ویکی‌پدیا

فالکون ۹

راکت فضایی اسپیس‌اکس
(تغییرمسیر از فالکن ۹)

فالکون ۹ یک پرتابگر متوسط قابل استفاده مجدد است که توسط شرکت هوافضای آمریکایی اسپیس‌اکس طراحی، تولید و پرتاب شده‌است. این راکت می‌تواند محموله و خدمه را به مدار زمین حمل کند. همچنین می‌توان از آن به عنوان پرتابگر سنگین مصرفی استفاده کرد. اولین پرتاب فالکون ۹ در ژوئن ۲۰۱۰ بود. اولین مأموریت تجاری فالکون ۹ در ۸ اکتبر ۲۰۱۲ به ایستگاه فضایی بین‌المللی بود.[۸] در سال ۲۰۲۰ این اولین راکت تجاری بود که انسان را به مدار زمین ارسال کرد و در حال حاضر تنها پرتابگری‌است که قادر به انجام این کار است.[۹] این تنها راکت ایالات متحده است که در حال حاضر برای انتقال انسان به ایستگاه فضایی بین‌المللی تأیید شده‌است.[۱۰][۱۱][۱۲] در سال ۲۰۲۲، این راکت با بیشترین پرتاب در تاریخ و با داشتن یک شکست، به ایمن‌ترین راکت تبدیل شد.[۱۳]

فالکون ۹
یک فالکون ۹ در حال پرتاب از پایگاه پرتاب مرکز فضایی کندی، حامل دمو-۲
عملکردپرتابگر مداری
سازندهاسپیس‌اکس
کشور مبدأایالات متحده آمریکا
هزینهٔ هر پرتاب۶۷ میلیون دلار (۲۰۲۲)[۱]
نسخه ۱٫۰: ۵۴میلیون دلار - ۵۹٫۵ میلیون دلار[۲]
ابعاد
بلندیv1.1: ۶۸٫۴ متر (۲۲۴ فوت)[۳]
v1.0: ۵۴٫۹ متر (۱۸۰ فوت)[۲]
قطر۳٫۶۶ متر (۱۲٫۰ فوت)
جرمv1.1: ۵۰۵٬۸۴۶ کیلوگرم (۱٬۱۱۵٬۲۰۰ پوند)[۳]
v1.0: ۳۳۳٬۴۰۰ کیلوگرم (۷۳۵٬۰۰۰ پوند)[۲]
تعداد مراحل۳
ظرفیت
بار مفید به لئوv1.1: ۱۳٬۱۵۰ کیلوگرم (۲۸٬۹۹۰ پوند)[۱][۳]
v1.0: ۱۰٬۴۵۰ کیلوگرم (۲۳٬۰۴۰ پوند)[۲]
بار مفید به
جی‌تی‌اُ		v1.1: ۴٬۸۵۰ کیلوگرم (۱۰٬۶۹۰ پوند)[۱][۳]
v1.0: ۴٬۵۴۰ کیلوگرم (۱۰٬۰۱۰ پوند)[۲]
تاریخچهٔ پرتاب
وضعیتV1.1: فعال
v1.0: بازنشسته
سایت‌های پرتابپایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال، اس‌ال‌سی-۴۰
پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ، اس‌ال‌سی-۴ئی
مجموع پرتاب‌ها۱۳
(v1.1: 8, v1.0: 5)
پرتاب(های) موفق۱۲
(v1.1: 8, v۱٫۰: ۴)
پرتاب(های) ناتمام1 (v1.۰)
نخستین پروازv1.1: 29 September, 2013[۴]
v1.0: June 4, 2010[۵]
مرحلهٔ نخست
موتورهاv1.1: 9 Merlin 1D[۳]
v1.0: 9 Merlin 1C[۲]
رانشv1.1: ۵٬۸۸۵ کیلونیوتن (۱٬۳۲۳٬۰۰۰ پوند-نیرو)
v1.0: ۴٬۹۴۰ کیلونیوتن (۱٬۱۱۰٬۰۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژهv1.1
سطح آب‌های آزاد: 282 s[۶]
خلأ: 311 s v1.0
سطح آب‌های آزاد: 275 s
خلأ: 304 s
مدت‌زمان سوختنv1.1: 180 seconds
v1.0: 170 seconds
سوختاکسیژن مایع/RP-1
مرحلهٔ دوم
موتورهاv1.1: 1 Merlin Vacuum (1D)
v1.0: 1 Merlin Vacuum (1C)
رانشv1.1: ۸۰۱ کیلونیوتن (۱۸۰٬۰۰۰ پوند-نیرو)
v1.0: ۴۴۵ کیلونیوتن (۱۰۰٬۰۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژهخلأ: 342 s[۷]
مدت‌زمان سوختننسخه ۱٫۱: ۳۷۵ ثانیه
نسخه ۱٫۰: ۳۴۵ ثانیه
سوختاکسیژن مایع/RP-1

