شهرستان آبدانان
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
شهرستان آبدانان مرکزیت آبدانان در استان ایلام و در غرب ایران واقع در جنوب ایلام واقع شده است. که از غرب و شمال به شهرستان دهلران و بخش زرین آباد و شهرستان ملکشاهی از جنوب به استان خوزستان از شرق به شهرستان دره شهر منتهی می‌شود. از نظر جغرافیایی این شهرستان در میان دو کوه کبیر کوه و دینارکوه قرار گرفته است. پایگاه پندافند هوایی ارتش در مرکز شهر آبدانان قرار دارد. شهرستان آبدانان از بخش‌های مرکزی، سرابباغ و کلات تشکیل شده است. شمال و جنوب شهرستان درای جغرافیای کوهستانی است و بیشتر طبیعت آن پوشیده از جنگل بلوط می‌باشد اما بخش‌های جنوبی به صورت دشت بوده و دارای خاک حاصلخیز برای کشاورزی می‌باشد. به‌طور متوسط شهرستان از نظر آب و هوایی نسبتاً معتدل است. از آثار باستانی بخش مرکزی این شهرستان می‌توان به قلعه باستانی هزاردر اشاره نمود که در انتهای محله هزاردر واقع شده است. این قلعه به عقیده باستان شناسان از بناهای دوره ساسانی می‌باشد. همچنین از مناطق باستانی دیگر این شهرستان می‌توان به قلعه معروف به پشت قلعه اشاره نمود که در روستای پشت قلعه واقع در کیلومتر ۳ جاده آبدانان دهلران واقع گردیده است. از دیگر مناطق باستانی می‌توان قلعه و شهر تاریخی جولیان واقع در شمال دهستان چمکبود را نام برد همچنین از نقاط تفریحی می‌توان به دریاچه دوقلو آبدانان و تفریحگاه سراب آبدانان اشاره کرد. ساکنین شهرستان در بخش‌های کشاورزی، دامداری، خدمات و صنعت اشتغال دارند. این شهرستان دارای معادن نفت و گوگرد و چشمه‌های آبگرم است. در این منطقه منابع کانی فراوان مانند نفت و گوگرد و زاج وجود دارد و به خاطر آب فراوان و وجود جنگل‌ها و مراتع دارای زمین‌های مستعد کشاورزی و دامداری است.
| آبدانان (محل زندگی نیرکمح) | |
|---|---|
 دریاچه دوقلوی آبدانان | |
 موقعیت در استان | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | ایلام |
| سایر شهرها | آبدانان،مورموری، سراب باغ |
| بخش‌ها | بخش مرکزی، سرابباغ، کلات |
| نام‌های پیشین | سراب، جولیان |
| مردم | |
| جمعیت | ٧۶٬۹۷۷ نفر[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۳۷/۲۳۹۱۲۴ هکتار کیلومتر مربع |
| ارتفاع از سطح دریا | ۸۵۰ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | حداکثر ۴۸+ ، حداقل ۲- درجه سانتیگراد (میانگین دمای سالیانه ۲۵ درجه سانتیگراد ) |
| بارش سالانه | ۶۲۰ میلیمتر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۴۸ روز در سال |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۸۴ |
| وبگاه | آبدانان خبر |
تقسیمات کشوری ویرایش
"آبدانان "باتصویب هیئت دولت درسال ۱۳۷۴ به‌طور رسمی به شهرستان ارتقاء یافت. شهرستان آبدانان چهارمین شهرستان پرجمعیت استان ایلام است و ۲۸۶ امین شهرستان ایران از نظر جمعیت است.[۲] این شهرستان دارای سه بخش و شش دهستان است:
- دهستانهای بخش مرکزی:
نقاط شهری: آبدانان
- دهستانهای بخش سرابباغ:
نقاط شهری: سرابباغ
- دهستانهای بخش کلات:
نقاط شهری: مورموری
موقعیت جغرافیایی ویرایش
از شمال شرقی با شهرستان دره شهر، از شمال با شهرستان ملکشاهی و بخش میمه دهلران، از غرب و جنوب با شهرستان دهلران و از جنوب شرقی با شهرستان اندیمشک همسایه است.
مردم شناسی و زبان ویرایش
مردم شهرستان آبدانان از ایل کردلی هستند[۳] که به کردی جنوبی گویش کردی کردلی سخن می‌گویند.[۴] همچنین لرها نیز در جنوب شهرستان و اقلیتی از لک ها در مرکز شهرستان ساکن هستند. [۴]
طبیعیت و دما ویرایش
آبدانان به دلیل وجود دو کوه کبیرکوه و دینارکوه از مناظر طبیعی بکر و پوشیده از درختان بلوط، بادام کوهی پسته کوهی، زالزالک و انجیر کوهی و گیلاس وحشی و … برخوردار است. مهم‌ترین ارتفاعات این شهرستان کبیر کوه و دینار کوه هستند و این شهرستان را در خود محصور کرده‌اند.
از نظر دما در تمام فصول سال دارای نوسانات تقریباً زیادی می‌باشد. معمولاً تابستان‌هایی نسبتاً گرم و زمستان‌هایی معتدل و پربارش را دارا می‌باشد.
عمدهٔ بارش‌ها در این شهرستان به‌صورت باران است و به‌طور میانگین یکبار در سال بارش‌ها در شهر به صورت برف می‌باشد. اما قله‌های کبیرکوه و دینارکوه در زمستان اکثر مواقع پوشیده از برف است.
