شهرستان آبدانان
| برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| آبدانان | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور | ایران 
|
| استان | ایلام |
| نام‌های پیشین | پشتکوه٬سراب، جولیان |
| مردم | |
| جمعیت | ۶۰٬۲۱۳ نفر در سال 2016[۱] |
| مذهب | شیعه |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۳۷/۲۳۹۱۲۴ هکتار |
| ارتفاع از سطح دریا | ۸۸۰ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | حداکثر +۴۲، حداقل -۱۰ |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۸۴ |
| وبگاه | آبدانان خبر |
| شهرها | |
| آبدانان ،سرابباغ ،مورموری | |
| تعداد بخشها | |
| بخش مرکزی، سرابباغ ،کلات | |
شهرستان آبدانان با مرکزیت آبدانان در استان ایلام و در غرب ایران واقع در جنوب ایلام واقع شده‌است. از نظر جغرافیایی این شهرستان در میان دو کوه کبیر کوه و دینارکوه قرار گرفته که این جغرافیا از عوامل مهم عدم پیشرفت صنعتی شهرستان آبدانان است. راه ارتباطی این شهر به دره شهر و مرکز استان یک مسیر بسیار پرپیچ و خم و خطرناک است که از دل کبیرکوه می‌گذرد. شهرستان آبدانان از بخشهای مرکزی، سرابباغ و مورموری تشکیل شده‌است. اما به جز بخش مرکزی دیگر بخشها به دلیل تازه مدنیت یافتن از خصوصیات شهری زیادی برخوردار نیستند. شمال و جنوب شهرستان درای جغرافیای کوهستانی است و بیشتر طبیعت آن پوشیده از جنگل بلوط می‌باشد ولی بخشهای جنوبی به صورت دشت بوده و دارای خاک حاصلخیز برای کشاورزی می‌باشند. به‌طور متوسط شهرستان از نظر آب و هوایی نسبتاً معتدل است و از غرب و جنوب با شهرستان دهلران، از شمال شرقی با شهرستان دره شهر، از جنوب شرقی با شهرستان اندیمشک همسایه‌است.
از آثار باستانی بخش مرکزی این شهرستان می‌توان به قلعه باستانی هزاردر معروف به قلعه سیس اشاره نمود که در انتهای هزاردر واقع است. این قلعه به عقیده باستان شناسان از بناهای دوره ساسانی می‌باشد که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی مسئولین امر و نیز عدم رعایت مردم منطقه دچار تخریب زیاد گردیده و در محیط اطراف آن به فاصله ۱۰ متر اقدام به ساخت و ساز شده و حتی ساختماهای دولتی نظیر مدارس در آن محل احداث گردیده که مزید بر علت گردیده‌است. همچنین از مناطق باستانی دیگر این شهرستان می‌توان به قلعه معروف به قلعه تپه اشاره نمود که در روستای پشت قلعه واقع در ۳ کیلومتری حومه شهر واقع گردیده‌است. از دیگر مناطق باستانی می‌توان قلعه و شهر تاریخی جولیان واقع در شمال دهستان چم کبود و قلعه هزارانی را نام برد. از دیگر نقاط تفریحی ابدانان می‌توان به مناطق زیبا و دیدنی دهستان چم کبود از جمله کوه زیبای کر و دت. دول پهنه. نثار. تنگهٔ خرسی و اب برده رودخانه‌های دایمی موجلسون وخرینه و آب‌بند چم کبود اشاره کرد. همچنین از نقاط تفریحی و سیاحتی آبدانان هم می‌توان به دریاچه دوقلوی سیاه گاو و تفریحگاه سراب آبدانان اشاره کرد. ساکنین شهرستان در بخشهای کشاورزی، دامداری، خدمات و صنعت اشتغال دارند. این شهرستان دارای معادن نفت و گوگرد و چشمه‌های آبگرم است. شهرستان آبدانان به لحاظ نظامی و کشاورزی و دامداری و توریسم اهمیت دارد. در این منطقه منابع کانی فراوان مانند نفت و گوگرد و زاج وجود دارد و به خاطر آب فراوان و وجود جنگل‌ها و مراتع دارای زمین‌های مستعد کشاورزی و دام داری است.
محتویات
تقسیمات کشوریویرایش
"آبدانان "باتصویب هیئت دولت درسال۱۳۷۴ از شهرستان" دره شهر" انتزاع وبه‌طور رسمی به شهرستان ارتقاء یافت. این شهرستان دارای سه بخش و شش دهستان است:
- دهستانهای بخش مرکزی:
نقاط شهری: آبدانان
- دهستانهای بخش سرابباغ:
نقاط شهری: سرابباغ
- دهستانهای بخش کلات:
نقاط شهری: مورموری
مردم‌شناسیویرایش
زبانویرایش
مردم آبدانان به یکی از زبان‌های کردی، لری یا گویش لکی سخن می‌گویند.[۲][۳][۴]
اغلب مردم آبدانان دارای تحصیلات عالی دانشگاهی بوده و ادامه تحصیل از ویژگیهای بارز فرهنگی این مردم است.
موقعیت جغرافیاییویرایش
از شمال شرقی با شهرستان دره شهر، از شمال با شهرستان ملکشاهی و بخش میمه دهلران، از غرب و جنوب با شهرستان دهلران و از جنوب شرقی با شهرستان اندیمشک همسایه‌است.
طبیعیت و دماویرایش
آبدانان به دلیل وجود دو کوه کبیرکوه و دینارکوه از مناظر طبیعی بکر و پوشیده از درختان بلوط، بادام کوهی پسته کوهی، زالزالک و انجیر کوهی و گیلاس وحشی و … برخوردار است. مهم‌ترین ارتفاعات این شهرستان کبیر کوه و دینار کوه هستند و این شهرستان را در خود محصور کرده‌اند.
منطقهٔ حفاظت شدهٔ بین‌المللی دینارکوهویرایش
منطقه دینارکوه طی مصوبه شماره ۲۱۷ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۰/۷/۲۵ با وسعت ۴۰۵۷۹ هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده جنگلی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته‌است این جنگل در سالهای دور زیستگاه حیوانات و پرندگان زیادی بوده‌است که در اثر شکار بی‌رویه اکنون تعداد کمی از حیوانات از جمله دو قلاده پلنگ ایرانی در آن وجود دارد.[۵]
مرگ درختان بلوط، لورانتوس و گرد و غبارویرایش
بیماری لورانتوس: گیاهی است نیمه انگلی که پوشش جنگلی را به عنوان گزینه میزبان انتخاب نموده و در طولانی مدت مرگ تدریجی درخت را به دنبال خواهد داشت. در منطقه حفاظت شده دینارکوه در مناطق جنگلی سپاه و سرچنار جنگلهای بلوط به گیاه نیمه انگلی لورانتوس آلوده شده‌اند. در سالهای اخیر خشکسالی و به علاوه پدیده ریزگردها موجب ضعیف شدن درختان جنگلهای دینارکوه شده‌است. این روند درصورت ادامه تا ۳۰ الی ۴۰ سال آینده باعث نابودی منطقهٔ حفاظتی بین‌المللی دینارکوه خواهد شد.[۶]
آثار باستانیویرایش
از آثار باستانی بخش مرکزی این شهرستان می‌توان به قلعه باستانی هزاردر معروف به قلعه سیس اشاره نمود که در انتهای هزاردر واقع است. این قلعه به عقیده باستان شناسان از بناهای دوره ساسانی می‌باشد که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی مسئولین امر و نیز عدم رعایت مردم منطقه دچار تخریب زیاد گردیده‌است. مراکز تاریخی و باستانی:
- قلعه هزار در
- پشت قلعه
- قلعه هزارانی
- بقایای شهر جولیان
- مجموعه تاریخی پنج برادر مورموری
- شهر تاریخی تلور
- شهر تاریخی سراب
- شهر چوره
- شهر دیونه
[نیازمند منبع]
معادنویرایش
این شهرستان دارای معادن عظیم نفت، گاز، گوگرد، چشمه‌های آبگرم… است.[۷]
گردشگریویرایش
شهرستان آبدانان دارای مناطق گردشگری زیادی می‌باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به سه آبشار زیبای ماهوته، خروزان و تختان اشاره کرد.[۸] همچنین زیبایی این شهرستان در ایام عید نوروز منطقه میان وار از توابع روستای ماسپی توجه مسافران رو دوچندان می‌کند.
