باشگاه فوتبال فولاد خوزستان

باشگاه فوتبال ایرانی

باشگاه فوتبال فولاد خوزستان، که با نام فولاد شناخته می‌شود، یک باشگاه فوتبال در اهواز، خوزستان، ایران است. مالک این باشگاه شرکت فولاد خوزستان است.

فولاد خوزستان
نام کاملباشگاه فرهنگی ورزشی فولاد خوزستان
لقب‌(ها)فولاد مردان
تاریخ بنیان‌گذاری۱۱ اسفند ۱۳۴۹
نام ورزشگاهفولاد آرنا
گنجایش۶۵۵,٣٠ نفر[۱]
مالکشرکت فولاد خوزستان
مدیرعاملهوشنگ نصیرزاده[۲]
سرمربییحیی گل محمدی
لیگلیگ برتر ایران
۰۳–۱۴۰۲١١اُم
وبگاه
فصل جاری

فولاد چهارمین باشگاه پرافتخار ایران بشمار می‌رود؛ از مهم‌ترین افتخارات باشگاه فوتبال فولاد خوزستان می‌توان به دو قهرمانی در لیگ برتر خلیج فارس(فصل ۸۴–۱۳۸۳ و فصل ۹۳–۱۳۹۲) و یک قهرمانی در جام حذفی فوتبال ایران (۱۴۰۰–۱۳۹۹) و یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی در سوپر جام فوتبال ایران (۱۴۰۰) و (۱۳۸۴) و همچنین یک نایب قهرمانی در جام حذفی فوتبال ایران در سال ۱۳۷۲ اشاره کرد. فولادیها تاکنون ۴ مرتبه موفق به کسب مقام سوم لیگ شده‌اند؛ آنها همچنین سابقه ۶ دوره حضور در لیگ قهرمانان آسیا (سطح اول آسیا) و یک دوره حضور در جام در جام آسیا (سطح دوم آسیا فصل 95_1994) را در کارنامه دارند. آکادمی باشگاه فولاد، به عنوان مهم‌ترین مرکز کشف و پرورش استعدادهای فوتبال در جنوب و غرب ایران شناخته می‌شود و فوتبالیست‌های فراوانی را به لیگ برتر و تیم‌های ملی ایران معرفی کرده است. از جمله برجسته‌ترین محصولات این آکادمی می‌توان از ایمان مبعلی، علی بداوی، حسین کعبی، ابراهیم میرزاپور، جلال کاملی مفرد، بختیار رحمانی، پژمان منتظری، محمد علوی، مهرداد جماعتی، ایوب والی، رشید مظاهری، کاوه رضایی و امین حزباوی نام برد. در جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۴ در بازی تیم ملی ایران و کره جنوبی از ۶ ملی‌پوش فولاد، ۵ نفر به زمین رفتند و پیروزی ۴–۳ را رقم زدند. تاکنون دو بازیکن از فولاد به نام‌های رضا نوروزی و شیمبا، آقای گل لیگ برتر فوتبال ایران شده‌اند.[۳]

پیشینه

ویرایش

آغاز فعالیت و راهیابی به رقابت‌های کشوری (۱۳۴۹–۱۳۷۴)

ویرایش

فولاد خوزستان تیمی متشکل از کارگران شرکت فولاد خوزستان بود که فعالیت خود را در سال ۱۳۴۹ و از لیگ دسته چهارم اهواز آغاز کرد. در آن زمان سیر پیشرفت و حرفه‌ای شدن این تیم بسیار کند پیش می‌رفت تا اینکه با صعود در لیگ‌های مختلف اهواز موفق شد در سال ۱۳۷۰ قهرمان اهواز شود اینجا بود که این باشگاه مسیر پیشرفت و حرفه‌ای شدنش را با سرعت بیشتری آغاز کرد. فولادی‌ها دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۷۲ به لیگ دسته دوم خوزستان صعود کردند و در اولین فصل حضور در این لیگ موفق به کسب عنوان قهرمانی شدند و به لیگ دسته اول خوزستان راه یافتند. پیشرفت آنها به اینجا هم ختم نشد و تیم جوان فولاد در نخستین فصل حضور در این لیگ نیز توانست فصل را با قهرمانی به پایان برساند و جواز حضور در لیگ دسته چهارم ایران را به‌دست‌آورد ولی هیچگاه در این لیگ حاضر نشد زیرا مالک باشگاه یعنی شرکت فولاد خوزستان در همان سال یعنی سال ۱۳۷۴ با خرید پروانه تیم پرطرفدار و مردمی جنوب اهواز که با مشکلات عدیده مالی و سقوط به لیگ دسته دوم دست و پنجه نرم می‌کرد، امتیاز آن را به‌دست‌آورد و تیم خود را که به تازگی جواز حضور در لیگ دسته چهارم ایران را به‌دست آورده بود را جایگزین آن کرد و بدین ترتیب فولاد فصل بعد را در لیگ دسته دوم ایران موسوم به لیگ آزادگان حضور یافت.[۴]

