عبدالباقی نهاوندی
عبدالباقی ناونی معروف به «باقی» شرح‌حال‌نویس، مورخ و شاعر در ۹۷۸ در روستای چولک نهاوند به دنیا آمد[۱] و در ۱۰۴۲ در هند درگذشت. پدرش «خواجه‌آقابابا» متخلص به «مدرکی» به فرمان شاه عباس صفوی به وزارت و نظارت همدان منصوب بوده‌است. باقی در روزگار وزارت پدر و برادر مدتی در همدان و چندی در سمنان و بسطام و دیلمان و لاهیجان و فارس و یزد، عهده‌دار وزارت و مسئولیتهای دولتی بود و بعدها مسئول املاک خالصه در کاشان شد. پس از شنیدن وصف شاعرنوازی عبدالرحیم خان‌خانان سپهسالار هندی و علاقة او به تربیت اهل ادب، در ۱۰۰۷ غزلی در دعاگویی و حسرت دوری از بزم او سرود و میرعماد قزوینی خوشنویس قرن دهم آن را به خطّ خوش نوشت. همین نکته سبب شد که برخی مثل سعید نفیسی به اشتباه باقی را خوشنویس بدانند.
| عبدالباقی نهاوندی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۹۷۸ هجری قمری چولک نهاوند |
| درگذشت | ۱۰۴۲ هجری قمری هند |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | شاعر، مورخ |
| سبک | غزل |
| عنوان | باقی |
| والدین | خواجه‌آقابابا |
پس از کشته شدن «آقاخضر» جانشین او شد، اما به سبب اشتیاق به محضر خان خانان و بی‌توجهی صفویان به شعر و شاعری، و حسادت اطرافیان، ایران را ترک کرد و بعد از زیارت عتبات عالیات در ذیقعدة ۱۰۲۳ به دربار خان خانان رفت.
در منابع موجود ذکری از دیوان او به میان نیامده است و از معاصران، فقط آقابزرگ تهرانی و احمد گلچین معانی به این مطلب اشاره کرده‌اند.
مهمترین اثر باقی کتاب «مآثر رحیمی» در تاریخ و رجال عهد مؤلف و ذکر احوال سلاطین «قراقوینلو» است که آن را به سفارش «خان خانان» در ۱۰۲۵ تألیف کرده و در آن آنچه را دیده و شنیده و از مقربان و معتمدان او پرسیده و بر آن آگاهی یافته، گردآورده است.
منابع ویرایش
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن. «الذریعة الی تصانیف الشیعة». بیروت: علی نقی منزوی و احمد منزوی ۱۴۰۳/۱۹۸۳
- باقی نهاوندی، عبدالباقی. «مآثر رحیمی». کلکته:۱۹۲۴–۱۹۳۱
- صفا، ذبیح‌الله. «تاریخ ادبیات در ایران». تهران:۱۳۶۳–۱۳۷۰
- گلچین معانی، احمد. «تاریخ تذکره‌های فارسی». تهران:۱۳۶۳
- گلچین معانی، احمد. «کاروان هند». مشهد:۱۳۶۹
- نفیسی، سعید. «تاریخ نظم ونثر در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری». تهران