ترابریویرایش
آبدانان به لحاظ اینکه بین دوکوه دینارکوه و کبیرکوه قرار گرفته از نظر ارتباطی مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد کرده‌است راه ارتباطی به دره شهر و تهران، مسیری پر پیچ و خم ولی مطابق اصول مهندسی است که از دل کوه می‌گذرد در بهار منظره‌های جالبی را برای دیدن فراهم می‌سازد و در زمستان بدون داشتن زنجیر چرخ عبور از آن ممکن نیست این جاده در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به سفارش ارتش ساخته شده‌است. از دیگر راه‌های ارتباطی می‌توان به جاده مواصلاتی به خوزستان اشاره کرد که در سال ۱۳۷۰ به سفارش اداره راه و ترابری آبدانان ساخته شد.[۹]
فرودگاهویرایش
فرودگاه نظامی شهرستان آبدانان یکی از فرودگاه‌های فنی و دارای شرایط و استانداردهای ملی است که در سال ۱۳۵۲ به منظور مقاصد نظامی و استفاده‌های ترابری و لجستیکی نیروی هوایی احداث شده‌است. این فرودگاه در چهار کیلومتری شرق شهر آبدانان در دوران جنگ ۸ ساله نیز مورد استفاده‌های تدارکاتی و عملیاتی قرار می‌گرفت.[۱۰] پروازهای شرکت ساها نیز تا سال ۷۴ در این فرودگاه انجام می‌شده.[۱۱] فرودگاه نیروی هوایی ارتش در شش کیلومتری شرق آبدانان قرار گرفته که بلندی باند آن نسبت به دریا دو هزار و ۵۰۰ پا است، طول باند فرودگاه شش هزار و ۶۰۰ مترو عرض آن ۹۸ متر است.[۱۲]
چهره‌های سرشناسویرایش
شهید داریوش رضایی نژاد دانشمند سرشناس هسته‌ای ایران در شهر آبدانان زاده شده‌است.[۱۳]
شهید حاج صارم طهماسبی از سرداران و فرماندهان بزرگ هشت سال دفاع مقدس و همرزم شهید مصطفی چمران از دیار آبدانان (شهر سرابباغ) است.[۱۴]
شهید علی جرایه نوجوان‌ترین شهید دفاع مقدس در (شهر سرابباغ) آبدانان متولد شده‌است.[۱۵]
منابعویرایش
- ↑ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
- ↑ Aliakbari, Mohammad; Gheitasi, Mojtaba; Anonby, Erik (2014-06-26). "On Language Distribution in Ilam Province, Iran". Iranian Studies. 48 (6): 835–850. doi:10.1080/00210862.2014.913423. ISSN 0021-0862.
- ↑ http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00210862.2014.913423?journalCode=cist20
- ↑ «زبان و گویش استان ایلام». پایگاه گردشگری استان ایلام.
- ↑ http://www.irandeserts.com/content/درگاه_کویر/مناطق_تحت_حفاظت/دینار_کوه_،_ایلام.htm
- ↑ http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=105175&Serv=0&SGr=0
- ↑ http://www.tanineyas.ir/?q=node/2451
- ↑ http://seeiran.ir/tag/جاذبه-های-طبیعی-آبدانان/
- ↑ http://www.irangpsmap.com/showcity.asp
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/4299637/وزیردفاع-مجوز-استفاده-از-فرودگاه-آبدانان-را-صادر-کرد
- ↑ http://www.mehrnews.com/news/3743261راه-اندازی-فرودگاه-آبدانان-دارای-صرفه-اقتصادی-است/
- ↑ http://www.khabaronline.ir/detail/489675/provinces/ilam
- ↑ http://www.rezaeenejad.ir
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/5384627/تشییع-پیکر-شهید-حاج-صارم-طهماسبیتصاویر
- ↑ http://www.mehrnews.com/news/2002544/یادواره-شهید-علی-جرایه-برگزار-شد