فعالیت در لیگ دسته دوم و اول (۱۳۷۴–۱۳۸۴)

ویرایش

پس از یک سال حضور در لیگ دوم کشور، در سال ۱۳۷۵ فولاد خوزستان با مربیگری «همایون شاهرخی» توانست با کسب عنوان نایب قهرمانی به لیگ آزادگان (لیگ سطح یک) راه پیدا کند. حضور در لیگ اول کشور افتخار و کاری شگفت‌انگیز برای این تیم محسوب می‌شد چرا که آن‌ها ده سال پیش از آن، در لیگ دسته چهار محلی بازی می‌کردند. اما آن‌ها به همین بسنده نکردند و به پیشرفت آسانسور وارشان ادامه دادند و ۴ سال بعد در اولین دوره لیگ برتر ایران خلیج فارس با هدایت وینکو بگوویچ عنوان سومی را به دست آوردند.[۵]

قهرمانی در لیگ برتر خلیج فارس (۱۳۸۳–۱۳۸۴)

ویرایش

این تیم در سال ۱۳۸۴ توانست پس از سال‌ها فوتبال خوزستان را به یکی از بزرگ‌ترین افتخارات خود نایل آورد. این تیم با هدایت مربی کروات خود، ملادن فرانچیچ، و با حضور بازیکنان نامداری چون ایمان مبعلی، جلال کاملی مفرد، ناجی بداوی، محمد علوی، پژمان منتظری، ابراهیم میرزاپور و… توانست قهرمان لیگ برتر باشگاه‌های ایران شود.[۶] این امر با شکست تیم‌های بزرگی از جمله استقلال و پرسپولیس در هر دو بازی رفت و برگشت میسر شد.

حضور در آسیا و سقوط به لیگ دسته اول (۱۳۸۴–۱۳۸۶)

ویرایش

پس از این قهرمانی باشگاه فولاد وارد چالش بزرگی شد با تصویب قانون کاهش بودجه باشگاه‌های صنعتی کم‌کم بازیکنان نامدار باشگاه، تیم را ترک کردند و تیم روند نزولی در پیش گرفت. در همان زمان ورزشگاه تختی اهواز دستخوش تعمیرات اساسی بود بنابراین بازی‌های فولاد در ورزشگاه تختی آبادان انجام می‌شد که موجب لطمات زیادی به این تیم شد. در این فصل تیم نتوانست حضور موفقی در لیگ برتر ایران و لیگ قهرمانان آسیا داشته باشد و به مقام هشتم در لیگ رضایت داد.

تیم که با قهرمانی در فصل قبل جواز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را کسب کرده بود، ورزشگاه شهید دستگردی را برای میزبانی بازی‌های خانگی‌اش معرفی کرد. فولاد در اولین بازی که در تهران برگزار شد؛ تیم قدرت‌مند القادسیه را گل‌باران کرد. این بازی با نتیجه ۶–۰ به پایان رسید. دومین بازی در سوریه، فولاد و الاتحاد با نتیجه ۰–۰ امتیازات را تقسیم کردند. برخلاف دو بازی اول، فولاد در بازی‌های بعدی عمل‌کرد ضعیفی نشان داد. فولاد این در چهار بازی چهار بار شکست خورد تا بعد از القادسیه، پاختاکور و الاتحاد در جایگاه چهارم قرار گرفته و حذف گردد.

در فصل بعد مشکلات مالی ادامه یافت، شرکت فولاد خوزستان که در آن زمان دولتی به حساب می‌آمد از سوی دولت به صرف بودجه غیرمجاز ورزشی در فصل قبل متهم گشت و در نهایت تیم با کسب رتبه پانزدهم به لیگ دسته اول سقوط کرد.

بازگشت به لیگ برتر خلیج فارس و آغاز مدیریت دهکردی (۱۳۸۶–۱۳۹۲)

ویرایش
 
آرش افشین، بختیار رحمانی و لوسیانو پریرا مندز در فصل ۹۲–۱۳۹۱

این تیم در فصل ۸۸–۱۳۸۷ با وجود صدرنشینی مقتدرانه در گروه خود در دو بازی پلی‌آف با تیم پیام خراسان دو تساوی به دست آورد تا از حضور در لیگ برتر محروم بماند[۷] اما به دلیل اینکه در آن زمان قانون عدم حضور دوتیم با یک مالکیت در لیگ برتر وجود داشت تیم سپاهان نوین نمی‌توانست در مسابقات لیگ برتر شرکت کند و بدین ترتیب تیم فولاد خوزستان جایگزین آن شد و به لیگ برتر صعود کرد.[۸][۹] در فصل بعد و در اوایل فصل نیز مسعود رضاییان مدیرعامل باشگاه جای خود را به سیف‌الله دهکردی داد[۱۰] با پایان لیگ هشتم و در شرایطی که مجید جلالی با تیم نتایج خوبی کسب کرده بود، به یکباره لوکا بوناچیچ که سابقه هدایت فولاد را نیز در کارنامه داشت به عنوان سرمربی تیم فولاد خوزستان در لیگ نهم معرفی شد.[۱۱] دهکردی علاقهٔ بسیاری به لوکا داشت و اعتقاد داشت حضور لوکا در خوزستان به رشد و ارتقاء فوتبال خوزستان کمک خواهد کرد. با شروع مسابقات تیم تحت هدایت لوکا بوناچیچ دور از تصور ظاهر شد و این تیم در پایان هفته هشتم با ۴ امتیاز در قعر جدول قرار داشت! لوکا بوناچیچ در پایان هفته هشتم و با استعفای او[۱۲] دوباره مجید جلالی به عنوان سرمربی انتخاب شد.[۱۳] مجید جلالی بازگشت و سه فصل فولاد را هدایت کرد تا این که در واپسین هفته‌های فصل ۹۱–۱۳۹۰ تیم پسرفت کرد. در حالی که تیم تا هفته ۲۵ام با کسب نتایجی قابل قبول در جایگاه ۶ام جدول لیگ برتر بود؛ در ۹ هفته بعدی بدون کسب حتی یک پیروزی و تنزل به رتبه ۱۴ فصل را مام کرد.[۱۴] این نتایج زمینه‌ساز تغییر دیگری در کادر فنی شد. این بار جلالی رفت[۱۵][۱۶] و فرکی آمد.[۱۷]

قهرمانی در لیگ برتر خلیج فارس (۹۳–۱۳۹۲)

ویرایش

فولاد در این فصل که ستارگان زیادی در ترکیب داشت که اکثراً از آکادمی فولاد رشد کرده بودند و حسین فرکی سرمربی و سیف‌الله دهکردی، مدیرعامل باشگاه بودند توانست بهترین نتایج را بگیرد حضور بازیکنانی چون بختیار رحمانی، سروش رفیعی، آرش افشین، ایوب والی، لوسیانو پریرا و مهرداد جماعتی که در بهترین فرم خود قرار داشتند فولاد رو به عنوان مدعی اصلی قهرمانی تبدیل کرد.

این تیم در این فصل ابتدا برابر سپاهان با نتیجه دو بر صفر شکست خورد اما در پنج بازی متوالی پیروز شدند وصدرنشین جدول شدند.

در هفته هفتم در ورزشگاه آزادی با نتیجه سه بر یک به پرسپولیس باختند.

در هفته سیزدهم تراکتور را شکست دادند و هفته بعد در تهران برابر استقلال دو بر صفر شکست خوردند.

در نیم فصل دوم فولاد بهترین نتیجه را برابر رقیب اصلی‌اش یعنی پرسپولیس رده دومی گرفت و در یک بازی دراماتیک در دقایق پایانی با گل آرش افشین دو بر یک پرسپولیس را شکست دادند.

