شیرمحمد اسپندار
شیرمحمد اسپندار (زادهٔ ۱۳۰۶ در پمپور بلوچستان) نوازنده ساز دونلی اهل ایران در بلوچستان است.[۱]
| شیرمحمد اسپندار | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| زاده | تولد ۱۳۰۶ ۹۷سال بمپور، استان سیستان و بلوچستان |
| ژانر | موسیقی نواحی ایران موسیقی بلوچی |
| ساز(ها) | دونلی |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۳۰–۱۳۹۶ |
| ناشر(ان) | شرکت ماهور |
| جایزه(ها) | دکترای افتخاری موسیقی سنتی از فرانسه |
زندگی
ویرایششیرمحمد اسپندار در سال ۱۳۰۶ هجری خورشیدی در بمپور بلوچستان متولد گردید. در نوجوانی به کراچی پاکستان رفت و در سال ۱۳۳۷ پس از کسب تجربه در زمینهٔ موسیقی به ایران بازگشت. وی تا سال ۱۳۶۲ برای نواختن موسیقی بلوچی از تک نی هم استفاده می‌کرده‌است.[۲] [۳]
او موفق به کسب دکترای افتخاری موسیقی سنتی از کشور فرانسه و دیپلم افتخار نوازندگی در ایران شده‌است. تندیس او و نخستین دونلی در موزه تهران به یادگار گذاشته شده‌است.[۲] [۳]
شیرمحمد اسپندار، معروف ترین دونَلی نواز بلوچستان و ایران، مهم ترین و زیباترین مقام ها و آهنگ های بلوچی را نواخته‌است. تندیس او و نخستین دونلی درموزه تهران به یادگار گذاشته شده‌است. وی نواختن دونی را با نگاه کردن به انگشتان کسی که همزمان در دو نی می‌نواخته، فراگرفته‌است. در حال حاضر تنها نوازنده دو نلی در ایران که در جشنواره پارسال و امسال جایزه ویژه جشنواره فجر را دریافت کرد متأسفانه شاگردی که کار وی را دنبال کند، ندارد.[۴]
آن گونه که شیرمحمد اسپندار می‌گوید تنها یک نفر در استان پهناور سیستان و بلوچستان، نواختن دونلی را از او آموخته که آن یک نفر هم در سال ۱۳۹۰ بر اثر سانحه تصادف از دنیا می‌رود.[۵]
بیماری
ویرایشوی از سال ۹۶ در بستر بیماری است و با با درآمد ماهیانه ۱۸۰ هزار تومان که از وزارت ارشاد دریافت می‌کند، زندگی خود را اداره می‌کند.[۵][۶][۷][۸]
آلبوم‌شناسی
ویرایش- موسیقی بلوچستان، منتشر شده توسط مؤسسه فرهنگی هنری ماهور، مجوز انتشار شماره ۱۱۱۸، تابستان ۱۳۷۹
آهنگ‌ها:
- لیکو دلگانی
- ذوالجلال - گواتی
- ساز بادی - گواتی
- مست قلندر (آوازی) - گواتی
- ذهیروک جبل / غزل
- مست قلندر - (بدون آواز) - گواتی
- سوت
- کردی (آوازی)
- قلندر، مست قلندر - گواتی
- ساز بادی - گواتی
- سوت براهویی
- کلمپور (ساز بادی) - گواتی (آوازی)
- ساز بادی - گواتی
- غزل / ذکر لا اله الا الله
- لیکو دلگانی
- اسپندار، منتشر شده توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شماره ثبت: ۴۶۸۵ از کتابخانه ملی ایران، ۱۳۸۱
منابع
ویرایش- ↑ «زندگینامه شیرمحمد اسپندار (۱۳۱۰-)». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۱۲-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۹.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Performing styles by two musicians inscribed on Iran's national heritage list". Retrieved 23 December 2023.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Sole doneli player in world". Retrieved 23 December 2023.
- ↑ «شیر محمد اسپندار برای هنرهای سنتی می‌نوازد». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۵-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۹.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "سایت تحلیلی خبری عصر ایران".
- ↑ «آخرین وضعیت درمانی شیرمحمد اسپندار از زبان نماینده وزیر ارشاد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۰۸-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۹.
- ↑ «شیرمحمد اسپندار در بستر بیماری است». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۸-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۹.
- ↑ ارشاد، وزارت فرهنگ و. «مدیرکل فرهنگ و ارشاداسلامی سیستان و بلوچستان با استاد شیر محمد اسپندار دیدار کرد». وزارت فرهنگ و ارشاد. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۹.
وبگاه آپارات وبگاه پیام بلوچ ظریف، هومن. «یک مرد، دو نی و یک جهان ملودی ناب». روزنامه اطاعات، ۲۵ شهریور ۱۳۸۶، شماره ۲۴۰۰۹، صفحه نخست ضمیمه