شهرستان میاندوآب

شهرستان میاندوآب یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران است. مرکز این شهرستان، شهر میاندوآب است؛ که این شهر در جنوب دریاچه ارومیه و میان دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود واقع شده‌است.

میاندوآب
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	آذربایجان غربی
سایر شهرها	میاندوآب، چهاربرج، باروق
بخش‌ها	بخش مرکزی، مرحمت آباد، باروق، بکتاش
مردم
جمعیت	۲۷۳٫۹۴۹ نفر
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت	۲۶۹۴کیلومتر مربع کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا	۱٬۳۱۴متر از سطح دریا
آب‌وهوا
بارش سالانه	۲۸۹میلی لیتر
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۴۴
وبگاه	فرمانداری میاندوآب

وجه تسمیه این شهر حاصل موقعیت این شهر میان دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود است. با توجه به وضعیت رودخانه‌ها و موقعیت جغرافیایی منطقه، مسیر ارتباطی استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان و زنجان از طریق این شهرستان است.

این شهر به مهمان‌نوازی مردم و آب و هوای معتدل مطلوبش و جلوه زیبایی که رودهای زرینه‌رود و سیمینه‌رود به آن بخشیده‌اند نامدار است.

تقسیمات کشوری

تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:

بخش‌ها

• بخش مرکزی
• بخش مرحمت آباد
• بخش باروق

شهرها

• شهر میاندوآب
• شهر چهاربرج
• شهر باروق

دهستان‌ها

دهستان‌های بخش مرکزی

• دهستان زرینه رود جنوبی
• دهستان زرینه رود شمالی
• دهستان زرینه‌رود
• دهستان مکریان شمالی

دهستان‌های بخش مرحمت آباد

• دهستان مرحمت آباد
• دهستان مرحمت آباد شمالی
• دهستان مرحمت آباد میانی
• دهستان مرحمت آباد جنوبی

دهستان‌های بخش باروق

• دهستان باروق
• دهستان آجرلوی غربی
• دهستان آجرلوی شرقی
• دهستان حیدرباغی

کشاورزی

موقعیت بسیار مطلوب جغرافیائی باعث رشد بسیار خوب کشاورزی و در نتیجه ترقی صنعتی منطقه میاندوآب شده‌است. کارخانه تولید قند و شکر میاندوآب در اوایل قرن بیستم با همکاری مهندسان بلژیکی بنا گردید. بنای سد انحرافی نوروزلو در سالهای ۱۳۵۰ هجری شمسی این ناحیه را مستعد آبادانی و صنعتی نمودن ناحیه نمود.

تاریخ شهرستان میاندوآب

کشف چندین اثر باستانی در اطراف میاندوآب، نشانگر اسکان بسیار قدیمی منطقه در دورانهای ثبت نشده تاریخ هست. کوچ قره پاپاق‌ها و در اوایل سلطنت آقامحمد خان قاجار به دنبال کوچ اجباری جمعیتی از منطقه کرمان به اهالی شهر اضافه شدند و کرمانی‌ها در مدت دو نسل با مردم محلی میاندوآب آمیخته شدند. نام برخی محله‌ها و شهرت‌ها مانند رابریها، سیرجانیها و کرمانیها نشانگر این حرکت جمعیتی بوده. طایفه‌ای نیز تا یک نسل پیش در میاندوآب هنوز به فارسی بالهجه کرمانی صحبت می‌کردند و از تاریخ نیاکانشان آگاه بودند.

در سالهای متلاطم جنگ جهانی اول میاندوآب نیز مانند بسیاری مردم منطقه طعم تلخ قحطی‌ها و بی‌ثباتی ایران را کشید. دولت ایران در هرج و مرج خان خانی‌های محلی و آشفتگی سیاسی بود. در اواخر جنگ دوم جهانی ارتش شوروی کنترل این منطقه را به دنبال تبعید رضاشاه به دست گرفت.

زبان

زبان مورد استفاده اکثریت مردم در این شهرستان ترکی آذربایجانی است ولی در اطراف شهر میاندوآب، به سمت شهرستان مهاباد، مردم چند روستا به زبان کردی سورانی تکلم می‌کنند.

آثار باستانی

آثاری از حکومتهای مادهای آریایی و نیز اورارتورها در روستای داش‌تپه موجود است.

آثار دیگر این شهر به قرار زیرند:

دژ حسین‌آباد

دژ خشت و گلیِ حسین‌آباد در ۱۵ کیلومتری میاندوآب قرار دارد. از آنجا که این دژ، قلعهٔ تابستانی هلاکوخان مغول بوده‌است، به دژ هلاکوخان نیز شهرت دارد.

اکنون بخش‌هایی از دیوار دژ و فضای سرپوشیده، پایه‌های یکی از برج‌های نگهبانی و… آن قابل دیدن است.

پل میرزا رسول

بر روی رودخانهٔ سیمینه‌رود، پلی قاجاری به نام میرزا رسول به چشم می‌خورد. این پل که ۸۰ متر درازا و ۴/۶ متر پهنا دارد، دارای پنج دهانه با قوس‌های جناقی است که دیدن آن در مسیر میاندوآب به مهاباد خالی از لطف نیست.

موزهٔ میاندوآب

موزهٔ میاندوآب با آثار سفالی، برنزی و مفرغی پیشاتاریخی، لرستان و دوران پس از اسلام، هنرهای تزئینی و ملی، انواع سکه‌ها، مردم‌شناسی و … در سال ۱۳۴۷ خورشیدی گشایش یافت.

از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان به کلیساهای حضرت مریم، گئورک و هوهانس مقدس، مسجد قاجاری طاق و تپهٔ باستانی گوگ تپه اشاره کرد.[۳]

دین مردم

اکثر ساکنان شهرستان میاندوآب شیعه مذهب هستند؛ و کمینهٔ قابل توجهی از سنی مذهبان و اقلیت کوچکی از اهل حق نیز در این منطقه سکونت دارند. در گذشته بهائیان نیز در این شهرستان زندگی می‌کردند که به سایر نقاط مهاجرت کردند.