در هفته ماقبل پایانی لیگ سیزدهم فولاد در ورزشگاه مملو از تماشاگر غدیر و در حضور نزدیک به ۶۰ هزار تماشاگر میزبان استقلال بود فولاد با پیروزی در این دیدار می‌توانست یک هفته مانده به پایان لیگ قهرمان شود اما خیلی زود و در دقیقه ۱۷ با گل آرش برهانی استقلال پیش افتاد فولاد با وجود اینکه یکی از زیباترین بازی‌های تاریخ این باشگاه را به نمایش گذاشت و دروازه استقلال را آماج حملات قرار داد اما در نهایت با همان نتیجه یک بر صفر به استقلال باخت، تا در فصل ۹۳–۱۳۹۲ تکلیف قهرمانی به آخرین هفته از مسابقات کشیده شود.

تیم فولاد در هفته پایانی در تبریز به میدان رفت و با شکست تیم گسترش فولاد تبریز با نتیجه یک بر صفر، با پیشی گرفتن از تیم نفت تهران و پرسپولیس به دومین قهرمانی اش در مسابقات لیگ برتر خلیج فارس دست یافت. تک گل تیم را در این بازی مهرداد جماعتی در دقیقه ۳۷ به ثمر رساند.[۱۸]

فولاد پس از قهرمانی

ویرایش

فولاد که بعد از قهرمانی نخست خود در فصل ۸۴ سال بعد به دسته پایین‌تر سقوط کرد پس از این قهرمانی هم به دلیل جعلی بودن کارت معافیت سربازی بازیکنان مهم‌ترین بازیکنان خود یعنی بختیار رحمانی، آرش افشین، سروش رفیعی و شهاب کرمی که نقش پر رنگی در قهرمانی فولاد داشتند راهی خدمت سربازی در تیم‌های نظامی شدند. فولاد در این فصل در رده پنجم لیگ ایستاد.

در فصل پانزدهم فولاد با یک بحران جدی روبرو شد در این فصل که دیگر تیم خوزستانی یعنی استقلال خوزستان با نتایج شگفتی‌ساز در پایان قهرمان لیگ برتر شد فولاد پس از یازده هفته بالاخره توانست اولین برد خود را در هفته یازدهم برابر سیاه جامگان کسب کند از مهم‌ترین نتایج فولاد در این فصل شکست در هر چهار بازی رفت و برگشت برابر سرخابی‌های پایتخت بود فولاد در این فصل در رده دوازدهم جدول ایستاد.

در فصل شانزدهم لیگ برتر فولاد که نتایج ضعیفی گرفت و حتی با این نتایج احتمال سقوط به لیگ آزادگان برای این تیم دور از ذهن نبود اما در نیم فصل دوم ساسان انصاری که در پرسپولیس عملکرد خوبی نداشت به فولاد برگشت و دوباره احیا شد و در دو بازی پشت سر هم هتریک کرد و در پایان دومین گلزن برتر لیگ شانزدهم شد یکی از مهم‌ترین عوامل اینکه فولاد در این فصل در لیگ باقی ماند بدون‌شک عملکرد خیره‌کننده ساسان انصاری بود، فولاد در پایان این فصل در رده دهم جای گرفت.

در فصلی که پرسپولیس با اختلاف دومین قهرمانی خود را جشن گرفت و سپاهان تیم پرافتخار لیگ برتر در یک قدمی سقوط به دسته پایین‌تر قرار داشت فولاد با سرمربی‌گری سیروس پورموسوی فقط توانست رتبه خود نسبت به فصل قبل را بهبود ببخشد و در پایان در رده هفتم جدول ایستاد.

در این فصل بهترین بازیکن تاریخ باشگاه یعنی لوسیانو پریرا به فولاد بازگشت تا به خط حمله تیم کمک کند و افشین قطبی جایگزین پورموسوی شد، فولاد ابتدا نتایج قابل قبولی گرفت و حتی چند هفته در رده دوم جدول با کمی اختلاف با پرسپولیس پیش‌رفت اما در هفته‌های پایانی نتایج ضعیفی کسب کردند و در رده هشتم ایستادند. بهترین دست‌آوردهای فولاد در این فصل شکست تراکتور در تبریز و پیروزی بر پرسپولیس در اهواز و کسب مقام بهترین گلزن لیگ توسط پریرا بود.

