طغرایی
حسین بن علی بن عبدالصمد اصفهانی با کنیهٔ ابواسماعیل و لقب‌های فخرُ الکُتّاب و مؤیِّدّ الدین، شهرت‌یافته به طغرایی (انتساب به طُرّه یا طغرا) (۱۰۶۱ - ۱۱۲۱) ، کیمیاگر، طبیعت‌شناس، شاعر، زبان‌شناس و ادیب عربی ایرانی بود که به وزارت سجلوقیان رسید و وزیر مسعود سلجوقی، امیر موصل شد.[۱][۲]
| طُغرایی حسین بن علی بن عبدالصمد اصفهانی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۰۶۱/ ۴۵۳ق اصفهان |
| درگذشت | ۱۱۲۱/ ۵۱۵ق در جنگی نزدیک همدان |
| محل زندگی | اصفهان |
| پیشه | ادیب، شاعر، زبان‌شناس و شیمی‌دان (کیمیاگری) |
| کارهای برجسته | منصب‌های گوناگون در دربار سلجوقی |
آثار ویرایش
لامیّةالعجم ویرایش
طغرایی بیشتر به‌خاطر قصیدهٔ معروفش، لامیّةلعجم، که در ۱۱۱۱–۱۱۱۲ میلادی در بغداد سروده، مشهور است.
کتابها ویرایش
کتاب‌های مختلفی در باب کیمیا به او منسوب است: کتاب الجوهر النّظیر فی صِناعة الإکسیر، جامع‌الاسرار و تراکیب‌الانوار، مفاتیح‌الرحمة و مصابیح‌الحکمة، حقایق‌الإستشهاد (فی الکیمیا) و غیره. وی عقاید تردیدآمیز ابن‌سینا را دربارهٔ کیمیا مورد مناقشه و طعن قرار داده‌است.
قتل ویرایش
طغرایی در یک نزاع که دارای پیشینه سعایت از وی توسط سیاستمدار سنی دربار سلاجقه، کمال الملک سمیرمی بود، به قتل رسید. با توجه به مذهب شیعی طغرایی[۳] و برخی تنش های مذهبی آن عصر، علاوه بر اختلاف نظرهای سیاسی، جهات مذهبی نیز در قتل وی بی تاثیر نبوده است.سال کشته شدن وی را از 513 تا 516 گفته اند.[۴]
منابع ویرایش
- ↑ فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. سوم. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۲۳۲.
- ↑ زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ج. ۲. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۲۶۷.
- ↑ تنقيح المقال في علم الرجال، ج22، ص273.
- ↑ اعلام اصفهان، ج2، ص714.
- گلشن ابرار، ج۱۲، مقالهٔ محمدعلی نجفی.
- سارتن، جرج. مقدمه بر تاریخ علم. ترجمهٔ غلامحسین صدری افشار. انتشارات علمی و فرهنگی.