علی رازینی

روحانی و قاضی ایرانی (۱۳۳۲–۱۴۰۳)

علی رازینی (۲ خرداد ۱۳۳۲[۲] – ۲۹ دی ۱۴۰۳) روحانی و قاضی ایرانی و رئیس شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور بود. او پس از برکناری اسدالله لاجوردی در ۱۳۶۳ به‌عنوان دادستان انقلاب تهران منصوب شد. از دیگر سوابق او می‌توان به ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح و ریاست دیوان عدالت اداری اشاره کرد. او صبح شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳ در تیراندازی در کاخ دادگستری تهران کشته شد.[۳][۴]

علی رازینی
معاونت حقوقی قوه قضائیه
دوره مسئولیت
مرداد ۱۳۸۸ – شهریور ۱۳۹۳
گمارندهصادق لاریجانی
پس ازایجاد معاونت
پیش ازذبیح‌الله خدائیان
نماینده دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری
دوره مسئولیت
۱ اسفند ۱۳۸۵ – ۳ خرداد ۱۳۹۵
حوزه انتخاباتیاستان همدان
رئیس دیوان عدالت اداری
دوره مسئولیت
۱۳۸۳ – شهریور ۱۳۸۸
گمارندهسید محمود هاشمی شاهرودی
پس ازقربانعلی دری نجف‌آبادی
پیش ازمحمدجعفر منتظری
رئیس کل دادگستری استان تهران
دوره مسئولیت
۱۳۷۳ – ۱۳۸۳
گمارندهمحمد یزدی
پیش ازسید علیرضا آوایی
حاکم شرع دادگاه ویژه روحانیت
دوره مسئولیت
۲۵ خرداد ۱۳۶۶[۱] – خرداد ۱۳۹۱
گمارندهسید روح‌الله خمینی
پیش ازمحمدجعفر منتظری
رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح
دوره مسئولیت
۱۳۶۵ – ۱۳۷۲
گمارندهسید عبدالکریم موسوی اردبیلی
پس ازایجاد سازمان
پیش ازعلی یونسی
دادستان انقلاب تهران
دوره مسئولیت
۱۳۶۳ – ۱۳۶۶
پس ازسید اسدالله لاجوردی
پیش ازمرتضی اشراقی
اطلاعات شخصی
زاده
علی رازینی

۲ خرداد ۱۳۳۲
رزن، همدان، ایران
درگذشته۲۹ دی ۱۴۰۳ (۷۱ سال)
تهران، ایران
آرامگاهحرم فاطمه معصومه، قم
ملیتایران
فرزندان۵
محل تحصیلحوزه علمیه قم
دانشگاه رضوی

زندگی و سوابق

ویرایش

علی رازینی در سال ۱۳۳۲ در رزن همدان ودر خانواده ای مذهبی متولد شد. رازینی در سال ۱۳۵۷ با حکم علی قدوسی مدیر مدرسه حقانی شد. او در سال ۱۳۵۹ وارد قوه قضاییه شد و قاضی دادگاه انقلاب تهران بود. پس از تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ به ریاست دادگاه انقلاب استان خراسان رسید و احکام سنگینی علیه اعضا و طرفداران سازمان مجاهدین خلق ایران صادر کرد.

در سال ۱۳۶۳ و پس از عزل اسدالله لاجوردی از دادستانی تهران جایگزین او شد. سپس ازسوی سید عبدالکریم موسوی اردبیلیبه ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح گمارده شد. در سال ۱۳۶۶ آیت‌الله خمینی او را به‌عنوان حاکم شرع دادگاه ویژه روحانیت و در ۱۳۶۷ هم به ریاست دادگاه‌های ویژه رسیدگی به تخلفات جنگ منصوب کرد. علاوه‌براین، او رئیس کل دادگستری استان تهران از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸، رئیس دیوان عدالت اداری از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۸، نماینده استان همدان در دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری (۱۳۸۵–۱۳۹۵)، رئیس دادگاه ویژه روحانیت از ۱۳۶۶ تا ۱۳۹۱ و معاون حقوقی رئیس قوه قضائیه بوده است.[۵][۶] در دوره پنجم وی از انتخاب به مجلس خبرگان رهبری بازماند.[۶] پرونده فرجام خواهی محمدعلی نجفی به شعبه زیر نظر رازینی ارسال شده است.[۷]

اعدام‌های دهه ۶۰

ویرایش

رازینی یکی از کسانی بود که در محاکمات اعدام‌های تابستان ۱۳۶۷ شرکت داشته است و به گفته خودش آن را به دستور مستقیم خمینی انجام داده است.[۸]

همچنین به گزارش سازمان حقوق بشری عدالت برای ایران از شهریور تا دی ۱۳۶۰، تمامی احکام اعدام برای زنان زندانی سیاسی در مشهد را قاضی رازینی صادر کرده است.

