شهید ثانی
شیخ زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی جبعی، معروف به شهید ثانی، از بزرگان فقه
| شناسنامه | ||
|---|---|---|
| نام کامل | زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی جبعی | |
| لقب | شهید ثانی | |
| زادروز | ۲۷ اسفند ۸۸۴ | |
| زادگاه | جبل عامل، لبنان | |
| تاریخ مرگ | ۹۳۸ خورشیدی | |
| خویشاوندان سرشناس | سید محمد موسوی عاملی نوه دختری وی | |
| دین | اسلام، تشیع | |
| مذهب | تشیع | |
| اطلاعات علمی و مذهبی | ||
| استادان | شیخ علی بن عبدالعالی میسی سید جعفر کرکی | |
| کتاب‌ها | اسرار الصلوة، البدایه فی الدرایه البدایه فی سبیل الهدایه | |
|
| ||
| این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات استاندارد است. الگوی مناسب را می‌توانید در فهرست الگوها بیابید. |
خاندانویرایش
زین‌الدین بن نورالدین علی بن احمد بن محمد بن علی بن جمال الدین بن تقی الدین بن صالح بن شرف النحاریری الجباعی الشامی؛[۱] پدر وی «نورالدین علی» از عالمان جبل عامل بود. و جد ششم او (صالح) شاگرد علامه حلی بوده اسـت ظاهراً اصلاً اهل طوس بوده‌است، از این روشهید ثانی، گاهی الطوسی الشامی امضا می کرده‌است.
بسیاری از نیاکان و خاندان شهید ثانی در زمره دانشمندان و عالمان بوده، به همین سبب است که خاندان شهید ثانی به «سلسلة الذهب» یعنی زنجیره‌های طلایی معروف گردیده اند:
- صاحب معالم، شیخ حسن فرزند شهید از دانشمندان بزرگ و مؤلف کتاب معروف «معالم الاصول» در اصول فقه است که در این زمان نیز از کتب درسی حوزه‌های علمیه به شمار می‌رود.
- صاحب مدارک فقیه معروف «سید محمد موسوی عاملی» نوه دختری شهید ثانی است. کتاب «مدارک» وی از کتب معتبر فقهی است. فرزند و نوه شهید ثانی به موجب اهمیت این دو کتاب، در حوزه‌های علمیه با عنوان «صاحب معالم» و «صاحب مدارک» نام برده می‌شوند.
- ابوجعفر محمد، پدر شیخ علی و شیخ زین الدین نوه‌های شهید از فرزندان صاحب معالم هر دو از علمای معروف این سلسله‌اند.
زندگیویرایش
زین‌الدین شهید ثانی در روز ۱۳ شوال سال ۹۱۱ هجری قمری، برابر ۲۷ اسفند ۸۸۴، در دهکدهٔ جبع (یا جباع) جبل عامل، در یک خاندان علمی به دنیا آمد و در ۹۶۶ قمری، برابر ۹۳۸ خورشیدی، در سفر مکه به امر سلطان عثمانی بازداشت شد و بعد از 40 روز کشته شده‌است. در سال ۱۳۵۴ شمسی آیةالله دکتر محمد صادقی تهرانی بارگاه ایشان را با کمک مردم همان دهکده با مشقت و مشکلات زیاد اقدام به ساخت کرد.
وی به مصر، دمشق، حجاز، فلسطین، عراق و استانبول مسافرت کرده‌است. [نیازمند منبع] تنها اساتید سنّیِ او را دوازده تن نوشته‌اند. او به مذاهب پنج گانه جعفری، حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی مسلط بود و اولین بار فقه تطبیقی را تدریس کرد.
شیخ علی بن عبدالعالی میسی (م ۹۳۸ ه ق) و سید جعفر کرکی، نویسنده کتاب المحجه البیضا در فقه و شیخ محمد بن مکی استاد حکمت و هیئت و ... از اساتید او بودند.
ماجرای شهادتویرایش
قـاضی صیدا به سلطان روم عثمانی نامه ای نوشت كه در بلاد شام (سوریه) مردی عالم زندگی می كند كه بدعت گزار و بیرون از مذاهب چهارگانه اهل سنت و مشغول تبلیغ عقائد خـود می باشد؛ سلطان سلیم، رستم پاشا را كه وزیر او بود، برای دستگیری وی مامور ساخت و گفت باید او را زنده دستگیر كنی تا با دانشمندان استانبول مباحثه كند و از عقائد او تفتیش شود تا سرانجام از مذهب و آئین او مطلع گردند رستم پاشا به جبع رفت و از وی پرس و جو كرد به او گفتند كه به حج رفته است این مامور در اثنا راه مکه به شهید ثانی رسید؛ درراه به شخصی برخوردند که گفت: تو درباره این مرد در اثنا راه كوتاهی كرده و او را آزار رسـانـده ای،مـمـكـن اسـت در حضور سلطان از تو شكایت كند و دوستان و یاران او نیز به حـمـایـت ودفاع از وی برخیزند و برای تو موجبات ناراحتی و احیانا قتل فراهم كنند پس همین جا سرش را از بدن جدا كن و سر بریده اش را نزد سلطان ببر. رستم پاشا در كنار دریا او را گردن زد و آنگاه سربریده او را حضور سلطان آورد سلطان بر او برآشفت و رستم پاشا به این جرم، محكوم به مرگ گردید. مـدت سه روز جسد او بر روی زمین ماند و كسی او را دفن نكرد سرانجام جسد او را به دریا افـكـندند.[۲]
آثارویرایش
او تألیفات زیادی دارد، معروفترین تألیف او در فقه الروضة البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه نام دارد که شرح مزجی کتاب لمعه دمشقیه از آخوند شهید اول است و دیگر مسالک الافهام است که شرح شرایع الاسلام از محقق حلی است.
- اسرار الصلوة
- البدایه فی الدرایه
- البدایه فی سبیل الهدایه
- تمهید القواعد الاصولیه و العربیه
- حاشیه ارشاد
- حاشیه تمهید القواعد
- حاشیه القواعد
- حاشیه مختصر النافع
- رسالة فی صلاة الجمعه
- روض الجنان فی شرح ارشاد الاذهان
- کشف الریبه عن احکام الغیبه
- مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام
- حقیقه الایمان
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ حسن بن زین الدین بایگانی‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine وبگاه اندیشه قم
- ↑ «شهید ثانی - ویکی فقه». wikifeqh.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۲.
- زین الدین علی بن احمد (شهید ثانی) وبگاه اندیشه قم
- زین الدین بن علی بن احمد عاملی (شهید ثانی) الشیعه
- حسن بن زین الدین وبگاه اندیشه قم
پیوند به بیرونویرایش
- پژوهشی در سرگذشت شهید ثانی/ رضا مختاری وب سایت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی