عبدالمجید مجیدی

سیاست‌مدار ایرانی و وزیر کار و رفاه اجتماعی ایران در دورهٔ شاهنشاهی پهلوی

عبدالمجید مجیدی (زادهٔ ۲۱ دی ۱۳۰۷ – درگذشته ۵ اسفند ۱۳۹۲)؛ سیاستمدار ایرانی، وزیر تولیدات کشاورزی و وزیر کار، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران در سال‌های (۱۳۵۶–۱۳۵۱) در کابینه‌های مختلف هویدا بود.

عبدالمجید مجیدی
وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران
دوره مسئولیت
۱۳۵۱ – ۱۳۵۶
پادشاهمحمدرضا پهلوی
نخست‌وزیرامیرعباس هویدا
پس ازخداداد فرمانفرمایان
پیش ازحسین کاظم‌زاده
وزیرکار و امور اجتماعی ایران
دوره مسئولیت
۱۳۴۷ – ۱۳۵۱
نخست‌وزیرامیرعباس هویدا
پس ازعطاالله خسروانی
پیش ازامیر قاسم معینی
اطلاعات شخصی
زاده۲۱ دی ۱۳۰۷
تهران، ایران
درگذشته۵ اسفند ۱۳۹۲ (۸۵ سال)
سان فرانسیسکو، کالیفرنیا، ایالات متحده
ملیتپرچم شاهنشاهی ایران (پیش از انقلاب ۱۳۵۷ خورشیدی) ایرانی
همسر(ان)منیره وکیلی
فرزندانچهره زاد (زازا) و جمیله
محل تحصیلدانشکده حقوق دانشگاه تهران

دانشگاه پاریس

دانشگاه هاروارد
پیشهسیاستمدار

زندگی‌نامه

ویرایش

او در ۲۱ دی سال ۱۳۰۷، در خانواده ای اصالتاً مازندرانی در تهران متولد گردید.[۱] پدرش قوام الدین مجیدی، از اهالی روستای کلا-توابع شهرستان نور، وکیل دادگستری، از پایه‌گذاران حرفه وکالت به شکل نوین در ایران بود. مادرش بانو فاطمه مقصودی فرزند محمد یوسف ملک‌زاده مقصودی، ملقب به ملک‌التجار مازندرانی، بود. بنابر گفته عبدالمجید مجیدی پدربزرگش، محمد یوسف ملک‌زاده، از اولین فراماسونرهای مازندران بوده است. عبدالمجید، فرزند دوم خانواده، همراه با هفت برادر و یک خواهر خود، تحصیلات مقدماتی و دانشگاهی را در تهران طی کرد و برای ادامه تحصیلات همچون سایر افراد خانواده عازم اروپا گردید.

مجیدی خدمات دولتی خود را در سال ۱۳۳۲ از بانک توسعه صنعتی آغاز نمود سپس به ریاست دفتر مرکزی بودجه کل کشور منصوب شد. وی در سال ۱۳۴۵ معاون نخست‌وزیر گردید و ۱۲ ماه بعد به سمت وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی تعیین شد.[۲]

همسر مجیدی، منیر وکیلی، خواننده گروه اپرای تهران بود. مدت کوتاهی پس از انقلاب آنها دچار یک سانحه شدید اتوموبیل شدند که به مرگ منیر وکیلی انجامید.

سوابق تحصیلی و اجرایی

ویرایش

وی در ۲۱ سالگی از دانشکده حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل گشت و برای ادامه تحصیل راهی پاریس شد.[۳][۴] در سال ۱۳۳۱ ش پس از اخذ درجه دکتری در رشته حقوق به ایران بازگشت. در سال ۱۳۳۵ با سمت کمک کارشناس اقتصادی در سازمان برنامه استخدام شد. چهار سال بعد برای تحصیل در رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی ارشد به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت.[۲] در سال ۱۳۴۴ به سمت معاون نخست‌وزیر و رئیس دفتر بودجه منصوب شد. در سال ۱۳۴۷ به وزارت کار و امور اجتماعی ایران رسید و چهار و نیم سال در این سمت باقی ماند. در دی ۱۳۵۱ در مقام وزیر و رئیس به سازمان برنامه و بودجه بازگشت و تا مرداد ۱۳۵۶ (استعفای دولت هویدا) این مسئولیت را بر عهده داشت. بعد از دولت هویدا به دبیر کلی بنیاد فرح رسید. پس از آنکه شاه سیستم تک‌حزبی، رستاخیز، را در ایران برپا نمود مجیدی رهبری «جناح پیشرو»رستاخیزرا برعهده گرفت، او که بر این باور بود که قانون اساسی آنروز قانونی مترقی برای کشور‌داری است که به درستی اجرا نمی‌شود، به یاری دوستانش در جناح پیشرو برنامه‌ئی برای بهبودعمل‌کرد قوای سه‌گانه تهیه نمود که با مخالفت شدید شاه روبرو شد. شاه به او گفت «قانون اساسی یعنی خواست من و ملت» . ولی به گفته مجیدی باهمه این که این گفته زیبائی بود ملت جائی برای ابراز خواست‌های‌اش نداشت، زیرا مجلس مجلسی انتخابی نبود.[۵]

در دوران نخست‌وزیری بختیار بازداشت شد؛ ولی در نخستین روزهای انقلاب از زندان گریخت و پس از سه ماه و نیم زندگی در خفا به فرانسه رفت.[۶]

وی از وزیران مهم دهه آخر سلطنت پهلوی بود. در مقام رئیس سازمان برنامه و بودجه نه تنها با نخست‌وزیر و کلیه وزیران تماس روزمره و مستمر داشت بلکه به‌طور منظم برای دادن گزارش و دریافت دستور با شاه دیدار می‌کرد و در بیشتر جلسات مهم تصمیم‌گیری حضور داشت یا از طریق روابط نزدیکش با امیرعباس هویدا از نتایج آنها آگاه می‌شد.

درگذشت

ویرایش

عبدالمجید مجیدی در ۵ اسفند ۱۳۹۲ در سن ۸۵ سالگی درگذشت.[۷][۸]

منابع

ویرایش
  1. "منبع: روشنفکران ایرانی و غرب. صفحه ۳۰۶".
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «کابینه با تغییر شش وزیر ترمیم شد: وزیر جدید کار». اطلاعات. ش. ۱۲۷۴۸. ۳ آذر ۱۳۴۷. ص. ۴.
  3. "منبع: راهنمای پزشکان. صفحه ۶۲۷"
  4. "منبع: سایت کتابخانه ملی".
  5. "Interview with Majidi, Abdol-Majid, Part 15". بنیاد مطالعات ایران.
  6. https://www.bbc.com/persian/iran/2014/03/140301_l44_majidi_obituary
  7. «عبدالمجید مجیدی درگذشت». persian.rfi.fr. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۲.
  8. «دکتر عبدالمجید مجیدی رئیس هیئت مدیره کیهان (لندن) درگذشت». http://kayhanlondon.com. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۲. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
  • روز شمار انقلاب اسلامی ۴/۱۷۳، کتابشناسی علوم پزشکی۳۶، روشنفکران ایرانی و غرب. صفحه ۳۰۶، راهنمای پزشکان. صفحه ۶۲۷، سایت کتابخانه ملی
  • خاطرات عبدالمجید مجیدی، به کوشش حبیب لاجوردی، مجموعه تاریخ شفاهی ایران، انتشارات صفحه سفید، شابک:۷-۵-۹۰۵۸۲-۹۶۴.
  • عبدالمجید مجیدی درگذشت؛ سهمش از زندگی بسیار نبود - BBC