علیرضا شجاعیان
علیرضا شجاعیان (۲۱ شهریور ۱۳۶۷) نقاش و هنرمند تجسمی ایرانی‌تبار اهل فرانسه است.
| علیرضا شجاعیان | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۸ تهران، ایران |
| ملیت | ایرانی، فرانسوی |
| تحصیلات | دانشگاه آزاد اسلامی |
| شناخته‌شده برای | نقاشی |
| آثار |
|
| جنبش | هنر کوئیر |
| وبگاه | |
جوانی و تحصیل ویرایش
شجاعیان در یک خانوادهٔ مسلمان در تهران زاده شد. او از سنین پایین شروع به طراحی کرد و در سن شانزده سالگی با دیدن نقاشی آینه ونوس اثر دیه‌گو ولاسکس در یک مجلهٔ هنری که از بازار سیاه در ایران خریداری شده‌بود، برای نخستین بار با هنر برهنه آشنا شد. برخلاف تمام تصاویر و نقاشی‌های برهنه در مجلاتی که در ایران منتشر می‌شوند، در این نقاشی بدن برهنهٔ ونوس برای سانسور با جوهر سیاه پوشانده نشده‌بود. نخستین نقاشی شجاعیان روی بوم، شامل بازتولید این اثر ولاسکس بود.[۱] استاد دانشگاه شجاعیان، که دلسوز او بود و او را به پرهیز از خودسانسوری تشویق می‌کرد، در ۲۳ سالگی متوجه همجنس‌گرا بودن او شد. مداخلهٔ او شجاعیان را قادر ساخت تا هویت جنسی خود را از طریق کارش کشف کند و تجربهٔ اقلیت‌های جنسی در ایران را مستندسازی کند.[۱][۲]
شجاعیان در سال ۱۳۹۳ مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ هنرهای زیبا و نقاشی از دانشگاه آزاد اسلامی اخذ کرد. او به‌دلیل انتخاب هنر کوئیر به عنوان موضوع پایان‌نامه و پروژهٔ نهایی خود، موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد خود نشد. او در تمام دوران تحصیل دانشگاهی خود آثار خود را پنهان نگه داشته و در ایران نمایشگاهی برگزار نکرده‌است.[۳][۴][۵][۶][۷]
بیروت و پاریس ویرایش
تحریم‌ها علیه ایران مانع مهاجرت شجاعیان به ایالات متحده آمریکا و اروپا شد. او در ایران با یک حامی اهل لبنان ملاقات کرد که او را تشویق کرد به بیروت برود. شجاعیان در فوریهٔ ۲۰۱۷ در بیروت ساکن شد و در آن زمان توانست کار خود را توسعه دهد و در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ دو نمایشگاه انفرادی برگزار کند. او از سوی سفارت فرانسه در لبنان به شرکت در پروژه‌ای برای فرهنگستان هنرهای زیبا دعوت شد و به‌دنبال آن به پاریس نقل مکان کرد.[۳][۴][۵][۶][۷]
در سال ۲۰۱۹، پس از سه سال زندگی دور از وطن، شجاعیان پناهندهٔ فرانسه شد.[۸]
فعالیت اجتماعی-سیاسی ویرایش
شجاعیان سوژه‌های خود را به‌صورت برهنه یا نیمه‌برهنه و در موقعیت‌های خودمانی و آسیب‌پذیر به تصویر می‌کشد. او معتقد است که هدف کارش مبارزه با تعصب اجتماعی علیه افراد دگرباش جنسی، و در عین حال ایجاد فضایی برای هویت‌های مردانه غیرهترونرماتیک است.[۱][۹][۱۰] شجاعیان گفته‌است که هویت جنسی در برخی کشورها از جمله ایران، که در آن بدن انسان سانسور و کنترل می‌شود و هویت جنسی افراد سیاسی بوده و مورد موشکافی قرار می‌گیرد، موضوعی سیاسی محسوب می‌شود.[۱]
آثار ویرایش
مجموعه سالاد فصل ویرایش
شجاعیان، در زمانی که هنوز به تحصیل در دانشگاه مشغول بود، دو اثر برهنه با نام‌های سالاد فصل ۱ و ۲ را نقاشی کرد. او در این آثار به ختنهٔ جنسی خود به‌عنوان نمادی از عدم پذیرش هویت جنسی خود در حکومت ایران اشاره می‌کند. این نقاشی‌ها به‌صورت عمومی قابل نمایش نبودند و برای این که استاد دانشگاه او بتواند به‌صورت خصوصی آن‌ها را مشاهده کند، پوشانده شدند.[۲][۱۱]
مجموعه شش‌ضلعی ویرایش
مجموعه شش‌ضلعی لحظات پایانی یکی از دوستان شجاعیان را به‌تصویر می‌کشد که توسط یک شخص غریبهٔ جهادی به قتل رسیده‌است و در حالت ملاقات جنسی قرار رفته‌است.[۱۲]
کفرگویی شیرین ویرایش
شجاعیان در سال ۲۰۱۷ و پس از سفر به لبنان، در مجموعه‌ای از پرتره‌های برهنهٔ شهوانی و بحث‌برانگیز که تحت عنوان کفرگویی شیرین در بیروت به نمایش گذاشته‌شد، با خنسا، هنرمند و رقصنده شکم لبنانی همکاری کرد.[۱۰][۱۳][۱۴]
حامد سنو و یکی از برادرانش (۲۰۱۸) ویرایش
یکی از آثار شناخته‌شدهٔ شجاعیان، حامد سنو، رهبر گروه مشروع لیلی را، در حالی که نوک سینهٔ آنوبیس، خدای مصر باستان برای تشییع جنازه را نیشگون می‌گیرد، به تصویر می‌کشد.[۱۵] در این نقاشی، آنوبیس یک گردنبند اوسخ رنگین‌کمانی به گردن دارد که طرح آن به پرچم غرور اشاره دارد.[۱۰][۱۶]
این اثر به اثری به‌نام گابریل دستره و یکی از خواهرانش از یک نقاش ناشناخته اشاره می‌کند و از آن الهام می‌گیرد که معشوقهٔ هنری چهارم فرانسه را به‌تصویر کشیده‌بود.[۱۷] همکاری شجاعیان با سینو در واقع بیانیه‌ای بود علیه آزار و اذیت سیستماتیک اقلیت‌های جنسی در مصر توسط دولت. شجاعیان این قطعه را پس از کنسرت مشروع لیلی در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۷ در قاهره، که طی آن پرچم افتخار به اهتزاز درآمد، نقاشی کرد. این واقعه منجر به دستگیری تعدادی از تماشاگران کنسرت نیز شد.[۱۰][۱۶][۱۷] شجاعیان در یک مصاحبه که در سال ۲۰۲۰ انجام داد، از سارا حجازی، فعال حقوق اقلیت‌های جنسی و یکی از شرکت‌کنندگان در آن کنسرت که پرچم افتخار را برافراشته بود، ادای احترام کرد. حجازی پس از تجربهٔ حبس و بدرفتاری شدید در مصر، خودکشی کرده‌بود.[۱۰]
پیکان آرت (۲۰۲۱) ویرایش
یک خودروی پیکان مدل ۱۹۷۴ که زمانی متعلق به نیکولای چائوشسکو بود، توسط سازمان پیکان‌آرت‌کار خریداری شد. این خودرو در سال ۲۰۲۱ توسط شجاعیان نقاشی یک چیدمان هنری صوتی نیز به آن افزوده شد.[۸][۱۸] نقاشی‌های روی این خودرو، تصاویری از شاهنامه، منظومهٔ حماسی ایرانی قرن دهم، نوید افکاری، کشتی‌گیر ایرانی اعدام‌شده توسط حکومت ایران، و تصویری با الهام از علی فاضلی منفرد، جوان همجنس‌گرایی که پس از آگاه‌شدن خانواده‌اش از تمایلات جنسی‌اش، توسط اعضای خانواده سر بریده شد را شامل می‌شود.[۸] چیدمان هنری صوتی نیز شامل قطعه‌ای صوتی از منفرد است که یادداشتی را برای دوست‌پسرش، که چند روز قبل از قتل او به ترکیه گریخته‌بود، می‌خواند.[۸]
این اثر برای اولین بار در اکتبر ۲۰۲۱ در انجمن آزادی اسلو متعلق به بنیاد حقوق بشر در میامی، فلوریدا به نمایش درآمد.[۸] این اثر قرار بود در اواخر اکتبر ۲۰۲۱ در نمایشگاه هنر «آسیا اکنون» در پاریس به نمایش درآید، اما دعوتنامه‌ای که برای نمایش اثر ارسال شده‌بود، به‌همراه بیانیه ای از بنیانگذار نمایشگاه، الکساندرا فین پس گرفته‌شد. فین در این بیانیه اعلام کرده‌بود که این تصمیم به‌دلیل ترس از به خطر افتادن امنیت افرادی اتخاذ شده‌است که با این نمایشگاه کار می‌کنند و امنیت آن‌ها با نمایش این اثر به خطر می‌افتد.[۸][۱۹]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ "Alireza Shojaian, l'artiste iranien qui sublime et politise le corps masculin" [Alireza Shojaian, the Iranian artist who sublimates and politicizes the male body]. TÊTU (به فرانسوی). Archived from the original on 2020-07-20. Retrieved 2020-07-20.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ""دعوت الله أن أستیقظ وقد تغیرت میولی الجنسیة"". BBC News عربی (به عربی). 2019-02-07. Archived from the original on 2020-07-21. Retrieved 2020-07-21.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Sweet Blasphemy by Alireza Shojaian". My Kali (به انگلیسی). 2018-11-19. Archived from the original on 2020-07-01. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "The Sweet Blasphemy of Alireza Shojaian". www.advocate.com (به انگلیسی). 