شهرزاد (بازیگر)

بازیگر، نویسنده، شاعر، و کارگردان ایرانی

کبری امین سعیدی با نام هُنری شهرزاد (زاده ۱۸ آذر ۱۳۲۹) هنرپیشه، شاعر، نویسنده و یکی از نخستین فیلمسازان زن در سینمای ایران است.[۱][۲]

کبری امین سعیدی
زادهٔ۱۸ آذر ۱۳۲۹ ‏(۷۳ سال)
تهران، ایران
ملیتایرانی
دیگر نام‌هاشهرزاد
پیشهشاعر، نویسنده، بازیگر، فیلمساز و رقصنده
سال‌های فعالیت۱۳۴۰–۱۳۵۶
سازمانگروه سینمای آزاد
آثار برجستهیکی از نخستین فیلمسازان زن در ایران

زندگی و فعالیت هنری

ویرایش

کبری امین سعیدی در سال ۱۳۲۹ در تهران زاده شد.[۱] او از سنین نوجوانی در کافه‌های خیابان لاله‌زار رقصندگی می‌کرد. او سپس در سال ۱۳۴۸ با نام مستعار شهرزاد در فیلم قیصر نقش رقصنده‌ای به نام سهیلا فردوس را بازی کرد. وی در آغاز نقش‌های کوچکی (بیشتر نقش زنان رقاصه یا بدکاره) در سینما برعهده گرفت و کم‌کم نقش‌های تأثیرگذاری در فیلم‌هایی مانند تنگنا و صبح روز چهارم بازی کرد که در جشنواره سپاس برنده جایزه شد.[۲]

شهرزاد حدود سال ۱۳۵۲ در اعتراض به فضای حاکم در فیلم‌فارسی از بازیگری کناره‌گیری کرد و به عضویت گروه سینمای آزاد درآمد و به ساختن فیلم کوتاه پرداخت. در همین زمان شعرهایش را چاپ می‌کرد و داستان‌های کوتاهش در نشریاتی چون روزنامه آیندگان و کتاب جمعه منتشر می‌شد.[۲]

گفته می‌شود هزینه انتشار مجموعه اشعار که او با نام با تشنگی پیر می‌شویم که در دو هزار نسخه توسط انتشارات اشراقی چاپ شده و نزدیک به پنج‌هزار تومان بوده را بهروز وثوقی پرداخته است. همچنین طراحی و عکس روی جلد کتاب را نیز امیر نادری، عکاس فیلم آن روزها و کارگردان معروف سال‌های بعد به عهده گرفته بود.

شهرزاد در سال ۱۳۵۶ نخستین (و آخرین) فیلم بلند خود به نام مریم و مانی با بازی و سرمایه‌گذاری پوری بنایی را ساخت. این فیلم از معدود فیلم‌های سینمای ایران پیش از انقلاب است که قهرمان داستان، نویسنده، و کارگردان آن زن هستند. اما فیلم در آن سال توقیف و در سال ۱۳۵۹ موفق به اکران شد.[۲]

پس از آن خبری از شهرزاد در دست نبود به طوری که او را مُرده می‌پنداشتند. در واقع شهرزاد سعیدی در جریان انقلاب ۱۳۵۷ همه دارایی خود، حتی کتاب‌ها و فیلم‌هایش را از دست داد. او در سال ۱۳۶۴ به آلمان رفت و هفت سال بعد به ایران بازگشت و در شهرهای مختلف با مشکلات مالی زندگی کرد.[۳]

فیلم مستند شهرزاد ساختهٔ مهران زینت‌بخش فیلمی دربارهٔ زندگی شهرزاد است که در سال ۱۳۹۲ و با حضور کبری سعیدی (شهرزاد) ساخته شده است. این فیلم یکی از چند فیلم مستندی است که شهرزاد را به عنوان شخصیت محوری خود قرار داده‌اند.[۴]

نویسندگی

ویرایش

داستان کوتاه

ویرایش
  • با تشنگی پیر می‌شویم[۲]

نمونه شعر

ویرایش
تلنگری بر آب زدم
سازی که زمین آن را می‌شنود
آسمان آن را می‌شنود
تلنگری بر گیجگاه عشق
رعدی سخت درمی‌گیرد
پرنده مهاجر تنم بال می‌گشاید و می‌خواند
زندگی اینگونه است
تلنگری بر دهان کامل‌ترین انسان
پایان آرامش
و یا آغاز شورش

فیلمشناسی

ویرایش

بازیگری

ویرایش
  • بازیگری در نمایش‌هایی همچون بین راه[۱]

عمده فیلم‌ها:

کارگردانی

ویرایش
  • نویسنده و کارگردان فیلم بلند مریم و مانی (ساخته ۱۳۵۶ - نمایش در ۱۳۵۹)
  • تعدادی فیلم‌های کوتاه

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ فرخ‌زاد، پوران
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ میرزایی، شهاب
  3. «کبری امین سعیدی، «شهرزاد» سینمای ایران». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۴ شهریور ۱۴۰۳.
  4. «'شهرزاد' در آپارات». بی‌بی‌سی فارسی. ۸ آبان ۱۳۹۸.

منابع

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش