شهرستان گنبد کاووس
شهرستان گنبد کاووس یکی از شهرستانهای ایران است که در استان گلستان قرار گرفته‌است. جمعیت آن در سال ۱۳۹۵، برابر با ۳۴۸،۷۴۴ نفر بوده‌است.[۱] ۷۰٪ جمعیت ساکنان این شهرستان را اهل سنت و اغلب از ترکمن‌های ایرانی تشکیل می‌دهند و قریب به ۳۰٪ از جمعیت آن را بومیان فارسی‌زبان و همچنین مهاجران از مناطق دیگر از جمله سیستانی‌ها، آذری‌ها، شاهرودی‌ها، انارک ی ها،سمنانی و خراسانی‌ها در این شهرستان زندگی می‌کنند.[۲] ۴۴٪ جمعیت شهرستان شهرنشین و ۵۶٪ جمعیت آن ساکن روستاها می‌باشند.[۳]
| شهرستان گنبد کاووس | |
|---|---|
| شهرستان | |
 برج قابوس بن وشمگیر در شهر گنبد کاووس، متعلق به معماری دوران زیاریان. | |
 موقعیت شهرستان در استان گلستان | |
 موقعیت استان گلستان در ایران | |
| مختصات: ۳۷°۳۰′ شمالی ۵۵°۰۰′ شرقی / ۳۷٫۵۰۰°شمالی ۵۵٫۰۰۰°شرقیمختصات: ۳۷°۳۰′ شمالی ۵۵°۰۰′ شرقی / ۳۷٫۵۰۰°شمالی ۵۵٫۰۰۰°شرقی | |
| کشور |  ایران |
| استان | گلستان |
| مرکز شهرستان | گنبد کاووس |
| بخش | مرکزی، داشلی‌برون |
| جمعیت (۱۳۹۵) | |
| • جمعیت | ۳۴۸٬۷۴۴ |
| منطقهٔ زمانی | رسمی (یوتی‌سی +۳:۳۰) |
| • تابستان (DST) | تابستانی (یوتی‌سی +۴:۳۰) |
| شهرستان گنبد کاووس در ژئونت نیمز سرور | |
تقسیمات کشوریویرایش
شهر: گنبد کاووس
شهر: اینچه‌برون.
نامویرایش
گنبد یا گنبد کاووس یا گنبد قابوس که پیشتر جرجان خوانده می‌شد. جرجان (نام سابق گنبد کاووس) نام شهر و شهرستان و نیز نام سرزمینی باستانی در جنوب شرقی دریای مازندران است.
زبانویرایش
مردم این شهرستان به زبان های فارسی و ترکمنی گویش می کنند.
تاریخچهویرایش
کاوشهای باستان‌شناسی پیشینه تمدن این منطقه را ۵ تا ۶ هزار سال اعلام کرده‌اند. با این تمدن کهن، تاریخی پرفراز و نشیب، آثار و بقایای باستانی فراوان و با دانشمندانی نامدار و اقوامی مقتدر و نجیب، گنبد کاووس جایگاهی رفیع و سهمی ارزشمند در تاریخ و تمدن باشکوه ایران دارد. با ورود اسلام و در سده‌های آغازین آن ایالت هیرکانیا جایگاه ارزشمندی در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی داشت. شهرهای جرجان (گنبدکاووس فعلی) از این ایالت مهد دانشمندان بزرگ آن دوران بود. عنصرالمعالی کیکاوس (از آخرین امیران آل زیار و نگارنده کتاب گرانقدر قابوس‌نامه) و عبدالقاهر جرجانی (صاحب تألیفات گرانبها در صرف و نحو و معانی و بیان عربی) در تحول ادبیات فارسی و عربی نقش مهمی داشتند. قابوس‌نامه را، همچنین، مجموعه تمدن اسلام پیش از مغول نام نهاده‌اند.
در علم پزشکی نیز این منطقه سهم عمده‌ای در جهان اسلام داشته به‌گونه‌ای که دو تن از معروفترین پزشکان ایران و جهان، ابوسهل مسیحی و سیداسماعیل (حکیم) جرجانی صاحب دایرةالمعارف ذخیره خوارزمشاهی، از این سرزمین بوده‌اند.
گنبدکاووس در سده‌های اخیر تابع ولایت استرآباد بود. در تقسیمات جدید کشوری که در سال ۱۳۱۶ خورشیدی شکل گرفت، نام استرآباد رسما به گرگان تغییر یافت و یکی از شهرستانهای استان مازندران شد. گنبدکاووس نیز مرکز بخش دشت گرگان و از بخش‌های تابعه شهرستان گرگان شد. به تصویب هیئت وزیران در ۲۰ بهمن ۱۳۲۶ دشت گرگان به شهرستان تبدیل شد و شهرستان گنبدکاووس نام گرفت.[۴]
منابعویرایش
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ http://gonbadcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4670&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR
- ↑ "فرمانداری گنبد کاووس". Wayback Machine (به اردو). 2007-09-15. Retrieved 2017-05-22.
- ↑ «مذاکرات جلسه ۴۷ دوره پانزدهم مجلس شورای ملی ۲۹ بهمن ۱۳۲۶».
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شهرستان گنبد کاووس موجود است. |