2020-06-01. Archived from the original on 2020-06-14. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "Alireza shojaian, the painter with a man story in polygons-Interview". New Eastern Politics (به انگلیسی). 2017-10-19. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "'Sweet Blasphemy', une ode à la beauté de l'homme" [‘SWEET BLASPHEMY’, AN ODE TO MAN'S BEAUTY]. AgendaCulturel (به فرانسوی). 2018-02-09. Archived from the original on 2020-07-04. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Ezzeddine, Rawan (2018-02-09). "علی رضا شجاعیان… فی مدار الحبّ الحسّی" [Alireza Shojaian … in the orbit of sensual love]. الأخبار (به عربی). Archived from the original on 2020-07-07. Retrieved 2020-07-07.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ ۸٫۵ Berk, Brett (2021-11-01). "To Protest Iran's Anti-Gay Abuses, an Artist Painted a Dictator's Car". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-11-02.
- ↑ "Tracing Voices". www.tracingvoices.com (به انگلیسی). Archived from the original on 2020-07-01. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ Zaramella, Nicole (2020-06-22). "Alireza Shojaian, the Painter of Middle Eastern Queer Men". Il Grande Colibrì (به انگلیسی). Archived from the original on 2020-07-01. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ Forsell, Vincent (May 2019). In plain sight: queer symbolism encoded in the works of Marsden Hartley, Robert Rauschenberg, and Jasper Johns (PDF) (MA). Temple University. Archived from the original (PDF) on 2020-07-20. Retrieved 2020-07-20.
- ↑ Stergakis, Alexis (2018-11-30). "Portraits of Queer Love and Life in the Middle East". Queer Here (به انگلیسی). Archived from the original on 2020-07-23. Retrieved 2020-07-23.
- ↑ O'Regan, Kirsten (2017-12-18). "The Lebanese Belly Dancer Who's 'Too Queer' for His Country". Vice.com (به انگلیسی). Archived from the original on 2020-03-29. Retrieved 2020-07-20.
- ↑ Waked, Christiane (2020-02-16). "Entrevista al pintor iraní Alireza Shojaian" [Alireza Shojaian, the artist who defies conformity.]. The Political Room (به اسپانیایی). Archived from the original on 2020-07-23. Retrieved 2020-07-23.
- ↑ "The Sweet Blasphemy of Alireza Shojaian". Advocate.com (به انگلیسی). 2020-06-01. Retrieved 2021-11-02.
{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link) - ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Vartanian Collier, Lizzy (2018-09-18). "Pinched and Prodded". Khabar Keslan (به انگلیسی). Archived from the original on 2020-07-21. Retrieved 2020-07-01.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Annegret, Erhard (2018-09-21). "Lebenskünstler in prekärer Lage, ringen die Libanesen dem Leben so vieles ab – auch für Kunst reicht ihr Mut". Neue Zürcher Zeitung (به آلمانی). Archived from the original on 2020-07-21. Retrieved 2020-07-20.
- ↑ Gorgan, Elena (2021-10-05). "Dictator's 1974 Paykan Hillman-Hunter Limo Is Now a Noble Art Car". autoevolution (به انگلیسی). Retrieved 2021-11-02.
- ↑ Life, Kayhan (2021-10-19). "'Asia Now' Fair in Paris Cancels Display of Paykan Art Car, Project Supporting Iran's LGBTQs". KAYHAN LIFE (به انگلیسی). Retrieved 2021-11-02.