منطقهٔ حفاظت شدهٔ بین‌المللی دینارکوه ویرایش
منطقه دینارکوه طی مصوبه شماره ۲۱۷ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۰/۷/۲۵ با وسعت ۴۰۵۷۹ هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده جنگلی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته‌است این جنگل در سالهای دور زیستگاه حیوانات و پرندگان زیادی بوده‌است که در اثر شکار بی‌رویه اکنون تعداد کمی از حیوانات از جمله دو قلاده پلنگ ایرانی در آن وجود دارد.[۵]
مرگ درختان بلوط، لورانتوس و گرد و غبار ویرایش
بیماری لورانتوس: گیاهی است نیمه انگلی که پوشش جنگلی را به عنوان گزینه میزبان انتخاب نموده و در طولانی مدت مرگ تدریجی درخت را به دنبال خواهد داشت. در منطقه حفاظت شده دینارکوه در مناطق جنگلی سپاه و سرچنار جنگلهای بلوط به گیاه نیمه انگلی لورانتوس آلوده شده‌اند. در سالهای اخیر خشکسالی و به علاوه پدیده ریزگردها موجب ضعیف شدن درختان جنگلهای دینارکوه شده‌است. این روند درصورت ادامه تا ۳۰ الی ۴۰ سال آینده باعث نابودی منطقهٔ حفاظتی بین‌المللی دینارکوه خواهد شد.[۶]
آثار باستانی ویرایش
از آثار باستانی بخش مرکزی این شهرستان می‌توان به قلعه باستانی هزار در معروف به قلعه سیس اشاره نمود که در انتهای هزار در واقع است. این قلعه به عقیده باستان شناسان از بناهای دوره ساسانی می‌باشد که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی مسئولین امر و نیز عدم رعایت مردم منطقه دچار تخریب زیاد گردیده‌است. مراکز تاریخی و باستانی:
- قلعه هزار در
- پشت قلعه
- قلعه هزارانی
- بقایای شهر جولیان
- مجموعه تاریخی پنج برادر
- شهر تاریخی تلور
- شهر تاریخی سراب
- شهر چوره
- شهر دیونه[نیازمند منبع]
- منطقهٔ بسیار قدیمی قدح
معادن ویرایش
این شهرستان دارای معادن عظیم نفت، گاز، گوگرد، چشمه‌های آبگرم… است.[۷]
گردشگری ویرایش
شهرستان آبدانان دارای مناطق گردشگری زیادی می‌باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به آبشارهای زیبای ماهوته و تختان اشاره کرد.[۸] همچنین زیبایی این شهرستان در ایام عید نوروز منطقه میان وار از توابع روستای ماسپی توجه مسافران رو دوچندان می‌کند.
ترابری ویرایش
آبدانان به لحاظ اینکه بین دوکوه دینارکوه و کبیرکوه قرار گرفته که مسیری پر پیچ و خم ولی مطابق اصول مهندسی است که از دل کوه می‌گذرد در بهار منظره‌های جالبی را برای تماشا فراهم می‌سازد و در زمستان بدون داشتن زنجیر چرخ عبور از آن ممکن نیست این جاده در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به سفارش ارتش ساخته شده‌است. از دیگر راه‌های ارتباطی می‌توان به جاده مواصلاتی به دهلران اشاره کرد که در سال ۱۳۷۰ به سفارش اداره راه و ترابری آبدانان ساخته شد.[۹]
فرودگاه ویرایش
فرودگاه نظامی شهرستان آبدانان یکی از فرودگاه‌های فنی و دارای شرایط و استانداردهای ملی است که در سال ۱۳۵۲ به منظور مقاصد نظامی و استفاده‌های ترابری و لجستیکی نیروی هوایی احداث شده‌است. این فرودگاه در چهار کیلومتری شرق شهر آبدانان در دوران جنگ ۸ ساله نیز مورد استفاده‌های تدارکاتی و عملیاتی قرار می‌گرفت.[۱۰] پروازهای شرکت ساها نیز تا سال ۷۴ در این فرودگاه انجام می‌شده.[۱۱] فرودگاه نیروی هوایی ارتش در شش کیلومتری شرق آبدانان قرار گرفته که بلندی باند آن نسبت به دریا دو هزار و ۵۰۰ پا است، طول باند فرودگاه شش هزار و ۶۰۰ مترو عرض آن ۹۸ متر است.[۱۲]
منابع ویرایش
- ↑ «پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۲.
- ↑ «آبدانان». چهارگوشه - معرفی استان‌ها و شهرهای ایران و جاذبه‌های توریستی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۵.
- ↑ اسدی، علیرضا. با ایلامیان در ایلام. ص. ۷۷۱-۷۷۲.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «لهجه های کردی ایلامی».
- ↑ http://www.irandeserts.com/content/درگاه_کویر/مناطق_تحت_حفاظت/دینار_کوه_،_ایلام.htm
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۵.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۵.
- ↑ http://seeiran.ir/tag/جاذبه-های-طبیعی-آبدانان/
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۵.
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/4299637/وزیردفاع-مجوز-استفاده-از-فرودگاه-آبدانان-را-صادر-کرد
- ↑ http://www.mehrnews.com/news/3743261راه-اندازی-فرودگاه-آبدانان-دارای-صرفه-اقتصادی-است/[پیوند مرده]
- ↑ http://www.khabaronline.ir/detail/489675/provinces/ilam