بعد از قهرمانی در لیگ سیزدهم فولاد بالاخره پس از چند سال توانست در بین سه تیم برتر قرار بگیرد در پایان این فصل فولاد با ۵۱ امتیاز پس از پرسپولیس که با اقتدار و ۶۷ امتیاز قهرمان شده بود و استقلال که با ۵۳ امتیاز دوم شد قرار گرفت.

بیستمین دوره لیگ برتر هم فولاد نتوانست تا آخر مدعی قهرمانی بماند و در پایان فصل در رتبه ششم جای گرفت.

در این فصل که استقلال پس از پنج سال به قهرمانی‌های پشت هم پرسپولیس پایان داد و قهرمان شد فولاد فقط یک رده بالاتر نسبت به فصل قبل در رده پنجم قرار گرفت.

در این فصل که فولاد در لیگ قهرمانان آسیا هم حضور داشت و با عملکرد فوق‌العاده‌ای به یک چهارم رقابت‌ها صعود کرد در لیگ برتر زیاد انتظارات را برآورده نکرد و پس از جایگزینی علیرضا منصوریان با جواد نکونام کمی نتایج تیم بهتر شد اما در پایان رتبه هفتم در جدول جایگاه فولاد شد.

قهرمانی در جام حذفی (۱۳۹۹–۱۴۰۰)

ویرایش

فولاد خوزستان که با مربیگری جواد نکونام تیمی متفاوت شده بود توانست در اولین فصل حضور نکونام سهمیه آسیایی را به‌دست‌آورد و بعد از ۶ سال دوری دوباره برای چهارمین بار آسیایی شود. در فصل دوم مربی گری نکونام در این تیم با توجه به اینکه پنجره نقل و انتقالات باشگاه بسته بود اما توانستند با بازی خوب و منظم در جام حذفی با کنار زدن سپاهان و استقلال در بازی پایانی، قهرمان جام حذفی بشوند که باعث خوشحالی فراوان مردم خوزستان شد و در نتیجه فولاد توانست برای پنجمین بار به آسیا صعود کند.

قهرمانی در سوپر جام (۱۴۰۰)

ویرایش

فولاد خوزستان با مربیگری جواد نکونام در ورزشگاه شهید قاسم سلیمانی شهر سیرجان توانست با نتیجه یک بر صفر مقابل پرسپولیس پیروز شود و فاتح سوپرجام شود تک گل این بازی را موسی کولیبالی در دقیقه ۱۸ به ثمر رساند. این اولین قهرمانی فولاد در سوپر جام بود. دیگر حضور آنها در سوپرجام در سال ۱۳۸۴ بود که با باخت آنها مقابل تیم صبا همراه شد.

نماد، رنگ و لباس

ویرایش
 
لوگوی شرکت فولاد خوزستان که در ابتدا نماد باشگاه بود.

واضح است که نام و نماد باشگاه فولاد، از بنیان‌گذار آن یعنی شرکت فولاد خوزستان گرفته شده است. اما نماد شرکت فولاد خوستان، نمادی بامعنی است که با فرایند تولید فولاد ارتباط دارد.

نماد شرکت

ویرایش

آلیاژ فولاد مانند تمام مواد از خود موج الکترومغناطیسی ساطع می‌کند. در دمای اتاق پرتوی ساطع شده از سطح آن در محدوده فروسرخ بوده و به رنگ سیاه دیده می‌شود. با افزایش دما، بسامد موج ساطع شده افزایش یافته و به محدوده نور مرئی وارد می‌شود؛ بنابراین رنگ فولاد با افزایش دما تغییر می‌کند. در دمای کوره ذوب (C°۱۸۰۰) فولاد به رنگ زرد دیده می‌شود؛ اما پس از ریخته‌گری و کاهش دما، به رنگ نارنجی، قرمز، و نهایتاً سیاه درمی‌آید. رنگ‌های به‌کاررفته در نماد شرکت فولاد خوزستان نشان دهنده رنگ فولاد در دماهای متفاوت بوده و تداعی‌کننده روند سرد شدن فولاد است.

