صور خیال در شعر فارسی

صور خیال در شعر فارسی با عنوان فرعی تحقیق انتقادی در تطوّر ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریۀ بلاغت در اسلام و ایران کتابی از محمّدرضا شفیعی کدکنی است که به نقد و تحلیل شعر کهن فارسی می‌پردازد.[۱][۲]

صور خیال در شعر فارسی
روی جلد صور خیال در شعر فارسی انتشارات آگه
نویسنده(ها)محمدرضا شفیعی کدکنی
کشورایران
زبانفارسی
موضوع(ها)تاریخ و نقد شعر فارسی
گونه(های) ادبیتألیف و پژوهش
ناشرنشر آگه
تاریخ نشر
۱۳۵۰
گونه رسانهکتاب
شمار صفحاتشانزده + ۷۳۲
شابکشابک ‎۹۷۸-۹۶۴-۳۲۹-۲۴۰-۹

متن ویرایش

نگارش این کتاب در ۱۳۴۷ به انجام رسید و در مهر ۱۳۴۸ همچون رسالهٔ دکتری در دانشگاه تهران دفاع شد.

ساختار و درون‌مایهٔ کتاب ویرایش

شفیعی کدکنی در مقدمهٔ می‌نویسد: این کتاب، در حقیقت، بخش نخستین و مقدمه‌ای است برای جستجوی درازدامنی که مؤلف هنگام تحصیل در دورۀ لیسانس ادبیات فارسی در دانشگاه مشهد، در باب شعر فارسی آغاز کرده‌است.[۳]

فهرست مطالب کتاب ویرایش

  • بخش اوّل
  • تجربۀ شعری ـ تخیل، خیال و تصویر
  • عناصر معنوی شعر
  • محاکات و تخییل و خیال
  • تجدید نظری در شیوۀ بحث راجع به خیال
  • نقد آراء قدما در باب صور خیال
  • مرز حقیقت و مجاز
  • صور مجاز
  • انواع مجاز
  • استعاره
  • صور خیال در مباحث بدیع
  • اغراق و مبالغه
  • کنایه
  • تشخیص Personification
  • کتب قدما در باب صور خیال
  • محور عمودی و محور افقی خیال
  • هماهنگی تصویرها
  • تصویرهای تلفیقی و معانی مشترک ـ بحثی در مسألۀ سرقات
  • تأثیر ردیف در صور خیال
  • اسطوره‌ها در صور خیال
  • حرکت و ایستایی در صور خیال
  • عنصر رنگ و مسألۀ حسامیزی
  • صبغۀ اشرافی صور خیال در این دوره
  • رنگ سپاهی تصویرهای غنایی
  • عناصر طبیعت در صور خیال
  • تأثیر صور خیال شاعران عرب در شعر این دوره ۳۷۴ ـ ۳۲۷
  • بخش دوم
  • بررسی صور خیال در انواع شعر فارسی
  • مراحل شعر فارسی از نظر صور خیال
  • خصایص عمومی صور خیال در شعر فارسی، دورۀ اول ۴۰۳ ـ ۳۹۹
  • خصایص عمومی صور خیال در شعر فارسی، دورۀ دوم ۴۱۳ ـ ۴۰۴
  • صور خیال در شعر رودکی
  • صور خیال در شعر دقیقی
  • صور خیال در شعر کسایی
  • صور خیال در شعر منجیک
  • صور خیال در شاهنامه
  • صور خیال در شعر عیوقی
  • خصایص عمومی صور خیال در شعر فارسی، دورۀ سوم ۴۸۵ ـ ۴۷۵
  • صور خیال در شعر فرخی
  • صور خیال در شعر منوچهری
  • صور خیال در شعر عنصری
  • صور خیال در شعر قطران تبریزی
  • صور خیال در شعر ناصر خسرو
  • صور خیال در شعر فخرالدین اسعد گرگانی
  • خصایص عمومی صور خیال در شعر فارسی، دورۀ چهارم ۵۸۳ ـ ۵۷۷
  • صور خیال در شعر ابوالفرج رونی
  • صور خیال در شعر مسعود سعد سلمان
  • صور خیال در شعر اسدی طوسی
  • صور خیال در دیوان معزی
  • صور خیال در شعر لامعی گرگانی
  • صور خیال در شعر ازرقی هروی
  • ذیل
  • فهرست اعلام
  • کتابشناسی مراجع

وضعیت انتشار ویرایش

این کتاب ابتدا در سال ۱۳۵۰ توسط انتشارات نیل چاپ شد،[۴]سپس ویراست دوم آن را در سال ۱۳۶۶ نشر آگه منتشر کرد.[۵]

پانویس ویرایش

  1. سایت خانهٔ کتاب صور خیال در شعر فارسی، تألیف محمدرضا شفیعی کدکنی، انتشارات آگه، چاپ شانزدهم، ۱۳۹۲ بایگانی‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine
  2. سایت سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی جمهوری اسلامی ایران صور خیال در شعر فارسی، تألیف محمدرضا شفیعی کدکنی[پیوند مرده]
  3. صور خیال در شعر فارسی، شفیعی کدکنی، نشر آگه، چاپ پانزدهم، تهران ۱۳۹۱، صفحۀ یازده
  4. سایت سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی جمهوری اسلامی ایران مشخصات کتاب صور خیال در شعر فارسی، چاپ اول بایگانی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  5. سایت سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی جمهوری اسلامی ایران مشخصات کتاب صور خیال در شعر فارسی[پیوند مرده]

منابع ویرایش

  • یوسفی، غلامحسین (مهر و آبان ۱۳۵۰). «صور خیال در شعر فارسی». راهنمای کتاب (۷ و ۸): ۵۰۷−۵۲۰.
  • کتاب صور خیال در شعر فارسی، تألیف محمدرضا شفیعی کدکنی، انتشارات آگه، چاپ بیست و سوم، ۱۳۹۹. شابک ‎۹۷۸−۹۶۴−۳۲۹−۲۴۰−۹ سایت خانهٔ کتاب
  • نقد و بررسی کتاب «صور خیال در شعر فارسی»|سایت شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی
  • صور خیال در شعر فارسی|وب‌سایت راسخون

پیوند به بیرون ویرایش