فریدون عباسی دوانی

فریدون عباسی دوانی (زادهٔ ۱۷ شهریور ۱۳۳۷) سیاستمدار، مدیر اجرایی، دانشمند هسته‌ای و پاسدار بازنشستهٔ ایرانی است که هم‌اکنون به‌عنوان نماینده حوزه انتخابیه کازرون و کوه‌چنار در مجلس یازدهم فعالیت می‌کند. وی در دولت دهم، در فاصلهٔ سالهای ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بود.

فریدون عباسی دوانی
عباسی دوانی در سال ۱۳۹۴
نمایندهٔ دورهٔ یازدهم مجلس شورای اسلامی
متصدی
آغاز به کار ۷ خرداد ۱۳۹۹
پس از	حسین رضازاده
حوزه انتخاباتی	کازرون و کوه‌چنار
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران
مشغول به کار ۲۴ بهمن ۱۳۸۹ – ۲۴ مرداد ۱۳۹۲
رئیس‌جمهور	محمود احمدی‌نژاد
پس از	محمد احمدیان (سرپرست)
پیش از	علی‌اکبر صالحی
اطلاعات شخصی
زاده	۱۷ شهریور ۱۳۳۷ (۶۳ سال) آبادان، ایران
حزب سیاسی	جبههٔ یکتا
محل تحصیل	دانشگاه شهید بهشتی
پیشه	استاد دانشگاه، سیاست‌مدار، مدیر اجرایی
تخصص	دانشمند هسته‌ای، نظامی بازنشسته
هیئت دولت	دولت دهم
دین	اسلام، شیعه
جایزه‌ها	استاد دانشگاه نمونه، ۱۳۸۶
خدمات نظامی
خدمت/شاخه	سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
درجه	سرتیپ پاسدار

وی دانش‌آموخته دکتری فیزیک هسته‌ای از دانشگاه شهید بهشتی و رئیس گروه فیزیک دانشگاه امام حسین و عضو شورای مرکزی انجمن هسته‌ای ایران است. او که از سال ۱۳۸۶ از سوی شورای امنیت تحریم شده، در سال ۱۳۸۹ همزمان با مجید شهریاری دیگر دانشمند هسته‌ای ایران، هدف ترور نافرجام قرار گرفت.

مدتی پس از این ترور، محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت، عباسی را به ریاست سازمان انرژی اتمی گماشت که حسن روحانی پس از رسیدن به ریاست‌جمهوری وی را برکنار نمود.

عباسی که منتقدان دولت روحانی و مخالفان برجام بود، با تنی چند از دولتمردان احمدی‌نژاد، در سال ۱۳۹۴ جبههٔ یکتا را پایه‌گذاری کرد و در انتخابات مجلس دهم در فهرست ائتلاف اصولگرایان قرار گرفت، اما از راهیابی به مجلس بازماند. اما در انتخابات مجلس یازدهم موفق شد از حوزه انتخابیه کازرون و کوه‌چنار با رأی مردم به نمایندگی مجلس برسد و ریاست کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی را عهده‌دار شد. او در ۸ اردیبهشت با شعار «دولت نخبگانی؛ بازگشت به مردم» برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ اعلام کاندیداتوری کرد اما صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان احراز نشد.

زندگی‌نامه

فریدون عباسی در ۱۷ شهریور ۱۳۳۷ در شهر آبادان زاده شد. اصلیت وی برای روستای دوان شهرستان کازرون است، اما خانوادهٔ وی به استان خوزستان مهاجرت کرده بودند. عباسی پس از وقوع انقلاب به عضویت سپاه پاسداران درآمد و سه دوره مختلف نیز در جنگ ایران و عراق حضور داشته‌است.

فعالیت‌های علمی

وی بعد از جنگ دکتری فیزیک هسته‌ای را از دانشگاه شهید بهشتی دریافت نمود و از سال ۱۳۷۲ عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه امام حسین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و در حال حاضر ریاست گروه فیزیک این دانشگاه را نیز برعهده دارد.

وی در سال ۱۳۸۶ توسط محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت، به عنوان استاد نمونه کشوری انتخاب شد.

