شورای انقلابی دادخواهان

خیزش ۱۴۰۱ ایران
خیزش ۱۴۰۱ ایران
	از بالا به پایین: جوانان معترض در بلوار کشاورز - تجمع حمایتی معترضان ایرانی در ملبورن - تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر
تاریخ	از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱; به‌مدت ۴ ماه
موقعیت	ایران
علت(ها)	کشته‌شدن مهسا امینی
اهداف	براندازی نظام جمهوری اسلامی
روش‌ها	تظاهرات خیابانی; تجمع (آیین‌های هفتم و چهلم کشته‌شدگان، تجمعات صنفی); دفاع و درگیری با مأموران امنیتی; تحصن; شعارنویسی و شعارهای شبانه; برداشتن حجاب اجباری (روسری‌سوزان، گیسوبران); عمامه‌پرانی; حمله هکری; اعتصاب; تحریم خرید;
طرف‌های مدنی درگیر
مخالفان نظام جمهوری اسلامی	نظام جمهوری اسلامی قوه مجریه وزارت کشور; وزارت اطلاعات; وزارت ارتباطات; ; قوه قضائیه; فراجا یگان‌های ویژه; سازمان اطلاعات فراجا; پلیس امنیت عمومی; ; سپاه پاسداران سازمان اطلاعات سپاه; قرارگاه ثارالله; شبه‌نظامیان بسیج; ; لباس‌شخصی‌ها; پیشمرگان کرد مسلمان; پشتیبانی خارجی: روسیه ; نیروی های نیابتی: حزب الله لبنان; نخسا;
شخصیت‌های پیشرو
مردمی، خودجوش و بدون ساختار رهبری	سید علی خامنه‌ای; و دیگر مقامات نظام جمهوری اسلامی
تلفات و کشته‌ها
کشته‌شدگان: دست‌کم ۵۲۹ نفر (هرانا)،; ۵۳۷ تن (صدای آمریکا)،; دست‌کم ۵۷۰ تن (رادیو فردا); دست‌کم ۶۳۲ نفر (کانون حقوق بشر ایران)،; بیش از ۱٫۵۰۰ تن (طبق بولتن محرمانه سپاه); از جمله ۷۱ کودک و نوجوان (غیر از اعدام‌شدگان); ; کشته‌شده بر اثر شکنجه یا نرسیدن دارو: دست‌کم ۱۵ تن; ; در خطر اعدام: دست‌کم ۱۰۹ تن; ; زخمی‌شدگان: در کردستان، بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر (آمار سایر نقاط در دسترس نیست); بازداشت‌شدگان: دست‌کم ۱۹٫۷۰۰ تن (هرانا)،; دست‌کم ۲۲٫۰۰۰ تن (قوه قضاییه)،; دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن (صدای آمریکا)	کشته‌شدگان: ۶۸ نفر (هرانا)،; ; بیش از ۹۰ نفر (ایرنا); ; زخمی‌شدگان: بیش از ۲٫۰۰۰ نفر

گروهی از خانواده‌های دادخواه - که برخی از نزدیکانشان را بر اثر نقض حقوق بشر توسط نظام جمهوری اسلامی ایران از دست داده‌اند - اعلام کردند که برای دستیابی به آزادی و نیز سرنگونی جمهوری اسلامی، شورای انقلابی دادخواهان را پایه‌گذاری کردند.

اعلام موجودیت ویرایش

در ۲۴ بهمن ۱۴۰۱^[۲۳] «شورای انقلابی دادخواهان» برای دستیابی به «عدالت انتقالی» و «دادگستری مستقل» اعلام موجودیت کرد.^[۲۴]

گروهی از خانواده‌های دادخواه - که برخی نزدیکانشان را بر اثر نقض حقوق بشر توسط نظام جمهوری اسلامی ایران از دست داده‌اند - اعلام کردند که برای دستیابی به «دادگستری مستقل» و «عدالت انتقالی»...، این شورای انقلابی را تشکیل دادند.

