عالیجاه بالاترین مقام رسمی کشوری از دوره صفویه به بعد بوده‌است.[۱]

عالیجاه بر دو دسته بودند:

  • امرای سرحد که در خارج از دولت خانهٔ شاهی خدمت می‌کردند و موظف بودند همه سال از درآمد قلمرو حکومت خود حقوق سربازان مخصوص آن محل را تأمین کنند و مبلغ معینی را برای خزانهٔ شاهی و وزیر اعظم بفرستند. هم چنین موظف بودند در طول سال نیز به بهانه‌های مختلف پیش کش‌ها و هدایایی را از قلمرو تحت حکومت خود تحت عنوان «بارخانه» برای شاه ارسال نمایند.

امرای سرحد به چهار طبقه تقسیم می‌شدند:

  1. ولات (والیان) در ایران چهار والی وجود داشت که به ترتیب عبارتند از: والی عربستان، والی لرستان، والی گرجستان و والی کردستان.
  2. بیگلر بیگیان که ولایت‌ها ر ابر عهده داشتند. در زمان صفویان ۱۳ ولایت وجود داشت.
  3. خانان
  4. سلطانان[۱]
  • امرای دولت خانه که همگی در دربار شاهی خدمت می‌کردند و هر یک دارای شغلی معین بودند. عناوین شغلی امرای دولت خانه عبارت بودند از:
  1. اعتمادالدوله (وزیر اعظم)
  2. قورچی باشی
  3. قوللر آقاسی
  4. ایشیک آقاسی باشی
  5. تفنگچی آقاسی

این پنج مقام را «ارکان دولت قاهره» می‌نامیدند.[۱][۲]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ عزت‌الله نوذری. تاریخ اجتماعی ایران از آغاز تا مشروطیت. تهران: انتشارات خجسته صص 291-292، 1380.
  2. ترکمان اسکندر بیگ، تاریخ عالم آرای عباسی، چاپ دوم، ج 2، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1350.