نماد باشگاه

ویرایش

در ابتدای فعالیت باشگاه فولاد، نماد شرکت بر روی پیراهن تیم چاپ می‌شد اما بعد از مدتی باشگاه، صاحب لوگوی اختصاصی شد. در طول مدت فعالیت باشگاه نماد تیم بارها دستخوش تغییر شده اما طرح کلی آن حفظ شده است. در نگاه کلی در نیمه بالایی، نماد شرکت به‌طور کامل مشهود است و در نیمه پایین به ماهیت ورزشی باشگاه اشاره شده است. تنها تغییر مهمی که در طول زمان در نماد باشگاه اعمال شده است؛ نام نقش بسته بر آن است که در ابتدا FC Foolad بوده و هم‌اکنون FOOLAD FC می‌باشد. پس از قهرمانی فولاد در سال ۱۳۸۴ یک ستاره طلایی رنگ در بالای آرم باشگاه روی پیراهن تیم نقش بست؛ اما در برند ثبت شدهٔ باشگاه اعمال نگردید. بنابرین در لوگوی رسمی باشگاه ستاره‌ای وجود ندارد.

در زیر به تعدادی از نمادهای سابق باشگاه اشاره شده است.

فصل تامین‌کننده لباس آگهی پیراهن
۱۳۸۰۱۳۸۱ دایی بدون آگهی
۱۳۸۱–۱۳۸۲
۱۳۸۲–۱۳۸۳ O'GENERAL
۱۳۸۳–۱۳۸۴ بدون آگهی
۱۳۸۴–۱۳۸۵
۱۳۸۵–۱۳۸۶ TEFAL
۱۳۸۶–۱۳۸۷ بدون آگهی
۱۳۸۷–۱۳۸۸ مروژ دانشگاه جندی شاپور*
۱۳۸۸–۱۳۸۹ دایی بدون آگهی
۱۳۸۹–۱۳۹۰
۱۳۹۰–۱۳۹۱ اول‌اشپورت
۱۳۹۱–۱۳۹۲
۱۳۹۲–۱۳۹۳ KSC
۱۳۹۳–۱۳۹۴
۱۳۹۴–۱۳۹۵
۱۳۹۵–۱۳۹۶
۱۳۹۶–۱۳۹۷
۱۳۹۷–۱۳۹۸
۱۳۹۸–۱۳۹۹
۱۳۹۹–۱۴۰۰ مروژ تک ماکارون
۱۴۰۱–۱۴۰۰ KSC
۱۴۰۲–۱۴۰۱

رنگ‌های به کار رفته در لباس تیم، برگرفته از نماد باشگاه است. رنگ‌های اصلی لباس‌های تیم در ابتدا قرمز، زرد، سیاه و نارنجی بود اما امروزه در لباس‌های تیم رنگ نارنجی دیده نمی‌شود و سفید جایگزین آن گشته است. در سال‌های آغازین لیگ برتر خلیج فارس، فولاد با لباس زرد - قرمز (لباس اول) و لباس سیاه با جزئیات زرد (لباس دوم) به میدان می‌رفت؛ با گذشت زمان استفاده از رنگ زرد کمتر شد به‌طوری‌که در سالهای اخیر از طرف جراید به تیم، لقب سرخپوشان اهوازی داده شد.[۱۹][۲۰] امروزه فولاد با لباس قرمز با جزئیات زرد (لباس اول) و لباس سیاه با جزئیات قرمز (لباس دوم) در میدان‌ها حضور می‌یابد. همچنین لباس سوم این تیم، سفید و با جزئیات قرمز می‌باشد.

در جدول بالا تولیدکنندگان لباس و حامیان‌مالی سال‌های اخیر باشگاه را مشاهده می‌کنید.
(*) قرارداد هر یک از این حامیان‌مالی تنها برای یک یا چند بازی بوده و در بقیه بازی‌های فصل پیراهن تیم بدون آگهی بوده است.

