانده‌است و نه بر فرهنگ مدیریتی و اجرائی کشور حاکم شده‌است. ریشه‌های مشکلات کشور شناخته‌شده نبودن این نوع از مدیریت عقلانی و انقلابی و جاری نشدن آن در ساختارهای مدیریتی کشور است. من عقیده دارم انقلاب اسلامی حتی به کسانی که به این انقلاب اعتقاد ندارند بیشترین خدمت را کرده‌است و وظیفه هم دارد بکند، منتها این پروژه هنوز کامل نیست و خلأهایی دارد که باید پوشانده شود، همین موجب ناکارآمد نشان دادن انقلاب و نظام می‌شود.» او در مورد دو تفکر رقیب در کشور می‌گوید: «اساساً برخی از منازعات سیاسی در کشور به تقابل دو نوع نگاه برمی‌گردد؛ یک نگاه که می‌گوید انقلاب اسلامی الگویی برای ادارهٔ کشور دارد که متفاوت از نظام سرمایه‌داری است و یک نگاه که نه از خلاقیتی برخوردار است و نه حاضر است دربارهٔ نوع مدیریتی که تفکر انقلابی ارائه می‌دهد بیندیشد و تنها راه بقاء را توجه به اراده بیگانگان می‌داند. من به این انتخابات قدم گذاشتم که بگویم رفتار و مدیریت انقلابی آن تصویری نیست که دشمنان آن ساخته‌اند و گام اول برای اینکه وضعیت کشور اصلاح شود اصلاح این تصویر است.»[۵۸]
آثار
وی دارای سخنرانی‌ها و مقالات علمی در موضوعاتی از قبیل: تعداد اسباب مسئولیت، مفهوم رهن، بیع فاسد و اقسام آن، مدیریت کارآمد، تاریخ بازرسی در ایران، نظارت اثر بخش، تأثیر متقابل تصمیمات قضائی و اقتصادی و جایگاه نظارت و بازرسی در اسلام است.[۲۷]
منابع
- ↑ «خبرگزاری فارس - قائم‌مقام تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۰۱-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۰۱.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «اعلام آرای مجلس خبرگان رهبری در خراسان جنوبی». الف. ۸ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۵ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «نتیجه چهارمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در استان خراسان جنوبی». ایسنا.
- ↑ «انتصابات جدید در قوهٔ قضاییه». ایسنا. ۶ مرداد ۱۳۸۳. دریافت‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۷.
- ↑ تصویر شناسنامه سید ابراهیم رئیسی
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ «زندگینامه ابراهیم رئیسی». پایگاه اطلاع‌رسانی رئیسی. دریافت‌شده در ۱۷ اسفند ۱۳۹۴.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «همسر حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی چه کسی است؟». حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ «مشخصات شناسنامه‌ای ۶ کاندیدای ریاست‌جمهوری». تابناک. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ «انتشار آگهی اسامی نامزدهای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری». ستاد انتخابات کشور. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ «ابراهیم رئیسی به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۰۷-۰۳-۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «خبرگان رهبری -، سید ابراهیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ رئیسی به عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد آستان نیوز
- ↑ اژه‌ای ریاست «رئیسی» بر قوه قضائیه را تأیید کرد، فرارو
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ «انتصاب حجت الاسلام و المسلمین رئیسی به ریاست قوه قضائیه». دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۷. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:1» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ «حجت‌الاسلام رئیسی به ریاست قوه قضائیه منصوب شد/دوران جدید قوه قضائیه زیبنده گام دوم انقلاب باشد؛ در برخورد قضایی ملاحظه‌ای نکنید- اخبار اجتماعی - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۷. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:2» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ چرا کاندیداتوری رئیسی اتفاق خجسته‌ای است؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ اگر رئیسی شکست بخورد، پروژه رهبری چه می‌شود؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ «مرد ۵۴ سالهای که دادستان کل کشور شد، کیست؟ / ابراهیم رئیسی را بیشتر بشناسید». خبرآنلاین. ۲ شهریور ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۶.
- ↑ «روزهای پایانی مأموریت من در سمت دادستان کل کشور است». برنا نیوز. ۲۱ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در {{جا:تاریخ}}. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ رئیسی جانشین آیت الله طبسی می شود، علم الهدی نماینده ولی فقیه انتخاب
- ↑ «تداوم ریاست جمهوری حسن روحانی». ایسنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ «تغییرات مجمع تشخیص؛ ریاست هاشمی شاهرودی و عضویت رئیسی و قالیباف». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ مرداد ۱۳۹۶.
- ↑ ««حجت‌الاسلام رئیسی»؛ از تدریس در دانشگاه تا تولیت آستان قدس رضوی (ع)». مشرق نیوز.
