شاهزاده حسین (قزوین)
امامزاده شاهزاده حسین فرزند علی بن موسی الرضا است[۱] که مقبره‌اش در شهر قزوین واقع شده‌است. گفته شده که وی در سنّ ۲ سالگی[نیازمند منبع] در سفر به مرو حین عبور از قزوین، در این شهر درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.
| امامزاده حسین | |
|---|---|
 | |
| نام | امامزاده حسین |
| کشور |  ایران |
| استان | استان قزوین |
| شهرستان | شهرستان قزوین |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | شاهزاده حسین |
| کاربری | زیارتی |
| دیرینگی | دوره ایلخانی |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره ایلخانی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۳۹ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | دارد |
| وبگاه | http://www.ebn-reza.com |
| حسین | |
|---|---|
| نقش | امامزاده |
| نام | حسین |
| مدفن | قزوین |
| پدر | علی بن موسی الرضا |
| طول عمر | ۲ سال |
تاریخچهویرایش
سفر علی بن موسی الرضا به قزوین، در جریان سفرش به خراسان و به‌طور مخفیانه صورت می‌گیرد. علی بن موسی الرضا در منزل «داوود بن عیسی غازی» اقامت می‌کند و فرزند دو ساله‌اش که در جریان این سفر همراهش بوده‌است در قزوین به علت بیماری فوت می‌کند و در همان‌جا به خاک سپرده می‌شود؛ و اکنون آستان شاهزاده حسین متعلق به فرزند علی بن موسی الرضا است.[۲][۳]
در دورهٔ حکومت صفویه برای این امامزاده که بعدها به شاهزاده حسین معروف شد، ساختمان‌های متعددی بنا گردید و زیارتگاه مردم قزوین شد. مجموعه بناهای شاهزاده حسین عبارتند از: دروازه ورودی، ساختمان گنبد دار، رواق، میانسرا، ایوان، بقعه و اتاقهایی در اطراف صحن مرکزی یا میانسرا. ورودی مجموعهٔ شاهزاده حسین، از سمت شمال، شبیه دروازه‌های ورودی شهرهای عهد صفویه و قاجاریه‌است. این ورودی دارای طاق نما و شش مناره‌است که هر یک با کاشیکاریها بسیار زیبا تزیین شده‌است.[نیازمند منبع]
مشخصات بناویرایش
بقعه شاهزاده حسین با دو ورودی از سمت شمال و جنوب در میان صحن بزرگی قرار گرفته‌است. در اطراف صحن ایوان‌هایی وجود دارد که با کاشیکاری در طرحهای مختلف تزیین شده‌است. ورودی بقعهٔ شاهزاده حسین دارای مقرنس کاری و تزیینات مختلف است، که در دورهٔ قاجاریه با افزودن تالاری به آن شکل تازه‌ای یافته‌است. در بخش غربی و شرقی بقعه، دو رواق ساخته شده که به نام‌های بالا سر و پایان پا معروف و دارای گچبری و کاشیکاری است. فضای داخل بقعه شاهزاده حسین، با کاشی خشتی هفت رنگ، بدنهٔ آن با آیینه کاری و زیر گنبد با کتیبه‌هایی به خط ثلث در زمینهٔ لاجوردی تزیین شده‌است. قدیمی‌ترین و زیباترین اثر مجموعه شاهزاده حسین، در چوبی منبت کاری شدهٔ آن است که در سال ۹۶۷ هجری به مجموعه اضافه شده‌است. طبق کتیبه‌ای از کاشی معرق، این مجموعه در سال ۱۰۴۰ هجری به دستور زینب بیگم، دختر شاه طهماسب صفوی، بازسازی و صندوق چوبی نفیسی بر مزار آن نصب شده‌است.
تاریخچه ثبتویرایش
این بنا که اصالتاً مربوط به دوره ایلخانی است در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شمارهٔ ثبت ۳۳۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۴]
توسعه و بازسازیویرایش
در سال‌های اخیر نیز مجموعهٔ شاهزاده حسین تعمیر اساسی شده و بناهایی را که به آن افزوده‌اند که از جملهٔ آن‌ها بنای یادبودی است که به یاد محمد علی رجایی رئیس‌جمهور سابق ایران، ساخته‌اند. در اتاق‌های اطراف امامزاده نیز شهیدان قزوینی جنگ ایران و عراق به خاک سپرده شده‌اند.
نگارخانهویرایش
نمایی از بنای شاهزاده حسین
عکسی از هارولد وستون در آغاز سده بیستم میلادی
نمای بیرونی شاهزاده حسین
آستان ورودی شاهزاده حسین
نقاشی اوژن فلاندن در سال ۱۲۲۰ خورشیدی
نقاشی پاسکال کوست در سال ۱۲۲۰ خورشیدی
پانویسویرایش
- ↑ امامزاده حسین
- ↑ مستوفی، حمدالله (۱۳۳۹). تاریخ گزیده. تهران: امیرکبیر. ص. ۷۸۹. شابک ۹۶۴-۰۰-۰۶۰۹-۲.
- ↑ ورجاوند، پرویز (۱۳۷۷). سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین. ۱. تهران: نی. ص. ۱۲۵. شابک ۹۶۴-۳۱۲-۳۹۰-۱.
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
منابعویرایش
- کتاب تاریخ هنر معماری ایران در دورهٔ اسلامی
- پایگاه اطلاع‌رسانی آستان امامزاده شاهزاده حسین
پیوند به بیرونویرایش
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شاهزاده حسین (قزوین) موجود است. |