فریدون عباسی عضو شورای مرکزی انجمن هسته‌ای ایران است.

تحریم از سوی شورای امنیت

در سال ۱۳۸۶، قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت او را فریدون عباسی با عنوان «دانشمند ارشد وزارت دفاع و مرتبط با انستیتو فیزیک کاربردی» ایران نام برده و او را مشمول تحریم قرار داده‌است. این تحریم بعدها مطابق قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت همزمان با لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در ۲۷ مهر ۱۳۹۹ لغو شد.

فعالیت‌های هسته‌ای

عباسی از دانشمندان هسته‌ای ایران است که دکتری انرژی هسته‌ای دارد. او پس از آنکه هدف ترور نافرجام قرار گرفت، در دولت دوم احمدی‌نژاد رئیس سازمان انرژی اتمی بوده.

ترور نافرجام

مقالهٔ اصلی: ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران

فریدون عباسی دوانی صبح روز ۸ آذر ۱۳۸۹، همزمان با ترور مجید شهریاری دیگر دانشمند هسته‌ای ایران، هدف سوءقصد منتسب به عوامل موساد قرار گرفت. این ترور در میدان دانشجوی تهران رخ داد که به مجروحیت وی انجامید، و به بیمارستان انتقال پیدا کرد. به گفته او، در حالی که مشغول رانندگی بود متوجه نصب بمب توسط یک موتور سوار به در ماشین شد و بلافاصله از خودروی در حال حرکت بیرون پرید، که در پی آن، از این ترور جان سالم به در برد.

در رسانه‌های ایران از او با عنوان تنها «جانباز هسته‌ای» ایران یاد می‌کنند. و در موزهٔ دفاع مقدس، یادمان در «یادمان شهدای هسته‌ای» یادمانی برای او به عنوان جانباز هسته‌ای قرار دارد.

ریاست سازمان انرژی اتمی

پس از انتخاب علی‌اکبر صالحی رئیس وقت سازمان انرژی اتمی به جای منوچهر متکی به عنوان وزیر امور خارجه، محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت، در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۸۹ او را به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی منصوب کرد. او تا مرداد ۱۳۹۲ این سمت را بر عهده داشت، و با روی کار آمدن دولت روحانی، وی عباسی را برکنار کرد و بار دیگر صالحی به ریاست سازمان رسید.

مخالفت با برجام

در تاریخ ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۵ همزمان با یکسالگی توافقنامه برجام، عباسی در مصاحبه‌ای با رجانیوز نسبت به روند و اقدامات صورت گرفته در برجام انتقاداتی را مطرح کرد:

این حرف بسیار مسخره‌ای است که می‌گویند ما جزو صادرکنندگان اورانیوم غنی‌شده هستیم. صادرکننده آب سنگین هستیم. طرف دارد صورتش را با سیلی سرخ نگه می‌دارد. برای اینکه بگوید دستاوردی دارم، می‌گوید جزو صادرکننده‌ها هستیم، شما را مجبور کردند اینها را رقیق یا صادر و آب سنگین را از کشور خارج کنید. وقتی در مذاکره اینها را پذیرفتید، باید خارج کنید. ببینید چقدر شتاب‌زده عمل می‌کنند. قبل از اینکه موعدش برسد، می‌روند و اورانیوم را رقیق یا خارج می‌کنند و آب سنگین را به کشور دیگری می‌فرستند و پولش را هم نمی‌گیرند؛ یعنی خودمان را از یک ماده استراتژیک که با آن می‌توانیم در یک مذاکرات سیاسی چانه‌زنی کنیم، بی‌بهره می‌سازیم، بعد می‌آییم و قیافه می‌گیریم که در این قضیه جزو صادرکنندگان مواد هسته‌ای شده‌ایم. خیر، خیلی چیزهای دیگر بود که می‌شد صادر کرد و اینها را نگه داشت. اینها عوام‌فریبی است.