- ↑ رئیسی سیستانی تبار است خبرگزاری جمهوری اسلامی
- ↑ «ابراهیم رئیسی؛ از قضاوت تا تولیت». دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «زندگینامه: سید ابراهیم رئیسی (۱۳۳۹-)». همشهری آنلاین.
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «معاون اول قوه قضاییه کیست؟». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «سید ابراهیم رئیسی کیست؟». تابناک.
- ↑ «ابراهیم رئیسی به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد». رادیو فردا. ۱۷ اسفند ۱۳۹۴.
- ↑ «ابراهیم رئیسی کیست؟». فرارو. ۱۷ اسفند ۱۳۹۴.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ ۳۱٫۳ «زندگینامه حجت‌الاسلام و المسلمین سیدابراهیم رئیسی». پایگاه اطلاع‌رسانی سید ابراهیم رئیسی. ۱۷ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ باستانی، حسین (۲۰۱۶-۰۸-۱۶). «چه شد که آیت‌الله خمینی گفت پرونده ۸ شهریور 'باید بسته شود'». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۸.
- ↑ باستانی، حسین (۲۰۱۷-۰۴-۲۲). «ابراهیم رئیسی و پرونده‌های 'فتنه': از انفجار ۸شهریور تا اعدام‌های ۸۸». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۸.
- ↑ «موسوی خوئینی‌ها و ابراهیم رئیسی؛ پرونده‌های ناتمام» (به عربی). دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۸.
- ↑ «ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جدید قوه قضائیه ایران منصوب شد». رادیو فردا. ۱۶ اسفند ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ «پاسخ نامه روح‌الله خمینی در ارتباط با اعدام اعضای سازمان مجاهدین خلق سرموضع در زندانها در جواب پرسش سید اححمد خمینی». جلد اول کتاب خاطرات منتظری حسینعلی منتظری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲. نشانی جدید : صفحه ۶۲۶
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام:5وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲.
- ↑ http://www.bbc.com/persian/iran/2016/08/160816_l12_iran_motahari_montazeri_file
- ↑ http://www.bbc.com/persian/iran/2016/08/160809_l39_montazeri_67_executions
- ↑ «توضیح رئیسی در مورد اعدام‌های 67». اقتصاد نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۶.
- ↑ «ناگفته‌های حسینیان از منتظری، باند هاشمی و منافقین/ باید از رئیسی تقدیر کرد». خبرآنلاین. ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ مسعود رضایی و عباس سلیمی نمین، پاسداشت حقیقت، صفحه 147)
- ↑ «محسنی اژه‌ای معاون اول قوه قضائیه و رئیسی دادستان کل کشور شدند». رادیو زمانه. ۱ شهریور ۱۳۹۳.
- ↑ «معاون اول قوه قضاییه: باید در مدیریت ارتباطات و فناوری، مشارکت شود/تشکیل پلیس قضایی، موازی کاری نیست بلکه کمک خوبی برای نیروی انتظامی و دستگاه قضایی است». ایسنا. ۱۳ مهر ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ مقام‌های قضایی ایران ادعاهای مهدی کروبی مبنی بر «تجاوز به بازداشتی‌ها» را ساختگی خواندند، رادیو فردا
- ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ https://www.radiofarda.com/a/f2_Iran_nine_more_executions_Judiciary_postelection_Hashemi_case/1946134.html
- ↑ معاون قوه قضاییه ایران رهبران مخالف دولت را به محاکمه تهدید کرد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «ابراهیم رئیسی: حصر، اقدامی تأمینی بوده نه قضایی». وبگاه راه سبز. ۸ دی ۱۳۹۳.
- ↑ https://www.radiozamaneh.com/31562
- ↑ http://www.bbc.com/persian/iran/2011/03/110323_l10_bk_eu_sanction_list.shtml
- ↑ ««آیت الله رئیسی» کیست؟». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۸.
- ↑ مختلف، زبانهای (۲۰۱۷-۰۴-۱۸). «پروفایل نامزدها: ابراهیم رئیسی، بدون تجربه اجرایی، سابقه «سیاه» قضایی». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۸.
- ↑ مختلف، زبانهای (۲۰۱۷-۰۲-۲۴). «مرخصی غیرمنتظره احمد منتظری یک روز پس از بازداشت؛ یک مرجع تقلید پادرمیانی کرد؟». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۸.
- ↑ قرار است رئیسی به جای آملی لاریجانی سکان دار قوه قضائیه شود خبرگزاری موج
- ↑ [۱]
- ↑ آفتاب (۱۵ اسفند ۱۳۹۷–۰۸:۵۴). «واکنش‌ها به ریاست رئیسی بر قوه قضائیه». fa. دریافت‌شده در 2019-04-28. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ ۵۸٫۲ Iran: Serious Rights Violator to Lead Judiciary خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ «۹ چهره نزدیک به خامنه‌ای که تحریم شدند، چه کسانی هستند؛ از حداد عادل تا فرزند خامنه‌ای». صدای آمریکا. ۱۳ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «خزانه داری حلقه نزدیکان رهبر ایران را هدف می گیرد». وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا. ۱۳ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «اسامی نامزدهای تأییدشده انتخابات خبرگان منتشر شد». همشهری آنلاین.
- ↑ عباس کعبی نسب دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری
- ↑ اعضاى كمیسیون تحقیق موضوع اصل یكصدویازده قانون اساسى دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری
- ↑ اعضاى كمیسیون اصل 107 و 109 قانون اساسى دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری
- ↑ «گزینه‌های کابینه احمدی‌نژاد اعلام شد». وبگاه خبرگزاری مهر. ۱۰ مرداد ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۶.
- ↑ «اعضای کابینه پیشنهادی جبهه مردمی ایران اسلامی به رئیس‌جمهور منتخب». وبگاه خبرگزاری دانشجویان ایران. ۱۸ تیر ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۶.
- ↑ «انتصاب ابراهیم رئیسی به تولیت آستان قدس رضوی». وبگاه یورونیوز فارسی. ۷ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «انتصاب حجت‌الاسلام رئیسی به تولیت آستان قدس رضوی». ۷ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «انتصاب حجت‌الاسلام رئیسی به تولیت آستان قدس رضوی».
- ↑ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی به ریاست قوه قضائیه منصوب شد». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۳-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۷.
- ↑ ««رئیسی» به جای «آملی‌لاریجانی» سکاندار قوه قضائیه می‌شود». ایسنا.
- ↑ «حجت‌الاسلام رئیسی رسماً اعلام کاندیداتوری کرد».
- ↑ «خبر فوری/ 6 کاندیدای انتخابات 29 اردیبهشت مشخص شدند =». ۳۱ فروردین ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ شیخ نصرالله شاه آبادی (۲۵ فروردین ۱۳۹۶). «آقای رئیسی! از امام رضا عذرخواهی کن و انصراف بده». انصاف نیوز.
- ↑ «انتخابات ۹۶؛ قالیباف به نفع رئیسی کناره‌گیری کرد». BBC Persian. ۲۰۱۷-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۱۶.
- ↑ YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان |. «نتایج انتخابات ریاست جمهوری 96». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۶-۲۷.
- ↑ ««رئیسی» رکورد قدرتمندترین رقیب رئیس‌جمهور منتخب را زد/شکست روحانی در 8 استان+جدول». فارس. ۱ خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ «تتلو با رئیسی دیدار کرد +فیلم و عکس». وبگاه باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۷ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «دیدار-تتلو-با-رئیسی». youtube. ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «تتلو-با-رئیسی-دیدار-کرد». وبگاه خبری تحلیلی فرارو. ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «تتلو: رأی بنده "جناب آقای رئیسی" است». وبگاه خبرگزاری تسنیم. ۱۵ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «دفاع عضو موتلفه از دیدار رئیسی با تتلو /رای جذب شد /او توبه کرده». وبگاه الف. ۲۴ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «هیاهوی «تتلو» و حمایت از رئیسی». وبگاه تیتر هنر. ۱۷ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «چند گزینه محتمل برای آستان قدس رضوی». ایسنا. ۱۵-۱۲-۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۷-۳-۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=،|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/12/15/1346714/علم-الهدی-مسائل-تعلیم-و-تربیت-باید-اولویت-بندی-شود
- ↑ «پروفایل». دانشگاه شهید بهشتی، Shahid Beheshti (به اردو). دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۳.
- ↑ ناگفته‌های همسر رئیسی از قبول کاندیداتوری فرارو
- ↑ «انتشار نتایج تفصیلی انتخابات ریاست جمهوری». ستاد انتخابات کشور. ۱۸ خرداد ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۹.
- ↑ بانوان اولین مدافع تفکیک جنسیتی هستند خبرگزاری دانشجویان ایران
- ↑ http://aftabnews.ir/vdceoz8zojh8zpi.b9bj.html
- ↑ رئیسی: تحریم یک فرصت است/باید خود را مقاوم کنیم پایگاه خبری آفتاب
- ↑ رئیسی: دانشگاه‌ها باید اسلامی شوند پایگاه خبری آفتاب
- ↑ اسلامی نکردن دانشگاه‌ها کشور را با مشکل مواجه می‌کند/رشد اینترنت ما را وادار به بازنگری می‌کند خبرگزاری دانشجویان ایران
- ↑ رئیسی ایرانیان را به كنسرت مردم دعوت كرد خرگزاری جمهوری اسلامی ایران
در پروژه‌های خواهر می‌توانید در مورد سید ابراهیم رئیسی اطلاعات بیشتری بیابید.
در میان گفتاوردها از ویکی‌گفتاورد
در میان متون از ویکی‌نبشته
در میان تصویرها و رسانه‌ها از ویکی‌انبار
در میان خبرها از ویکی‌خبر