نخستین ترور

ویرایش

اعضای گروه مهدویت در ۱۵ دی ۱۳۷۷ به‌طور نافرجام رازینی را ترور کردند که به مجروحیت او انجامید.[۹] مطهر، مدیر کل امنیتی وقت وزارت کشور گفت علی رازینی هنگام بازگشت از محل کار (مجتمع قضایی امام خمینی) به خانه، در خیابان امیرکبیر ترور شد. دو موتور سوار محموله‌ای انفجاری به بدنۀ خودروی او چسباندند. در اثر انفجار پای رازینی آسیب دید و ترکش‌هایی در شکم و سینه‌اش فرو رفت. رهگذری به نام انصار عزت در این عملیات کشته شد و علاوه بر رازینی چهار نفر دیگر زخمی شدند.[۱۰] وحید فیروزآبادی، دکتر معالج رازینی چهار روز بعد خبر داد که ترکش‌ها را از بدن او خارج کرده‌اند و شکستگی ساق پا و انگشت و پارگی عروق او را ترمیم کرده‌اند. علی خامنه‌ای نیز ۱۹ دی ۱۳۷۷ در بیمارستان به ملاقات رازینی رفت و گفت: «این امتحان الهی بود و اینگونه عوارض نشانۀ لطف خداست.»[۱۱]

سازمان مجاهدین خلق هم ۱۶ دی ۱۳۷۷ مسئولیت این ترور را با عنوان «عملیات قهرمانانه مجازات» برعهده گرفت.[۱۲]

ترور منجر به مرگ

ویرایش

رازینی در صبح ۲۹ دی‌ماه ۱۴۰۳ به‌همراه محمد مقیسه بر اثر اصابت گلوله در محل کارش در دیوان عالی کشور واقع در کاخ دادگستری تهران کشته شد. ضارب پیش از دستگیری اقدام به خودکشی کرد.[۱۳] گفته شده ضارب یکی از نیروهای خدماتی بوده که پس از مجروح‌کردن محافظ، با سلاح او اقدام به تیراندازی کرده است.[۱۴][۱۵][۱۶]پیکر رازینی و مقیسه پس از تشییع در تهران و قم و اقامه نماز توسط سید هاشم حسینی بوشهری،در حجره محل دفن محمد مفتح در صحن امام رضای حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.

واکنش‌ها

ویرایش

سید علی خامنه‌ای در ۲۹ دی ۱۴۰۳ در پیامی درگذشت وی را تسلیت گفت و از او به عنوان عالم مجاهد یاد کرد.[۱۷] همچنین مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور،[۱۸] محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، غلامحسین محسنی اژه ای رئیس قوهٔ قضاییه،[۱۹] صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، احمد جنتی دبیر شورای نگهبان، محمدعلی موحدی کرمانی رئیس مجلس خبرگان رهبری در پیام‌هایی جداگانه، کشته شدن علی رازینی را تسلیت گفتند.

منابع

ویرایش
  1. http://www.imam-khomeini.ir/fa/c207_51404/صحیفه_امام/جلد_20/حکم_انتصاب_آقای_علی_رازینی_به_سمت_حاکم_شرع_دادگاه_ویژه_روحانیت
  2. «بیوگرافی آیت الله علی رازینی! / از سمت‌ها تا 3 بار ترور! + عکس». رکنا. ۲۰۲۵-۰۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.
  3. «مقیسه و رازینی، دو قاضی بلندپایه ایران کشته شدند». BBC News فارسی. ۲۰۲۵-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۸.
  4. «قاضی علی رازینی که امروز ترور شد، کیست؟». نواندیش. ۱۴۰۳-۱۰-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.
  5. «لاریجانی، رییسی و رازینی را منصوب کرد». تابناک. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۸ مرداد ۱۳۸۸.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «روحانیون جامانده از خبرگان پنجم». ایسنا. ۲۰۱۶-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.
  7. «پرونده محمدعلی نجفی روی میز قاضی رازینی». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.
  8. «رازینی: اعدام‌های تابستان ۱۳۶۷ به دستور خمینی بود». Radio Zamaneh. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۷.
  9. «کارگردانان ترور، مدعیان دروغین مهدویت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲.
  10. «رئیس کل دادگستری استان تهران از یک سوءقصد جان سالم بدربرد». ش. ۲۱۵۳۰. روزنامه اطلاعات. ۱۶ دی ۱۳۷۷. ص. ۲.
  11. «رهبر معظم انقلاب از حجت الاسلام و المسلمین رازینی عیادت کردند». ش. ۲۱۵۳۲. روزنامه اطلاعات. ۲۰ دی ۱۳۷۷.
  12. «نگاهی به سوابق سردژخیم رازینی - نشریه مجاهد - ۲۲ دی ۱۳۷۷ (قسمت دوم)». مجاهدین خلق. دریافت‌شده در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵.
  13. «جزئیات حادثه تروریستی امروز/ شهادت حجج‌الاسلام و المسلمین رازینی و مقیسه». میزان. ۲۰۲۵-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۸.
  14. «ترور «علی رازینی» و «محمد مقیسه» از قضات دیوان عالی کشور/ ضارب خودکشی کرد». خبرگزاری ایسنا. ۲۹ دی ۱۴۰۳.
  15. «قاضی رازینی که ترور شد، کیست؟». انتخاب. ۱۴۰۳-۱۰-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۸.
  16. «ترور «رازینی» و «مقیسه» از قضات دیوان عالی کشور/ ضارب خودکشی کرد». ایسنا. ۲۰۲۵-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۸.
  17. «پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت دو قاضی دستگاه قضا». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۵-۰۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.
  18. «دستور رئیس‌جمهور بر معرفی آمران و عاملان ترور ۲ قاضی شهید در اسرع وقت». ایرنا. ۲۰۲۵-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.
  19. «پیام تسلیت رئیس قوه قضاییه در پی شهادت حجج‌اسلام رازینی و مقیسه». ایرنا. ۲۰۲۵-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۹.