در تاریخ ۲۴ تیرماه سال ۱۳۹۵ سازمان انرژی اتمی ایران با صدور بیانیه‌ای به این اظهارات پاسخ داد. در قسمتی از این بیانیه آمده‌است: توصیه ما به تقوی، ترس از خدا، رعایت اخلاق و انصاف، پرهیز از کینه، بغض، عداوت و حسادت است.

پس از ترور محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای ایران در سال ۱۳۹۹، عباسی بار دیگر به انتقاد از دولت روحانی پرداخت و اعلام کرد که شخصاً آغاز دوبارهٔ غنی‌سازی ۲۰٪ هسته‌ای و قطع همکاری با آژانس و اخراج بازرسان آن و خروج از برجام را در مجلس پیگیری خواهد کرد.

جنجال - جدال سرسختانه

عباسی مرتباً با تلاش‌های ادعایی ایران در ساخت سلاح هسته ای مرتبط بوده‌است، روندی به نام سلاح سازی. بر اساس گزارش یک مؤسسه علوم و امنیت بین‌الملل به نقل از یک متخصص نزدیک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، عباسی دانشمند اصلی در برنامه ادعایی پنهان سلاح هسته ای ایران به ریاست محسن فخری زاده-مهابادی، یکی از حامیان جدی ادعای ایران بود برنامه سلاح هسته ای. این کارشناس اضافه کرد که عباسی شخصاً کار خود را برای محاسبه بازده سلاح هسته ای و همچنین کار بر روی منابع نوترونی با انرژی بالا انجام داد.

بر اساس همین گزارش، آژانس انرژی هسته ای آگاهی داشت که عباسی رئیس انستیتوی فیزیک کاربردی (IAP) بود، که یک سازمان پیگیر برای مرکز تحقیقات فیزیک بود. هر دو سازمان به عنوان جبهه‌هایی برای کار علمی در مورد برنامه احتمالی سلاح‌های هسته ای ایران عمل کردند.

تعیین توسط سازمان ملل

عباسی "در ضمیمه قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت سازمان ملل از ۲۴ مارس ۲۰۰۷ ذکر شده‌است، به عنوان شخصی که در فعالیت‌های هسته ای یا موشک بالستیک ایران نقش دارد". این قطعنامه منجمد کردن دارایی و الزامات اعلان سفر را اعمال می‌کند. عباسی به عنوان "دانشمند ارشد وزارت دفاع و لجستیک نیروهای مسلح (MODAFL) با پیوندهایی به انستیتوی فیزیک کاربردی و همکاری نزدیک با مهابادی (که توسط سازمان ملل نیز تعیین شده‌است) توصیف می‌شود.

فعالیت‌های سیاسی

عباسی از منتقدان دولت روحانی و مخالفان برجام است.

پس از روی کار آمدن روحانی، وی همراه تنی چند از دولتمردان احمدی‌نژاد، در سال ۱۳۹۴ جبههٔ یکتا را پایه‌گذاری کرد.

نمایندگی مجلس

او در انتخابات مجلس دهم از حوزهٔ انتخابیهٔ شیراز در فهرست ائتلاف اصولگرایان قرار گرفت، اما از راهیابی به مجلس بازماند. اما در انتخابات مجلس یازدهم موفق شد از حوزهٔ کازرون با رأی مردم به نمایندگی مجلس برسد.

وی برای انتخاب رئیس مجلس، خود را نامزد کرد، و در رقابت با محمدباقر قالیباف توانست ۱۷ رأی به دست آورد.

عباسی دوانی در سال اول مجلس یازدهم ریاست کمیسیون انرژی مجلس را بر عهده‌داشت.

انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰

در ۸ اردیبهشت ۱۴۰۰، عباسی دوانی در مجلس شورای اسلامی در یک نشست خبری برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ اعلام کاندیداتوری کرد. شعار انتخاباتی عباسی دوانی «دولت نخبگانی؛ بازگشت به مردم» است. وی در تاریخ ۲۴ اردیبهشت با حضور در ستاد انتخابات کشور و ثبت‌نام برای نامزدی در سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، رسماً اعلام داوطلبی کرد. در تاریخ ۴ خرداد، صلاحیت او توسط شورای نگهبان احراز نشد.

جستارهای وابسته

• ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران
• مجلس یازدهم