هدف‌ها ویرایش

هدف‌های اعلام شده این گروه چنین است:

براندازی حکومت جمهوری اسلامی؛^[۲۴]
دادخواهی؛^[۲۴]
برپا کردن «عدلیه‌ای مستقل از نظام سیاسی»؛^[۲۴]
آزادی^[۲۵] (حمایت از انقلاب دموکراتیک مردم ایران)؛^[۲۶]
تحقق حقوق بشر در ایران.^[۲۵]

پایه‌گذاران ویرایش

اسامی برخی از پایه‌گذاران این شورای انقلابی (به ترتیب سال کشته‌شدن خویشاوندانشان) چنین است:^[۲۷]^[۲۵]^[۲۴]

البرز نیک‌اقبال؛ دادخواه برادرش سرافراز نیک‌اقبال (کشته‌شده در سال ۱۳۵۷ خورشیدی)؛
فریبرز کریمی؛ دادخواه پدرش ابراهیم کریمی، عمویش منوچهر کریمی بختیاری و نیز پسرعمویش حسین کریمی بختیاری و (کشته‌شدگان سال ۱۳۵۷)
شاهین میلانی؛ دادخواه پدرش کامبیز صادق‌زاده میلانی (از ناپدید شدگان قهری بهائی در سال ۱۳۵۹)؛
فرح مدائن؛ دادخواه خواهرش لیلا مدائن، سه برادرش: لقمان، داود، مبشر و نیز ۴ تن از برادران همسرش: کاووس، بهنام، بیژن و منوچهر رضایی جهرمی (از کشته‌شدگان دهه ۶۰)؛
رضا تجلی اول؛ دادخواه برادرش حسین تجلی اول (کشته‌شده در سال ۱۳۶۱)؛
خاطره معینی؛ دادخواه برادرش هبت‌الله معینی چاغروَند، همسر خواهرش کسرا اکبری کردستانی (از کشته‌شدگان قتل‌عام زندانیان عقیدتی و سیاسی در سال ۱۳۶۷) و نیز همسر خواهرش مسعود انصاری (کشته‌شده در سال ۱۳۶۶)؛
لادن بازرگان؛ دادخواه برادر، بیژن بازرگان (از کشته‌شدگان قتل‌عام زندانیان عقیدتی و سیاسی در سال ۱۳۶۷)؛
کاوه شهروز؛ دادخواه دایی‌اش مهرداد اشتری (از کشته‌شدگان قتل‌عام زندانیان عقیدتی و سیاسی در سال ۱۳۶۷)؛
کاوه شیرزاد؛ دادخواه برادرش رضا شیرزادیان (کشته‌شده در سال ۱۳۶۸)؛
منوچهر محمدی؛ دادخواه برادرش اکبر محمدی (دانشجوی کشته‌شده در سال ۱۳۸۵)؛
امجد حسین‌پناهی؛ دادخواه برادرش رامین حسین‌پناهی (کشته‌شده در سال ۱۳۹۷)؛
سوران منصورنیا؛ دادخواه برادرش برهان منصورنیا (از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران)؛
مهدی شهبازی؛ دادخواه خواهرش آمنه شهبازی (از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران)؛
عظمت اژدری؛ دادخواه خواهرش غنیمت اژدری (از کشته‌شدگان دی ۱۳۹۸)؛
رؤیا پیرایی؛ دادخواه مادرش مینو مجیدی (از کشته‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران)؛
رامتین فاتحی؛ دادخواه پدرش رامین فاتحی (از کشته‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران).

نخستین بیانیه ویرایش

در بخشی از نخستین بیانیه این گروه آمده‌است:

«از خاوران تا آبان، از جان‌باختگان جنبش سبز تا شکنجه‌گاه‌های کردستان، از اعدامیان پشت‌بام مدرسه رفاه تا کشته‌شدگان انقلاب زن زندگی آزادی [خیزش ۱۴۰۱ ایران]، ما بازماندگان این سال‌های سیاه، شورای انقلابی دادخواهان را شکل داده‌ایم تا با یاری شما عدالت انتقالی و تأسیس دادگستری مستقل را پیگیری کنیم.»^[۲۴]

