بهار (همدان)
بهار یکی از شهرهای استان همدان است که در ١۵ کیلومتری شمال شهر همدان قرار دارد. بهار با گستره‌ای معادل ۱۳۳۹ کیلومتر مربع، حدود ۲/۷ درصد از وسعت استان همدان را تشکیل می‌دهد. این شهر از لحاظ کشاورزی رتبهٔ اوّل تولید و صادرات سیب‌زمینی را دارا می‌باشد و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای سه بخش، شش دهستان و چهارشهر: بهار، لالجین صالح آباد و مهاجران می‌باشد.[۲]
| بهار | |
|---|---|
 | |
| کشور |
 ایران |
| استان | همدان |
| شهرستان | بهار |
| بخش | مرکزی |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۸٫۶۸۵[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱۲۵۶۳۷۴ متر مربع |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۷۳۵ متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | حسن رمضانی |
| ره‌آورد | کشاورزی (باغداری، بستانکاری) |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۸۱ |
| وبگاه | سایت شهرداری بهار |
محتویات
پیشینهویرایش
سابقه تاریخی شهر بهار بر اساس اسناد مکتوب تا دوران صفویه قطعی بوده است.سندی که تا زمان صفوی موجودیت بهار به اثبات می‌رساند همان حضور جعفرخان زند است که مدتی در بهار مقیم بوده و مبیین تأثیرگذاری مردان این دیار در معادلات سیاسی و فرهنگی کشور است.
حمدالله مستوفی جغرافی دان قرن هفتم در نزهةالقلوب، منطقه ای که بهار در آن واقع شده را با نام فریوار می شناسد و می‌نویسد:
همدان ولایتش پنج ناحیت دارد. اول فریوار در حوالی شهر است تا دو فرسنگی (در سمت اسدآباد) هفتاد و پنج پاره دیه‌است و شهرستانه و لالجین و فخرآباد و قاسم‌آباد و کوشک‌باغ و… از حساب فریوار است.
اصطلاح فریوار در قرن پنجم هـ.ق از زبان راوندی آمده است.[۳] بهار تا نیم قرن اخیر دهستانی معتبر و مرکز بخش سیمینه رود بوده است.
خرابه های قلعهٔ شهر، بنام «دئولر قلعه سی» هنوز موجود است. در پیشینهٔ تاریخی بهار چه پیش از اسلام و چه بعد از اسلام ابهام جدی وجود دارد.
اقلیمویرایش
در سال ۱۳۸۷ شهرستان بهار تعداد ۷۰ روستای دارای سکنه معادل ۳/۶ درصد از کل روستاهای دارای سکنه استان همدان را به خود اختصاص داده‌است. این شهرستان از نظر طبیعی، دارای آب و هوای خشک و رژیم بارندگی آن از تیپ اقلیم مدیترانه‌ای است. رشته کوه الوند و شهر همدان در جنوب غربی و غرب شهرستان بهار قرار دارد. بقیهٔ وسعت شهرستان را دشت «بهار» در بر می‌گیرد. نقطه خروجی آب‌های بهار در کوشک آباد با ارتفاع ۱۶۸۰ متر واقع گردیده‌است. رودخانه‌های جاری این شهرستان عبارتند از: سِیمینه‌رود، بهادربیگ و قره آغاج
ساکنان بهار از قدیم به شغل باغداری و بوستانکاری اشتغال داشتند.[۴]
ایلات بهارویرایش
تیره‌های گوناگون ایلِ بهارلو عبارت هستند از «ابراهیم خانی - احمد لو - اسماعیل خانی - بربر - بکله - بوربور - بهارلو - بهارلویی -بهاءلو - بهاءلوئی - بهالو - بهالویی - تلکه - جامه بزرگی - جرغه - جوقه - جرگه - حاجی تار لو - حاجی تر لو - حاجی طاهر لو - حاجی عطار لو - حیدر لو - رسول خانی - سقز - سکیز - سلیمانی - شیخ - صحراگرد - صفی خانی - طاهری - طراوتی - عیسی بیگ لو - قره اولاد - کریم لو - کلاه پوستی - محمدخانی - مشهد لو - ناصر بیگ لو - نظر بیگ لو - ورثه و…»
دشت‌های بهارویرایش
کاربرد اراضی بهار به سبب مشاغل مردم این خطه که اصالتاً باغ‌دار و بوستانکار بودند، شکل گرفته بود. یعنی زمین‌های حاشیهٔ شهر تماماً تاکستان بود و پرورش باغ انگور بهار را حقیقتاً هیچ‌یک از اقوام ایرانی بلد نبودند.
