فهرست فرماندهان ارتش ایران

فهرست

فهرست فرماندهان ارتش ایران فهرستی از افراد نظامی ایرانی است، که از زمان تشکیل ارتش مدرن در ایران در سال ۱۳۰۰ تاکنون، در جایگاه فرماندهی (در دوره‌هایی تحت عنوان رئیس ستاد) حضور داشته‌اند. در این فهرست همچنین نام فرماندهان ادوار مختلف نیروی زمینی ارتش، نیروی هوایی ارتش، نیروی دریایی ارتش و نیروی پدافند هوایی ارتش، ذکر شده است. درجهٔ نظامی عنوان‌شده پیش از نام هر یک از فرماندهان، درجهٔ ابتدای تصدی آن مقام است.

رئیس ستاد ارتش ویرایش

در آغاز «ارکان حرب کل قشون» نام داشت. در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۱۴ «میهن ستاد» و کمی بعد «ستاد ارتش» نامیده شد.

در ۱ شهریور ۱۳۳۴ تغییری در سازمان ارتش به وجود آمد و نیروهای هوایی و دریایی دارای ستاد جداگانه شدند و در کنار نیروی زمینی که آن نیز ستاد خود را داشت زیر نظر «ستاد کل» قرار گرفتند. در دی ماه ۱۳۳۵ نام ستاد کل به «ستاد بزرگ‌ارتشتاران» تغییر کرد.

پس از انقلاب نخست به «ستاد کل ارتش ملی[-اسلامی] ایران» و سپس «ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران» تغییر نام یافت.

در شهریور ۱۳۷۷ سمتی با نام فرماندهی کل ارتش به وجود آمد که عالی‌ترین سمت ارتشی است و از اهمیت سمت ریاست ستاد مشترک ارتش کاسته شد ولی این سمت همچنان برقرار ماند.

جایگاه «رئیس ستاد مشترک ارتش» به «معاون هماهنگ‌کننده فرمانده کل ارتش» تغییر یافت.

فرماندهی کل ویرایش

فرمانده نیروی زمینی ویرایش

فرمانده نیروی هوایی ویرایش

متصدی دفتر هواپیمایی در رکن سوم ارکان حرب کل قشون

فرماندهان «هواپیمایی نظامی ایران»، «ادارهٔ هواپیمایی کل قشون دولت ایران» و «قوای هوایی ایران»

فرمانده قوای هوایی
فرمانده نیروی هوایی
کفیل فرماندهی نیروی هوایی شاهنشاهی

نیرو در شهریور ۱۳۲۰ از هم پاشید و در ۱۲ مهر ۱۳۲۰ به «وزارت جنگ»، به نام «ادارهٔ پنجم» سپرده شد. همچنین بارها نامِ نیرو، گاه ستاد فرماندهی نیروی هوایی بود و گاه نیروی هوایی.

؟

رئیس ستاد نیروی هوایی
فرمانده نیروی هوایی
کفیل فرماندهی نیروی هوایی ملی ایران
کفیل ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران
رئیس ستاد نیروی هوایی ملی ایران
فرمانده نیروی هوایی
سرپرست ریاست ستاد نیروی هوایی
فرمانده نیروی هوایی

فرمانده نیروی دریایی ویرایش

نیروی دریایی در اوایل مهر ۱۳۲۰ منحل شد و در آذر ۱۳۲۵ دوباره تشکیل شد.

فرمانده نیروی پدافند هوایی ویرایش

فرمانده پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش

فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء

فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

  1. حسن ارفع در این دوره رئیس رکن دوم ستاد ارتش و همزمان فرمانده سواره‌نظام بوده‌است و نمی‌توانسته‌است رئیس ستاد باشد.
  2. ولی‌الله فلاحی هرگز به عنوان رئیس ستاد مشترک منصوب نشد. او به جایگاه جانشین رئیس ستاد مشترک منصوب شد و کفالت جایگاه ریاست ستاد مشترک را به طور همزمان برعهده گرفت.
  3. در ۸ اردیبهشت ۱۳۶۶ در حالی که نمایندهٔ رهبر در شورای عالی دفاع بود به درجهٔ سرلشکری ترفیع یافت.
  4. گفتنی است که پس از یورش نیروهای بریتانیایی و روس به ایران در شهریور ۱۳۲۰، نیروی هوایی زیر فرماندهی لشکر ۱ پادگان مرکز (به فرماندهی سرلشکر بوذرجمهری) قرار گرفت و سرتیپ احمد خسروانی همهٔ نامه‌ها و فرمان‌ها را از سوی فرماندهی لشکر ۱ پادگان مرکز «امضا» می‌کرد.
  5. در حادثه‌ای هوایی در گذشت.

منابع ویرایش

  1. قلی‌زاده، فرهاد. «رویدادهای تاریخی ۱۴ دی». موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۷.
  2. «ریاست ستاد ارتش به رزم‌آرا رسید». روزنامه تعادل. سال پنجم (۵۴۷): ص٫ ۱۶. ۱ مرداد ۱۳۹۷.
  3. قلی‌زاده، فرهاد. «رویدادهای تاریخی ۶ دی». موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۷.
  4. قلی‌زاده، فرهاد. «رویدادهای تاریخی ۵ تیر». موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۷.
  5. «سرلشگر قرنی برکنار شد». اطلاعات (۱۵۸۱۵): ۲. ۷ فروردین ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  6. «رئیس ستاد ارتش تغییر کرد». اطلاعات (۱۵۹۰۹): ۲. ۳۰ تیر ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  7. «فرمانده نیروی هوائی کنار رفت». اطلاعات (۱۵۹۲۶): ۱–۲. ۲۰ مرداد ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  8. «فرمانده نیروی هوائی تغییر کرد». اطلاعات (۱۵۹۳۳): ۱۲. ۲۹ مرداد ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  9. قدیمی، ذبیح‌الله (۱۳۲۶). تاریخ ۲۵ ساله ارتش شاهنشاهی ایران. تهران: چاپخانه مجلس شورای ملی. ص. ۱۷۴.
  10. قلی‌زاده، فرهاد. «رویدادهای تاریخی ۱۳ مهر». موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۳۹۷.
  11. «فرمانده جدید نیروی دریائی». اطلاعات (۱۶۰۴۴): ۱۰. ۱۶ دی ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  12. «فرمانده نیروی دریائی بازداشت شد». اطلاعات (۱۶۰۸۳): ۱. ۶ اسفند ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  13. «دریادار طباطبائی مسئولیت نیروی دریائی را عهده‌دار شد». اطلاعات (۱۶۰۸۵): ۱۲. ۸ اسفند ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
  14. Khamenei.ir (۲۰۱۸-۰۵-۲۹). «انتصاب فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) آجا». دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۲۹.