همچنین در بخشی دیگری از بیانیه آمده: «ما جمعی از خانواده‌هایی هستیم که عزیزانمان در چهل و چهار سال گذشته به جرم دگراندیشی توسط جمهوری استبدادی اسلامی به قتل رسیده‌اند. ما عزیزان‌مان را در راه مبارزه با استبداد از دست دادیم در حالی که هیچ مرجع و دادگاه عادلانه‌ای در چهار دههٔ گذشته برای دادخواهی‌شان پیدا نکرده‌ایم… ما خانواده‌های داغدار، نه تنها خواستار اجرای عدالت برای عزیزان کشته‌شده‌مان در داخل ایران هستیم، بلکه می‌خواهیم هزاران هزار خونی که در پای درخت آزادی ایران ریخته‌شده، به ثمر بنشیند و اراده ملت با تحقق آزادی، دموکراسی و احترام به حقوق بشر بر ایران حاکم شود.»^[۲۳]^[۲۴]^[۲۵]

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

↑ «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.
↑ «شش ماه تلاش برای سرنگونی حکومت ایران؛ آیا جدال به پایان رسید؟». BBC NEWS فارسی.
↑ «نقش لباس‌شخصی‌ها در اعتراضات؛ از سال ۷۶ تا امروز». آفتاب‌نیوز. ۲۳ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۲.
↑ صادق امامی (۳۰ آبان ۱۴۰۱). «پیشمرگ‌های مسلمان کُرد علیه تجزیه‌طلبان». فرهیختگان (۳۷۳۹). دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۴۰۱.
↑ «آمریکا: از همکاری روسیه و ایران در سرکوب معترضان نگرانیم». voanews.
↑ «ریزش و کمبود نیروی سرکوبگر، جمهوری اسلامی را مجبور به استفاده از مزدوران نیابتی و خارجی کرده‌است!». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۲.
↑ "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.
↑ «ثبت هویت ۵۳۷ تن از کشته‌شدگان اعتراضات؛ ۱۰۵ معترض در خطر اعدام». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۶.
↑ رادیوفردا (۲۰۲۳-۰۷-۱۵). «فرماندهان سپاه: سرکوب باید تشدید شود؛ مقامات هم فکر کردند «کار نظام تمام» است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
↑ فردا، رادیو (۲۰۲۳-۰۹-۲۹). «اذعان حسین سلامی به «سازماندهی و استفاده از بازنشستگان سپاه پاسداران» در سرکوب اعتراضات». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
↑ https://web.archive.org/web/20230404163757/https://iranhrs.org/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B4%DB%B0-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%A7/
↑ https://web.archive.org/web/20221206085607/https://www.radiofarda.com/a/statistics-dead-protests-iran/32157075.html
↑ «صدور حکم ۱۰ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق برای یک مستندساز». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
↑ «گزارش تحقیقی: دست‌کم ۱۵ معترض در بازداشت کشته شده‌اند؛ فشار و «شکنجه» برای گرفتن اعتراف». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۵.
↑ «هشدار نهاد حقوق بشری: ۱۰۹ معترض ایرانی در خطر اعدام هستند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
↑ «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
↑ "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.
↑ «رئیس قوه قضاییه بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر در جریان اعتراضات را تأیید کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
↑ شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29
↑ "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-20.
↑ «دادستان کل کشور: بیش از ۹۰ نیروی انتظامی و بسیج در فتنه اخیر شهید شدند». ایرنا. ۱۹ بهمن ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱.
↑ «اعلام آمار رسمی تعداد مجروحان و شهدای پلیس در ناآرامی‌های اخیر». انصاف‌نیوز.
↑ ^۲۳٫۰ ^۲۳٫۱ «اعتراض در پی مسمومیت در قم؛ تشکیل "شورای انقلابی دادخواهان" – DW – ۱۴۰۱/۱۱/۲۵». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.
↑ ^۲۴٫۰ ^۲۴٫۱ ^۲۴٫۲ ^۲۴٫۳ ^۲۴٫۴ ^۲۴٫۵ ^۲۴٫۶ «اعلام موجودیت «شورای انقلابی دادخواهان» برای دستیابی به «عدالت انتقالی» و دادگستری مستقل». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.
↑ ^۲۵٫۰ ^۲۵٫۱ ^۲۵٫۲ ^۲۵٫۳ ««شورای انقلابی دادخواهان»، متشکل از گروه‌های مختلف دادخواه، اعلام موجودیت کرد». www.radiozamaneh.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.
↑ ««شورای انقلابی دادخواهان» آغاز به کار کرد | سایت خبری تحلیلی زیتون». سایت خبری تحلیلی زیتون. ۲۰۲۳-۰۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.
↑ لندن، کیهان. «اطلاعیه اعلام موجودیت «شورای انقلابی دادخواهان»». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.

