فهرست آثار ملی شهرستان سرخس

فهرست آثار ملی شهرستان سرخس شامل ۲۵ اثر ملی در شهرستان سرخس است که تا ۱۳۹۷ به ثبت رسیده‌اند که سهم این شهرستان در سطح استان خراسان رضوی که بالغ بر ۱۴۰۷ اثر تاریخی ثبت شده دارد بسیار ناچیز است.[۱][۲]

آرامگاه بابا لقمان اولین اثر ملی این شهرستان است که در ۱۵ دی ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.[۳]

آثار ثبت‌شده ویرایش

ردیف نام اثر نگاره دیرینگی موقعیت شمارهٔ ثبت تاریخ ثبت منبع
بناها
۱ آرامگاه بابا لقمان   سده ۸ ق ۳ کیلومتری شمال شهر سرخس
۳۶°۳۳′۳۷″ شمالی ۶۱°۹′۲۵″ شرقی / ۳۶٫۵۶۰۲۸°شمالی ۶۱٫۱۵۶۹۴°شرقی / 36.56028; 61.15694 (آرامگاه بابا لقمان)
۱۶۵ ۱۵ دی ۱۳۱۰ [۳]
۲ رباط شرف   دوره سلجوقی ۶۶ کیلومتری جنوب‌شرق شهر سرخس
۳۶°۱۵′۵۹″ شمالی ۶۰°۳۹′۱۹″ شرقی / ۳۶٫۲۶۶۳۹°شمالی ۶۰٫۶۵۵۲۸°شرقی / 36.26639; 60.65528 (رباط شرف)
۳۵۹ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ [۴]
۳ قلعه کهنه گنبدلی دوران‌های تاریخی پس از اسلام روستای گنبدلی
۶۵۴ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۵]
۴ قلعه بزنگان دوره افشار روستای بزنگان
۶۵۸ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۶]
۵ پل خاتون دوران‌های تاریخی پس از اسلام ۶۹ کیلومتری جنوب سرخس
۳۵°۵۷′۵۱٫۴″ شمالی ۶۱°۷′۱۰٫۰″ شرقی / ۳۵٫۹۶۴۲۷۸°شمالی ۶۱٫۱۱۹۴۴۴°شرقی / 35.964278; 61.119444 (پل خاتون (سرخس))
۳۲۳۸ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ [۷]
۶ بارانداز قدیمی قوش خزائی   اواخر دوره قاجار روستای قوش خزائی
۸۷۳۷ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ [۸]
۷ سیلوی سرخس اواخر دوره قاجار شهر سرخس - میدان امام، خیابان پروین اعتصامی
۲۶۵۷۷ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۸ [۲]
تپه‌ها
۸[الف] تپه چهل کمان دوره ساسانی ؟
؟ ۲۴ تیر ۱۳۹۵ [۲]
۹ تپه و قلعه خرابه مزدوران   سده ۵ ق تا دوره صفوی شهر مزداوند
۶۵۳ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۹]
۱۰ تپه فیروزه هزاره اول پیش از میلاد روستای گنبدلی
۶۵۵ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۱۰]
۱۱ شیر تپه صدر اسلام تا دوره افشار روستای شیرتپه
۶۵۶ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۱۱]
۱۲ تپه کندکلی صدر اسلام تا دوره افشار روستای کندکلی
۶۵۷ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۱۲]
۱۳ تپه قوش عبدالله سده ۵ تا ۸ ق روستای قوش علیجان
۱۱۱۳۵ ۱۶ شهریور ۱۳۸۳ [۱۳]
۱۴ تپه شور قلعه سده ۵ تا ۹ ق ۳۰۰ متری جنوب شرق روستای کلاته صاحبداد
۲۲۲۸۹ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ [۱۴]
۱۵ تپه یاز دوره اشکانی تا دوره اولیه اسلامی روستای یازتپه
۳۱۵۴۸ ۱۶ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
۱۶ تپه چل دوره ساسانی ؟
۳۱۵۵۰ ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
۱۷ تپه مادر بیک دوره اشکانی تا دوره اسلامی ؟
۳۱۵۵۲ ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
۱۸ تپه خونی دوره ساسانی تا دوره اولیه اسلامی ؟
۳۱۵۵۳ ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
۱۹ تپه کچولی سنگر دوره ساسانی ؟
۳۱۵۵۴ ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
۲۰ تپه قوش چاکر دوره اسلامی روستای قوش چاکر
۳۱۵۵۵ ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
غارها
۲۱ غار مزدوران   هزاره دوم پیش از میلاد ۲ کیلومتری شرق شهر مزداوند
۶۵۲ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۱۵]
۲۲ غار بزنگان   پیشاتاریخ - دوره اسلامی روستای بزنگان
۶۵۹ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ [۱۶]
مسیرها
۲۳ بستر خشک رودخانه کشف‌رود   دوره پارینه سنگی ؟
۱۴۳۰۶ ۱۶ اسفند ۱۳۸۴ [۱۷]
محوطه‌ها
۲۴ محوطه تام الله‌مدد دوره ساسانی تا سده ۵ ق ؟
۳۱۵۴۹ ۱۶ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
۲۵ محوطه نوبنیاد دوره اسلامی روستای نوبنیاد
۳۱۵۵۱ ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ [۲]
نمایش مختصات در نقشهٔ: اوپن‌استریت‌مپ 
بارگیری مختصات: KML
  وقفی
  مالکیت دولتی

یادداشت‌ها ویرایش

  1. مالکیت تپه چهل کمان به صورت «نامشخص» اعلام شده‌است.

منابع ویرایش

  1. «سهم کاشمر در فهرست آثار ثبت شده ملی اندک است». ایسنا. ۷ آذر ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲.
  2. ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ «فهرست آثار ثبتی - اداره میراث فرهنگی شهرستان سرخس». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «پرونده آرامگاه بابا لقمان در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  4. «پرونده رباط شرف در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  5. «پرونده قلعه کهنه گنبدلی در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  6. «پرونده قلعه بزنگان در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  7. «پرونده پل خاتون در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  8. «پرونده بارانداز قدیمی قوش خزائی در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  9. «پرونده تپه و قلعه خرابه مزدوران در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  10. «پرونده تپه فیروزه در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  11. «پرونده شیر تپه در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  12. «پرونده تپه کندکلی در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  13. «پرونده تپه قوش عبدالله در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  14. «پرونده تپه شور قلعه در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  15. «پرونده غار مزدوران در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  16. «پرونده غار بزنگان در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  17. «پرونده بستر خشک رودخانه کشف‌رود در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.