سید محمدحسین مصباح

سید شاه محمدحسین مصباح (۱۳۱۷–۱۳۵۸) از فیلسوفان و علمای برجسته افغانستان است. وی در ۱۳۵۷ شمسی به دستور نور محمد ترکی رئیس‌جمهور دولت کمونیستی افغانستان، بازداشت و مدتی بعد به قتل رسید.

زندگی‌نامه

سید شاه محمدحسین مصباح، فرزند حجت الاسلام «حاجی سید عیسی» در سال ۱۳۱۷ خورشیدی در منطقهٔ ملک خیل درهٔ سنگلاخ ولایت میدان وردک افغانستان در یک خانوادهٔ مذهبی و روحانی دیده به جهان گشود.

وی در سال ۱۳۴۷ در نجف اشرف با آیت الله خمینی آشنا شد و بعد از اینکه به افغانستان بازگشت، به تبلیغ اندیشه‌های وی پرداخت. مصباح همچنین به‌عنوان نماینده آیت الله خمینی در امور حسبیه و شرعیه در افغانستان منسوب شد.

وی بعداز کودتای کمونیستی حزب دموکراتیک خلق افغانستان بعد از ظهر روز چهارشنبه چهارم دلو (بهمن ماه) سال ۱۳۵۷ دستگیر و در سن ۴۲ سالگی به قتل رسید.

مصباح یکی از قربانیان کشتار اگسا محسوب می‌شود. نام وی در سال ۱۳۹۲ در لیست ترور سازمان استخبارات رژیم کمونیستی افغانستان، موسوم به آگسا منتشر شد.

آثار

1. درد دل بینوایان و ناله‌های شبگیرگرسنگان؛ جریده «پیام وجدان»، ۴/۴/۱۳۴۶.
2. روز مولود شاه ولایت مآب؛ پیام وجدان، شماره ۳۴، سال دوم، دوشنبه ۲۳/۷/۱۳۴۶.
3. وفات فاطمه الزهرا دختر رسول خدا، پیام وجدان، شماره ۲۰، سال چهارم، یکشنبه ۵ اسد ۱۳۴۸.
4. تسخیر کرات سماوی و سیر کیهانی از نظر قرآن، جریده «پیام وجدان»، شماره ۲۷، شماره مسلسل ۱۹۷، یک شنبه ۶ میزان ۱۳۴۸.
5. علامه خمینی؛ مرد مبارز علیه صهیونیسم و امپریالیسم، جریده «پکتیکا»، شماره ۲۴، سال دوم ۱۳۴۹
6. تقوا در مکتب اسلام (علمی و اخلاقی)- سلسله مقالات.
7. فروغ ولایت در سیزدهم رجب (مجله برهان-۱۲/۵/۱۳۵۱).
8. بعثت، یا زیربنای حکومت اسلامی، مجله برهان، شماره دوم، برج سنبله ۱۳۵۱، صفحهٔ ۷–۱۴.
9. ماتریالیسم دیالکتیک، مجله برهان، شماره پنجم، قوس ۱۳۵۱، ص ۳۲–۳۷.
10. اسلام در پرتو قیام امام حسین، مجله برهان، شماره هفتم، دلو ۱۳۵۱، ص ۳۷–۴۱.
11. بحثی با بیگانگان، ماتریالیسم دیالکتیک، برهان، شماره هشتم، برج حوت ۱۳۵۱، ص ۳۳–۳۶.
12. ماتریالیسم دیا لکتیک، برهان، شماره ۱۰ و ۱۱، برج ثور و جوزا، ۱۳۵۲، ص ۱۱–۱۵.
13. ستارهٔ دنباله دار چیست؟
14. بحثی بابیگانگان- امپریالیسم و مسیحیت.
15. بحثی با بیگانگان- صهونیسم و یهودیت.
16. عقیدهٔ مهدویت در اسلام.
17. دین و جهان امروز (سلسله مقالات).
18. جهاد و سیاست در اسلام (سخنرانی).
19. جشن میلاد پیامبر (سخنرانی).
20. بندگی و مصلح.
21. طبیعت اولی و ثانوی.
22. سیر رشد تمدن بشری (سخنرانی).
23. آزادی (سخنرانی).
24. پاسخ به لنین‌یار (۱۴/۱/۱۳۵۴)؛ (جزوه).
25. کتابخانه در اسلام، ترجمه از مجلهٔ المقتطف مصری.
26. سیر بشر و مراتب وجودی وی (معاد، برزخ)؛ سال ۱۳۴۷ (سخنرانی).
27. زن در اسلام (نوشته علامه سید محمدحسین طباطبایی، در نشریه سالیانه، چاپ ایران سال ۱۳۳۸، ترجمه سید شاه محمدحسین مصباح سنگلاخی)
28. نقد مغول گرایی یا جنایات مغولیست‌ها در افغانستان (کتاب چاپ نشده در ۸۴ صفحه).
29. نقش روحانیت در جامعه (آخرین سخنرانی در مسجد و مدرسه محمدیه به ضمیمه زندگینامه)، تدوین، چاپ و انتشار در سال ۱۳۶۵ توسط سید محمد باقر مصباح زاده.
30. کتاب «اصول فلسفهٔ استعمار» که در پانزده شعبان المعظم سال ۱۳۹۴ هجری قمری تألیف آن به پایان رسیده و چاپ نشده‌است.