عبدالله بن جعفر

عبدالله بن جعفر بن ابوطالب برادرزاده علی بن ابی طالب بود. پدرش جعفر از اولین اسلام آورندگان بود و جزو مسلمانانی بود که به حبشه مهاجرت کردند.[۱] او همسر زینب بنت علی بود.

عبدالله جعفر
ابوهاشم عبدالله جعفر ابوطالب
زادهٔسال ۲ یا ۳ پس از هجرت
درگذشتسال ۸۰، ۸۴، ۸۵، ۸۷، ۹۰ پس از هجرت
علت مرگبیماری
آرامگاهبقیع یا جای دیگر
ملیتعربستان
دیگر نام‌هاابومحمد
شناخته‌شده
برای
مسلمانان
آثار برجستهکشته دادن دو فرزند در عاشورا
مشاور و رایزن علی و حسن و حسین
همسر(ها)زینب، لیلی بنت مسعود
فرزندانعون و محمد، یحیی، هارون، صالح،
ام‌ابیها، ام‌محمد، علی، جعفر، ام‌کلثوم،
ام‌عبدالله، عباس، محمد، ابراهیم و معاویه
والدیناسمای عمیس، جعفر ابوطالب
خویشاوندانعلی (عمو و پدرزن)، محمد ابوبکر (برادر ازپدرجدا)،
حسن و حسین (برادرزن و پسرعمو)، عبدالملک مروان (داماد)، عبدالله عباس (داماد)

دوران کودکی و جوانی

ویرایش

عبدالله در زمانی که پدرش در حبشه بود، متولد شد. مادرش اسما بنت عمیس خثعمیه بود که بعد از کشته شدن جعفر در سریه مؤته، با ابوبکر ازدواج کرد و محمد بن ابوبکر را به دنیا آورد. عبدالله به خاطر بخششهایش مشهور شد و لقب بحر الجود را کسب کرد.[۱]

همسران و فرزندان

ویرایش

عبدالله بن جعفر با زینب دختر علی‌ بن ابی‌طالب ازدواج کرد.[۲] ثمره این ازدواج چهار فرزند پسر (علی، عباس، عون، محمد) و یک دختر به نام ام کلثوم بود. [۳]

عبدالله در زمان حیات زینب، با لیلا دختر مسعود نیز ازدواج کرد، [۴] و پس از درگذشت زینب، خواهر وی، ام کلثوم را به همسری گرفت.[۵] [۶]

دوران خلافت علی

ویرایش

به نظر می‌رسد که وی فعالیت سیاسی مهمی نداشته، گرچه نامش در زمان خلافت علی و پس از آن در چندین جا در تاریخ آمده‌است. وقتی که معاویه با شایعاتی در صدد تخریب وجهه قیس بن سعد، والی علی در مصر بود، عبدالله بن جعفر به علی پیشنهاد داد که قیس را بردارد و محمد بن ابی بکر را به جایش به مصر بگمارد. علی بالاخره راضی شد و این کار را کرد. اما انتخاب محمد بن ابی بکر در سال ۳۶ هجری/۷–۶۵۶ میلادی، باعث شد که مصر در مدت کوتاهی دچار کشمکش و آشوب گردد.[۱]

دوران خلافت یزید

ویرایش

در سال ۶۰ هجری/۶۸۰ میلادی پس از روی کار آمدن یزید و در هنگامی که مردم کوفه به حسین نامه نوشتند تا به آنجا بیاید و زمام امورشان را در دست بگیرد، عبدالله تلاش کرد حسین را از این کار بازدارد، اما موفق نشد.[۱] او حسین را در سفر به کوفه و نبرد کربلا همراهی نکرد. در اینکه چرا وی حسین را همراهی نکرده‌است، هیچ گزارش تاریخی وجود ندارد؛ اما احتمال‌های بسیاری داده شده‌است. از جمله اینکه وی برای باقی ماندن نسل بنی‌هاشم وظیفه داشت تا در مدینه بماند و با توجه به موقعیتی اجتماعی که داشت، از سوء قصد بنی‌امیه در امان بماند.[۷]

 
دو قبر سمت چپ عقیل بن ابی‌طالب (پایین) و عبدالله بن جعفر

در منابع سالهای مختلفی برای مرگ عبدالله ذکر شده همانند ۸۰، ۸۵، ۸۷ و ۹۰ هجری.[۱]

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ Zetterstéen, “ʿAbd Allāh b. Ḏj̲aʿfar”, 1:‎ 44.
  2. ابن‌سعد،الطبقات‌الکبیر، ج۸، ص۴۶۱؛ برای فرزندان عبداللّه از زینب و دیگر اولاد عبداللّه نک:ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۸، ص۴۶۱ـ۴۶۲
  3. ابن عساکر،اعلام النسا،ص۱۹۰;ریاحین الشریعه، ج۳، ص۴۱و ترجمه زینب کبری، ص۸۹
  4. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۵.
  5. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۳.
  6. یعقوبی، ج‌۲، ص‌۲۷۷؛ ابن‌اثیر، ج‌۳، ص۲۰۰
  7. قزوینی، زينب الكبرى من المهد الى اللحد، ۹۵-۹۶.

منابع

ویرایش
  • Zetterstéen, K.V (1986). "ʿAbd Allāh b. Ḏj̲aʿfar". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. ۱ (second ed.). Leiden: E. J. Brill. p. ۴۴.