دشت‌های بهار که متعاقب باغات بهار آغاز و امتداد می‌یافت در گذشته برای کشت هندوانه و خربزه بکار گرفته می‌شد، تخصص فوق‌العاده و منحصر به فرد زارعین بهار در کشت بُستان یعنی به عمل آوری هندوانه وخربزه بی نظیر است
یکی از اصول تغییرناپذیر بوستانکاری سنتی، اختصاص زمین بایر (بُعن ـ بُعت) بود که بقول اساتید این فن، زمین مزروعی که یکبار کشت هندوانه یا خربزه در آن انجام می‌پذیرفت دیگر قابل کشت این دو محصول نمی‌بود. این موضوع باعث می‌شد برای تهیهٔ زمین بایر، بوستانکاران بهاری اطراف و اکناف ایران را درنوردند و تواماً امتزاج فرهنگی ایجاد کنند. در گذشته مردان گمنامی همچون سعی‌مراد، علی‌بهاری و رضا بهاری از پیشکسوتان روابط با اقوام دیگر بویژ کرد‌ها بودند.
دشت کوزه کولانویرایش
شهرت شهر بهار از قدیم‌الایام به دشت‌های آن به ویژه «دشت قرق» و «دشت کوزه‌کولان» بود و کوزه کولان جلگه‌ای است منتهی به دامنه‌های کوه الوند که کهن‌ترین مسیر ارتباط پایتخت کشور ماد به سمت مغرب و جنوب غربی ایران یعنی به سر زمین‌های شوش، بابل، کد و سومر از این ناحیه عبور می‌نمود. اکنون آزاد راه همدان - کرمانشاه - سنندج و سه‌راهی معروف به گلوگاه، محل تلاقی غرب کشور با مرکز، در دشت کوزه کولان قرار دارد.
دشت قرقویرایش
مکانی با شرایط شکارگاهی و سبزه‌زار از گذشته‌های دور. تا چند دههٔ اخیر که چاه‌های عمیق این ناحیه حفر نشده بود در قرق بهار - منطقه‌ای در جنب بهار - تالابی وجود داشت نسبتاً عمیق که در میان گیاهان مردابی آن انواع پرندگان مهاجر به چرا می‌پرداختند همچنین محل صید ماهی و مرغابی برای صیادان بود.
تالاب دشت قرق که در گذشته بسیار وسیع‌تر بوده در دورهٔ هخامنشی به دریاچهٔ زراومند مشهور بود و در عصر ساسانیان به بهرام آوند اشتهار داشت. در رسالهٔ پهلوی شهرستان‌های ایران نیز بدان اشاره شده‌است. موقعیت قرق‌بهار را به لحاظ جغرافیایی درّّه الوند محسوب شده و اینجا پست‌ترین نقطهٔ شمالی جبال الوند است که اکثر آب‌هایی که از ذوبان قلل مرتفع الوند سرازیر می‌شود در این ناحیه تالابی تشکیل می‌دهد.
اکنون بیش از یکصد حلقه چاه فعال و نیمه فعال کار پمپاژ آب را از قرق‌بهار به شهر همدان انجام می‌دهند. به استناد برخی متون کهن بهرام گور همراه اسبش در این باتلاق عمیق فرورفت و تلاش‌ها برای یافتن او بی‌ثمر ماند.
نمایندگان بهارویرایش
شهر بهار، قبل از انقلاب اسلامی ایران نمایندگانی به مجلس شورای ملی فرستاده بود، ولی متأسفانه در آن دوران از افراد غیر بومی برای نمایندگی انتخاب می‌شد که اولویت‌های مردم برای ایشان اهمیت نداشت فقط فرصتی بود تا آن نمایندگان به مدارج عالی صعود نمایند. اغلب نمایندگان از شهر همدان یا حتی از تهران نامزد نمایندگی می‌شد که پیوند دورادوری با سکنه این دیار داشتند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا مدتی همین رویه ادامه داشت یعنی نمایندگان مردم از افراد غیره بومی انتخاب شد که دستاورد برخی از آن‌ها به ضرر منافع مردم این دیار می‌گشت شهر بهار از چهار جهت نیاز مبرم به پل گذری داشت که هیچگاه نمایندگان این خطه به این نیاز اساسی توجه ننمودند، یا اصلاً نمی‌دانستند منافع مردم اینجا چیست. در دورهٔ پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی رضا طلایی نیک نمایندگی شهر بهار و کبودرآهنگ را بر عهده گرفت و دستاورد آن خاتمه احداث بیمارستان آیت‌الله‌بهاری شهر بهار بود که از دو سه دهه نیمه‌کاره رها شده بود.
روال بومی شدن نماینده، از آن پس همچنان ادامه دارد، و در دورهٔ نهم نمایندگی مجلس شورای اسلامی، رقابت میان رضا طلایی‌نیک نامزد اصولگرا با شعار «پیروی از ولایت با خدمت و بصیرت»، و سردار پور مختار با سابقه عضویت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نامزد دیگر اصولگرایان با شعار «جهاد اقتصادی، غنای فرهنگی، رفاه اجتماعی»[۵] برگزار شد که همان‌طور که اشاره شد نماینده فعلی سردار محمدعلی پورمختار متولد و ساکن لالجین برندهٔ این دوره از انتخابات شد.
مراکز علمی و آموزشیویرایش
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهار
دانشگاه پیام نور مرکز بهار
دبیرستان دخترانه حجاب
مرکز فنی و حرفه‌ای پسرانه
مرکز فنی و حرفه‌ای دخترانه
دبیرستان شریعتی
نگارخانهویرایش
یک دستخط قدیمی
یک سند اقتصادی مربوط به اوایل انقلاب
مردان کلاه پهلوی
نوازنده بهاری
بزرگان گذشته
آواز چکاوک در تابستان
کبک ناحیه و در معرض خطر
گونه نایاب و در معرض خطر
چشم اندازی از شهر
یک پل مواصلاتی
باغات رو به ویرانی
هندوانه بهاری
خربزه بهاری
پانویسویرایش
- ↑ «فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت».
- ↑ معادل ۸/۳ درصد از تعداد کا استان و معادل ۱۱/۱ درصد از تعداد کل بخش‌های استان
- ↑ کتاب زراومند.
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
- ↑ چند تن دیگر که همگی از اصولگرایان بودند
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- نوری، جواد و جلیلی هنرمند، سعید. دیوان اشعار رضا بهاری. همدان: انتشارت مکنون، ۱۳۸۶ .ISBN 964-8520-04-6
- گروسین، هادی. زراومند. صفحهٔ ۴۸. همدان: انتشارات سپهر دانش
- پایگاه خبری تحلیلی ایوا[۱]
- پایگاه خبری تحلیلی نشاط شهر - مرجع اخبار شهرستان بهار
- سایت امام جمعه بهار
- مختصات و ارتفاع
- همشهری آنلاین
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بهار (همدان) موجود است. |
پیوند به بیرونویرایش
- ↑ «پایگاه خبری تحلیلی ایوا - شهرستان بهار - اخبار شهرستان بهار». پایگاه خبری تحلیلی ایوا - شهرستان بهار. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۸.