[1] «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.

[2] «شش ماه تلاش برای سرنگونی حکومت ایران؛ آیا جدال به پایان رسید؟». BBC NEWS فارسی.

[3] «نقش لباس‌شخصی‌ها در اعتراضات؛ از سال ۷۶ تا امروز». آفتاب‌نیوز. ۲۳ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۲.

[فرهیختگان_۱-4] صادق امامی (۳۰ آبان ۱۴۰۱). «پیشمرگ‌های مسلمان کُرد علیه تجزیه‌طلبان». فرهیختگان (۳۷۳۹). دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۴۰۱.

[5] «آمریکا: از همکاری روسیه و ایران در سرکوب معترضان نگرانیم». voanews.

[6] «ریزش و کمبود نیروی سرکوبگر، جمهوری اسلامی را مجبور به استفاده از مزدوران نیابتی و خارجی کرده‌است!». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۲.

[7] "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.

[8] «ثبت هویت ۵۳۷ تن از کشته‌شدگان اعتراضات؛ ۱۰۵ معترض در خطر اعدام». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۶.

[9] رادیوفردا (۲۰۲۳-۰۷-۱۵). «فرماندهان سپاه: سرکوب باید تشدید شود؛ مقامات هم فکر کردند «کار نظام تمام» است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.

[10] فردا، رادیو (۲۰۲۳-۰۹-۲۹). «اذعان حسین سلامی به «سازماندهی و استفاده از بازنشستگان سپاه پاسداران» در سرکوب اعتراضات». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.

[11] ttps://web.archive.org/web/20230404163757/https://iranhrs.org/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B4%DB%B0-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%A7/

[12] ttps://web.archive.org/web/20221206085607/https://www.radiofarda.com/a/statistics-dead-protests-iran/32157075.html

[13] «صدور حکم ۱۰ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق برای یک مستندساز». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.

[14] «گزارش تحقیقی: دست‌کم ۱۵ معترض در بازداشت کشته شده‌اند؛ فشار و «شکنجه» برای گرفتن اعتراف». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۵.

[15] «هشدار نهاد حقوق بشری: ۱۰۹ معترض ایرانی در خطر اعدام هستند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.

[16] «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.

[17] "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.

[18] «رئیس قوه قضاییه بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر در جریان اعتراضات را تأیید کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.

[19] شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29

[20] "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-20.

[21] «دادستان کل کشور: بیش از ۹۰ نیروی انتظامی و بسیج در فتنه اخیر شهید شدند». ایرنا. ۱۹ بهمن ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱.

[22] «اعلام آمار رسمی تعداد مجروحان و شهدای پلیس در ناآرامی‌های اخیر». انصاف‌نیوز.

[:1-23] ۲۳٫۰ ^۲۳٫۱ «اعتراض در پی مسمومیت در قم؛ تشکیل "شورای انقلابی دادخواهان" – DW – ۱۴۰۱/۱۱/۲۵». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.

[:0-24] ۲۴٫۰ ^۲۴٫۱ ^۲۴٫۲ ^۲۴٫۳ ^۲۴٫۴ ^۲۴٫۵ ^۲۴٫۶ «اعلام موجودیت «شورای انقلابی دادخواهان» برای دستیابی به «عدالت انتقالی» و دادگستری مستقل». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.

[:2-25] ۲۵٫۰ ^۲۵٫۱ ^۲۵٫۲ ^۲۵٫۳ ««شورای انقلابی دادخواهان»، متشکل از گروه‌های مختلف دادخواه، اعلام موجودیت کرد». www.radiozamaneh.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.

[26] ««شورای انقلابی دادخواهان» آغاز به کار کرد | سایت خبری تحلیلی زیتون». سایت خبری تحلیلی زیتون. ۲۰۲۳-۰۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.

[27] لندن، کیهان. «اطلاعیه اعلام موجودیت «شورای انقلابی دادخواهان»». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]