هماوردان

ویرایش

استقلال اهواز

ویرایش

رویارویی تیم‌های فولاد و استقلال اهواز بدون شک مهم‌ترین رویداد ورزشی در خوزستان است. این رقابت اغلب در فضایی دوستانه بوده و با حواشی کمی برگزار گردیده است. از سال ۱۳۷۶ این دو تیم ۱۸ بار در قالب رقابت‌های جام آزادگان، لیگ برتر و جام حذفی به مصاف یکدیگر رفته‌اند و تا به حال فولاد عملکرد بهتری نسبت به حریف داشته است. رکورد بیشترین گل زده و بیشترین برد در شهرآورد اهواز در اختیار فولاد است. آخرین شهرآورد اهواز در هفته ۲۸ اُم پانزدهمین دوره لیگ برتر ایران (فصل ۹۴–۹۵) برگزار شد که با پیروزی ۳ بر ۲ فولادمردان همراه بود.[۲۱]

پرسپولیس

ویرایش

بازی تیم‌های فولاد و پرسپولیس همواره از بازی‌های جذاب لیگ برتر خلیج فارس است. اولین دیدار دو تیم در ۲ مهر ماه ۱۳۷۷ در تهران برگزار شد که با پیروزی پرسپولیس پایان یافت بازی دو تیم به واسطه قهرمانی‌ها و مدعی بودن در بیشتر ادوار لیگ برتر و بعد از بازی جنجالی دو تیم در لیگ سیزدهم حساسیت این دیدار برای هواداران دو تیم بیشتر شد[۲۲] و بارها بین هواداران دو تیم حواشی مختلفی رخ داده است.[۲۳] فولاد خوزستان و پرسپولیس تهران در دیدار پایانی سوپر جام فوتبال ایران (۱۴۰۰) به مصاف هم رفتند؛ این دیدار با پیروزی ۱ بر صفر فولاد خوزستان همراه شد که باعث قهرمانی فولاد در سوپر جام شد.

هواداران

ویرایش
هواداران فولاد در ورزشگاه
 
هواداران فولاد در فرودگاه بین‌المللی اهواز

در گذشته هواداران فوتبال در اهواز را می‌بایست به دو قسمت طرفداران فولاد و استقلال اهواز تقسیم کرد که تقریباً عوامل جغرافیایی در آن دخیل بود اما با سقوط تیم استقلال اهواز و نبود آن در سطح اول فوتبال کشور اکنون دیگر شهر اهواز یا حتی استان خوزستان را به‌طور کلی بایست در اختیار باشگاه فولاد بدانیم. به‌طوریکه اکنون فولاد نه تنها پرطرفدارترین باشگاه استان خوزستان، بلکه پرطرفدارترین باشگاه جنوب ایران است، که حتی توانسته هواداران بسیاری را از استان‌های همجوار و جنوبی مانند بوشهر، هرمزگان، ایلام، فارس و … جذب کند. پرتماشاگرترین بازی خانگی فولاد، را می‌توان، بازی برگشت این تیم مقابل السد قطر در مرحله یک‌هشتم نهایی لیگ قهرمانان آسیا دانست؛ در این دیدار کل ظرفیت ۵۰ هزار نفری ورزشگاه غدیر اهواز پر شده بود و جمعیت کثیری از علاقمندان به این تیم در بیرون از ورزشگاه حضور داشتند. اکنون که دیدارهای خانگی فولاد در ورزشگاه اختصاصی این تیم یعنی فولاد آرنا برگزار می‌شود، امکان حضور بیش از جمعیت ۳۶٬۶۰۰ نفر (ظرفیت ورزشگاه) وجود ندارد که البته اکثر دیدارهای مهم، هواداران این تیم ظرفیت این ورزشگاه را کاملاً پر می‌کنند. در جدول زیر آمار حضور حامیان تیم فولاد در ورزشگاه را در دوره‌های مختلف لیگ برتر مشاهده می‌کنید.
توجه: در جدول زیر مجموع تماشاچیان تیم فولاد و تیم میهمان، تنها در بازی‌های خانگی نگاشته شده و بازی‌های خارج از خانه محاسبه نشده‌اند.

