شهرستان دشتستان

شهرستان دشتستان
شهرستان دشتستان
	موقعیت شهرستان دشتستان در استان بوشهر
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	بوشهر
مرکز شهرستان	برازجان
سایر شهرها	آب‌پخش، وحدتیه، سعدآباد، شبانکاره، دالکی، تنگ ارم، کلمه، بوشکان
بخش‌ها	مرکزی، سعدآباد، آب‌پخش، شبانکاره، ارم، بوشکان
سال تأسیس	۱۳۳۳ خورشیدی
اداره
فرماندار	احمد بنافی
مردم
جمعیت	۲۵۲٬۰۴۷ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
مساحت	۶٬۳۲۷ کیلومتر مربع کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۷۷
وبگاه	www.dashtestan.com

شهرستان دشتستان بزرگ‌ترین شهرستان استان بوشهر است که مرکز آن شهر برازجان است.

جمعیت و وسعت

طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان دشتستان ۲۵۲٬۰۴۷ نفر می‌باشد.

مساحت این شهرستان ۶٬۳۲۷ کیلومتر مربع است.

موقعیت

شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی می‌شود.

خرما مهم‌ترین محصول کشاورزی این منطقه بوده و نقش مهمی در اقتصاد این شهرستان و استان و کشور دارد.

مردم

بیشتر مردم دشتستان قوم فارس هستند با اقلیت هایی شامل لر و ترک. فارس ها در شمال و جنوب دشتستان ساکن هستند, ترک ها در شمال و لر ها در شمال غربی.

زبان

زبان مردم دشتستان فارسی با گویش دشتستانی و عده کمی هم به زبان ترکی قشاقایی.

مذهب

بیشتر جمعیت شیعه دوازده‌امامی هستند با تعداد کمی سنی.

لباس محلی

در زمان قاجار زنان در دشتستان دامنی پرچین به نام «شلوار باز» می پوشند و پیراهن بلندی که دو طرف آن چاک بلند دارد روی آن می پوشند اما نوعروسان شلواری به نام چامچور بر تن می کنند.

ارخلق: نوعی جلیقه رنگی زنانه است از جنس مخمل و یا پارچه ای که کریپ ساتن نام دارد روی آن می پوشند.

کلخچه: کلاهی پارچه ای و کوچک که دارای آستر بوده و لایه روی آن زری دوزی است روی سر می گذارند و دو رشته نخ آن را زیر گلو گره می زنند جوانان بنارسی می پوشند و مقنعه سبز رنگی روی آن می پوشند.

گرد: زنان عشایر روی کلخچه پارچه توری نازکی با رنگهای شاد است روی پیشانی می بندند.

کوش یا کرکاو: پاپوش زنان دشتستانی است که در جوانان رنگ سبز بیشتر رواج دارد ضمن اینکه افراد سالخورده چوخه ای از پشم شتر به رنگ سفید – خردلی – قهوه ای یا مشکی روی لباس می پوشند و قسمت آویزان آن را روی کمر گره می زنند.

پوشاک مردان

جومه: بدون یقه بوده روی شانه دگمه نداشته از کتان سفید رنگ

قبا: لباس آستین گشادی که سر آستین تا آرنج چاک داشته و زیر بغل آن همچنین و دو طرف آن جیب بلندی دارد

شال:

رعایا: شال سفید

ثروتمند: قهوه ای

سادات: مشکی

جوانان: قهوه ای

کلاه نمدی: سفید ، کم ، قهوه ای ، سیاه

اعیان: بلندتر

عوام: کوتاهتر

شلوار موسوم: دبیت حاج علی اکبری

پاپوش: گیوه یا ملکی

تاریخچه

شهرستان دشتستان از قدیمی‌ترین شهرستان‌های ایران می‌باشد. دشتستان از قدیمی‌ترین مناطق ایران است که جغرافی دانان از آن به نام دستقان یاد کرده‌اند و آن را جز نواحی گرمسیرات فارس ذکر کرده‌اند. اصطخری آن را از نواحی اردشیر خوره که یکی از کوره‌های پنجگانه فارس قدیم بوده محسوب داشته‌است.

مؤلف فارسنامه ناصری دشتستان [بزرگ] را به چهارده ناحیه تقسیم کرده و از آن‌ها اینگونه یاد می‌کند: «انگالی - برازجان - اهرم - بوشهر - تنگستان - حیات داوود - خورموج - دالکی - رودحله - زنگنه - زیرراه - شبانکاره - گناوه - مضافات بوشهر.»

بناهای تاریخی شهرستان دشتستان

از آثار تاریخی شهرستان دشتستان می‌توان به کاخ زمستانی کورش در شهر برازجان - شهر تاریخی توز یا توج - تل مر - تل خندق در دشت دهرود سفلی در بخش ارم - گور دختر - کوشک اردشیر ساسانی معروف به اردشیر بابکان در روستای پشت پر (بز پر) واقع در بخش تنگ ارم - بنای موسوم به زندان سلیمان واقع در روستای پشت پر در بخش تنک ارم - آتشکده (در نزدیکی تل خندق) - کاروانسرای مشیرالملک (در شهر برازجان) و … که تمامی این آثار در دشتستان و اطراف برازجان قرار دارند اشاره کرد.

تقسیمات کشوری

شهرستان دشتستان دارای ۶ بخش ،۱۲ دهستان و ۹ شهر به شرح زیر است: