شهرستان بندر انزلی

یکی از شهرستان‌های استان گیلان
(تغییرمسیر از شهرستان بندرانزلی)

شهرستان بندر انزلی (به گیلکی: أنزلي شأرستان) یکی از شهرستان‌های استان گیلان در ایران است. مرکز این شهرستان، شهر بندر انزلی است.

شهرستان بندر انزلی
موقعیت در استان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانگیلان
مرکز شهرستانبندر انزلی
بخش‌هامرکزی
سال تأسیس۱۳۲۳ خورشیدی
اداره
فرمانداربابک شکوهی راد (سرپرست)
مردم
جمعیت۱۵۹٬۰۱۶ نفر (۱۳۹۵)
تراکم جمعیت۵۰۵ نفر بر کیلومتر مربع
مذهبشیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت۳۱۵ کیلومتر مربع

موقعیت

ویرایش

شهرستان بندر انزلی از شمال با دریای کاسپین، از جنوب با شهرستان صومعه‌سرا، از شرق با شهرستان خمام، از جنوب شرق با شهرستان رشت و از غرب با شهرستان رضوانشهر همسایه است.

جغرافیا

ویرایش

شهرستان بندرانزلی در ناحیه‌ای کاملاً جلگه‌ای به صورت طولی و در ساحل دریای کاسپین واقع شده و دارای تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم وگاهی سرد می‌باشد. مرکز آن بندر انزلی از گذشته عنوان پر باران‌ترین شهر ایران را داشته‌است.[۱] بخشی از محیط زیست طبیعی این شهرستان را دریا (۴۷ کیلومتر نوار ساحلی[۲]) و بخش مهم دیگر را اکوسیستم ارزشمند تالاب انزلی تشکیل می‌دهد.

تقسیمات کشوری

ویرایش

شهر: بندر انزلی

جمعیت

ویرایش

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران،جمعیت شهرستان بندر انزلی در سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۵۹،۰۱۶ بوده‌است.[۳]

مردم و زبان

ویرایش

مردم انزلی گیلک هستند. زبان شهر بندرانزلی گیلکی است.[۴] مردم بومی شهر بندرانزلی گیلک هستند و به زبان گیلکی با گویش بیه‌پس و لهجه مخصوص به انزلی[۵][۶][۷][۸][۹] و همچنین زبان فارسی معیار[۱۰] صحبت می‌کنند. به مردمان اهل انزلی، انزلی‌چی می‌گویند. در برخی دوره‌ها گروه‌های مختلفی از مهاجرین هم وارد این شهر شدند؛ مانند مردم آذری و ارمنی و [۱۱] لهستانی[۱۲] مهاجرت نمودند.

طوایف پنج گانه انزلی

ویرایش

مورخین عصر قاجار مردم و طوایف و مذهب مردم انزلی چنین وصف نموده اند : مردم انزلی را کسانی تشکیل میدهند که از نواحی دیگر ایران به این ناحیه آمدند. زبان مردم انزلی گیلکی، فارسی و ترکی است و مذهب آنان شیعه است. طوایف قدیمی انزلی پنج طایفه هستند که دو طایفه سرخی و استاد محمدرضی از بقیه قدیمی ترند. طوایف پنج گانه انزلی به شرح زیر است:[۱۳]

  1. طایفه سرخی نعمتی بودند و اصل آنها از سرخه استان سمنان است.
  2. طایفه استاد محمدرضی حیدری بودند و اصل آنها از چومثقال صومعه سرا است.
  3. طایفه دریا بیگی از بجنورد خراسان هستند.
  4. طایفه مهاجر در جنگ ایران و روس به انزلی مهاجرت کردند.
  5. طایفه انزانی که از انزان استرآباد منطقه بندرگز کنونی به انزلی مهاجرت کردند

اقلیم

ویرایش

این شهرستان دارای آب و هوای مرطوب ساحلی می‌باشد. میزان بارندگی شهرستان بسیار بالا بوده به‌طوری‌که سالیانه متوسط ۱۸۹۲ میلی‌متر بارندگی دارد بیشترین بارندگی در ماه‌های شهریور و مهر با ۴۴۰٫۹ میلی‌متر گزارش گردیده‌است. میزان رطوبت نسبی سالیانه به‌طور متوسط حدود ۷۱ تا ۹۷ درصد و درجه حرارت محیط زیست بین ۲/۵ تا ۲۸ درجه سانتی گراد در نوسان بوده‌است. انزلی به‌طور کلی تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم و گاهی سرد دارد.[۱۴] مرکز آن بندر انزلی از گذشته عنوان پر باران‌ترین شهر ایران را داشته‌است.[۱]

جاذبه‌های گردشگری

ویرایش

بندر انزلی یکی از زیباترین شهرهای ایران است که در آن تالاب انزلی، دریا، ساحل و چمن‌زار با یکدیگر تلاقی می‌کنند و چشم اندازی بدیع و خیال انگیز می‌آفریند. بندر انزلی با داشتن جاذبه‌های دل‌انگیز و طبیعی سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر از اقصی نقاط کشور و جهانگردان خارجی است.

سوغات

ویرایش

انواع ماهیان خزری عمده‌ترین سوغات خوراکی این شهرستان است ولی انواع سبزیجات محلی، زیتون، سیر و ترشیجات محلی نیز برای عرضه به مسافران وجود دارد. بندر انزلی مرکز تولید بسیاری از صنایع دستی چوبین و همچنین صنایع مروار بافی است. بازار ماهی و بازار محلی شنبه بازار فرصتی برای خرید سوغات یا تهیه خوراکی‌های محلی برای ایام اقامت در این شهر ساحلی است.

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ [ http://www.irna.ir/NewsShow.aspx?NID=159944 بایگانی‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine ایرنا/انزلی پرباران‌ترین شهر ایران]
  2. «۷ محدوده از نوار ساحلی انزلی در تصرف دستگاه‌های مختلف است». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۰۷-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۸.
  3. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۹.
  4. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-06.
  5. ستوده، منوچهر (۱۳۳۲). فرهنگ گیلکی. فرهنگ ایلیا. ص. ۱۷، ۱۸.
  6. گویش گیلکی لاهیجان. واژه‌نامه و پاره‌ای ویژگی‌های آوایی و ساخت‌واژه‌ای. جلد اول. دکتر نادر جهانگیری. چاپ دانشگاه مطالعات خارجی توکیو.
  7. رسایی، ایوب (۱۳۸۵). «گویش گیلکی فومنات». مجلهٔ زبان و ادب، شماره ۳۰، دانشکده ادبیات، دانشگاه علامه طباطبایی (۳۰): صفحه ۶۵.
  8. شکری، گیتی (۱۳۸۵). گویش رامسری. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ص. ۱۴.
  9. «Glottolog 4.7 - Western Gilaki». glottolog.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۶.
  10. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-06.
  11. طالبی، فرامرز (۱۳۸۵). تاریخ ارمنیان گیلان. نشر فرهنگ ایلیا. ص. ۲۰.
  12. «آیین هفتادمین سالگرد ورود پناهندگان لهستانی به ایران گرامی داشته شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران.
  13. رابینو، ترجمه جعفر خمامی زاده، ولایت دارالمرز ایران گیلان، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1357، ص 155
  14. «تالاب انزلی». دانستنی‌های حیوانات. ۲۰۱۵-۰۸-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۶-۱۲.
  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران

۱۳۸۳خ.

طوفان یوسفی