فالکون ۹ یک پرتابگر آسانسوری بردِ متوسط دو مرحله‌ای تا مدار است که امکان استفاده مجدد دارد و توسط اسپیس‌اکس در ایالات متحده طراحی و ساخته شده‌است. فالکون ۹ از موتورهای مرلین استفاده می‌کند و سوخت اکسیژن مایع کریوژنیک و نفت سفید موشک (آرپی-۱) را به عنوان پیشرانه می‌سوزاند. نام آن برگرفته از سفینه فضایی تخیلی Star Wars Millennium Falcon و نه موتور مرلین مرحله اول موشک است.[۱۴][۱۵] موشک با نسخه‌های v1.0 (2010–2013)، v1.1 (2013–2016)، v1.2 «Full Thrust» (۲۰۱۵ – حال)، از جمله نوع Block 5 Full Thrust، از ماه مه سال ۲۰۱۸ پرواز کرد. برخلاف اکثر راکت‌ها، که سیستم پرتابی یکبار مصرف و پر هزینه هستند، از زمان معرفی نسخه کامل، فالکون ۹ تا حدودی قابل استفاده مجدد است. مرحله اول موشک قادر به ورود مجدد به جو و فرود آمدن عمودی پس از جدا شدن از مرحله دوم است. این شاهکار برای اولین بار در پرواز ۲۰ با نسخه نسخه ۱٫۲ در دسامبر ۲۰۱۵ حاصل شد.

تاریخچه ویرایش

در ابتدا اسپیس‌اکس قصد داشت پرتاب فالکون ۱ خود را با یک موشک بُرد متوسط، یعنی فالکون ۵، دنبال کند.[۱۶] در سال ۲۰۰۵، اسپیس‌اکس اعلام کرد که در عوض در حال توسعه فالکون ۹ به عنوان «یک وسیله پرتاب آسانسوری کاملاً قابل استفاده مجدد» است و قبلاً یک مشتری دولتی را تضمین کرده‌است. فالکون ۹ با توانایی پرتاب تقریباً ۹٬۵۰۰ کیلوگرم (۲۱٬۰۰۰ پوند) به مدار پایین زمین توصیف شده‌است و پیش‌بینی می‌شد در هر پرواز ۵۰ میلیون دلار قیمت داشته باشد (با قسمت بار ۳٫۷ متری (۱۲ فوت)). این مبلغ برای با قسمت بار ۵٫۲ متری (۱۷ فوت) ۶۱ میلیون دلاراست. اسپیس‌اکس همچنین از تولید نسخه سنگین فالکون ۹ با ظرفیت بارگیری تقریبی ۲۵۰۰۰ کیلوگرم (۵۵۰۰۰ پوند) خبر داد.[۱۷] فالکون ۹ قرار بود پرتاب را به LEO , GTO، و همچنین با خدمه و وسایل نقلیه باری به ایستگاه فضایی بین‌المللی امکان‌پذیر کند.[۱۶]

پرتاب‌ها ویرایش

موشک‌های خانواده فالکون ۹ طی ۱۰ سال ۸۸ بار پرتاب شده‌اند و در نتیجه ۸۶ موفقیت کامل مأموریت (۹۷٫۷٪)، یک موفقیت جزئی (CRS-1 محموله خود را به ایستگاه فضایی بین‌المللی تحویل داد، اما محموله دوم در مداری پایین‌تر از مدار برنامه‌ریزی شده گیر افتاد) و یک شکست (فضاپیمای CRS-7 که ۱۳۹ ثانیه پس از پرتاب منفجر شد). علاوه بر این، یک موشک و میزان بار آن Amos-6 قبل از پرتاب در آماده‌سازی برای آزمایش آتش‌سوزی استاتیک نابود شد.

سوخت ویرایش

سوختِ فالکون، ترکیبی شاملِ اکسیژن مایع و آر پی وان (گونه‌ای نفت سفید) است.

جستارهای وابسته ویرایش

  •  
    موشک فالکون ۹، پس از فرود موفقیت‌آمیز بر سکویی در دریا

پانویس ویرایش

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ "Capabilities & Services". SpaceX. Archived from the original on 7 October 2013. Retrieved 28 September 2013.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ "Falcon 9". SpaceX. Archived from the original on 23 March 2012. Retrieved 28 September 2013.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ "Falcon 9". SpaceX. Archived from the original on 1 May 2013. Retrieved 4 December 2013.
  4. ↑ Graham, Will. "SpaceX successfully launches debut Falcon 9 v1.1". NASASpaceFlight. Retrieved 29 September 2013.
  5. ↑ "Detailed Mission Data – Falcon-9 ELV First Flight Demonstration". Mission Set Database. NASA GSFC. Archived from the original on 16 October 2011. Retrieved 2010-05-26.
  6. ↑ "Falcon 9". SpaceX. Archived from the original on 1 May 2013. Retrieved 29 September 2013.
  7. ↑ "SpaceX Falcon 9 Upper Stage Engine Successfully Completes Full Mission Duration Firing" (Press release). SpaceX. March 10, 2009. Archived from the original on 30 March 2012. Retrieved 7 October 2014.
  8. ↑ Amos, Jonathan (8 October 2012). "SpaceX lifts off with ISS cargo". BBC News. Archived from the original on 20 November 2018. Retrieved 3 June 2018.
  9. ↑ "NASA and SpaceX launch astronauts into new era of private spaceflight". 30 May 2020. Archived from the original on 12 December 2020. Retrieved 8 December 2020.
  10. ↑ Cawley, James (10 November 2020). "NASA and SpaceX Complete Certification of First Human-Rated Commercial Space System". NASA. Archived from the original on 24 February 2021. Retrieved 10 November 2020.
  11. ↑ Berger, Eric (22 April 2020). "The Falcon 9 just became America's workhorse rocket". Arstechnica. Archived from the original on 23 April 2020. Retrieved 22 April 2020.
  12. ↑ Wall, Mike (4 June 2020). "Happy birthday, Falcon 9! SpaceX's workhorse rocket debuted 10 years ago today". Space.com. Archived from the original on 4 June 2020. Retrieved 4 June 2020.
  13. ↑ Berger, Eric (3 February 2022). "The Falcon 9 may now be the safest rocket ever launched". Ars Technica. Archived from the original on 25 April 2023. Retrieved 21 May 2023.
  14. ↑ Malik, Tariq. "These SpaceX Rocket Landing Photos Are Simply Jaw-Dropping". Space.com. Archived from the original on June 20, 2019. Retrieved June 20, 2019.
  15. ↑ Thomas, Rachael L. "SpaceX's rockets and spacecraft have really cool names. But what do they mean?". Florida Today. Archived from the original on June 25, 2019. Retrieved June 20, 2019.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ David, Leonard. "SpaceX tackles reusable heavy launch vehicle". MSN. NBC News.
  17. ↑ "SpaceX Announces the Falcon 9 Fully Reusable Heavy Lift Launch Vehicle" (Press release). SpaceX. September 8, 2005. Archived from the original on August 15, 2008.

پیوند به بیرون ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فالکون_۹&oldid=37810997»