فصل کل تماشاگران میانگین هر بازی توضیحات
۸۱–۸۲ ۸۲٬۰۰۰ ۶٬۳۰۸
(۸٬۲۰۰)
به دلیل تخلف تماشاگران ۳ بازی بدون تماشاگر برگزار شد.
میانگین تماشاگران هر بازی بدون احتساب این ۳ هفته ۸۲۰۰ نفر است.
۸۲–۸۳ ۸۵٬۰۰۰ ۶٬۵۳۸
۸۳–۸۴ ۱۵۴٬۰۰۰ ۱۰٬۲۶۷ پرتماشاگرترین فصل در تمام ادوار باشگاه
۸۴–۸۵ ۱۰۰٬۰۰۰ ۶٬۶۶۷ به دلیل تعمیر ورزشگاه تختی، بازی‌ها در آبادان برگزار شد.
۸۵–۸۶ ۱۰۱٬۰۰۰ ۶٬۷۳۳
۸۶–۸۷ ؟ ؟ در این فصل فولاد در لیگ دسته اول حضور داشت.
۸۷–۸۸ ۱۲۹٬۰۰۰ ۷٬۵۸۸
۸۸–۸۹ ۸۱٬۰۰۰ ۴٬۷۶۵
۸۹–۹۰ ۹۲٬۰۰۰ ۵٬۴۱۲
۹۰–۹۱ ۷۹٬۰۰۰ ۴٬۶۴۷
۹۱–۹۲ ۹۰٬۰۰۰ ۵٬۲۹۴
۹۳–۹۲ ۱۲۶٬۵۰۰ ۸٬۴۳۳
(۹٬۰۳۶)
به دلیل تخلف تماشاگران ۱ بازی بدون تماشاگر برگزار شد.
میانگین تماشاگران هر بازی بدون احتساب این هفته ۹٬۰۳۶ نفر است.
۹۴–۹۳ ۹۳٬۲۰۰ ۶٬۲۱۳
۹۵–۹۴ ۵۲٬۸۰۰ ۳٬۵۲۰
(۴٬۰۶۲)
به دلیل تخلف تماشاگران ۲ بازی بدون تماشاگر برگزار شد.
میانگین تماشاگران هر بازی بدون احتساب این دو هفته ۴٬۰۶۲ نفر است.
۹۶–۹۵ ۹۵٬۰۳۰ ۶٬۳۳۵
۹۷–۹۶ ۴۳٬۲۰۰ ۲٬۸۸۰ کم‌تماشاگرترین فصل در تمام ادوار حضور در لیگ برتر.
۹۸–۹۷ ۱۱۶٬۱۵۰ ۷٬۷۴۳
۹۹–۹۸ ۴۷٬۸۵۷ ۳٬۱۹۰
(۵٬۹۸۱)
به دلیل شیوع کووید-۱۹، ۷ مسابقه بدون تماشاگر برگزار شد.
میانگین تماشاگران هر بازی بدون احتساب این هفت هفته ۵٬۹۸۱ نفر است.
۰۰–۹۹ - - به دلیل شیوع کووید-۱۹، کلیه مسابقات بدون تماشاگر انجام شد.
۰۱–۰۰ ۶٬۰۰۰ ۴۰۰
(۶٬۰۰۰)
به دلیل شیوع کووید-۱۹، صرفاً یک مسابقه با حضور تماشاگران برگزار شد.
۰۲–۰۱ - - به‌دلایل امنیتی و ناآرامی در ایران اکثر بازی‌ها بدون حضور تماشاگران برگزار شد.

شماره ۱۲

ویرایش

در سال ۱۳۸۹ بنا به در خواست محمد حسین ابن قاسم سرپرست تیم و با تصمیم‌گیری هیئت مدیره باشگاه قرار بر این شد که شماره ۱۲ به هواداران تیم یار دوازدهم (فوتبال) اختصاص یابد و به هیچ بازیکنی داده نشود.[۲۴] بدین ترتیب فولاد تا دوران مدیریت سعید آذری بازیکن شماره ۱۲ نداشت و هواداران این تیم به عنوان یار دوازدهم فولاد خوزستان، صاحب این شماره بودند. در دوران مدیرت سعید آذری و در نقل و انتقالات نیم فصل سال ۱۳۹۸ بعد از کشمکش‌های فراوان با اضافه شدن پاتوسی به جمع بازیکنان فولاد خوزستان، مدیریت باشگاه در اقدامی عجیب، شمارهٔ ۱۲ باشگاه را به ایشان داد که موجب اعتراض بسیاری از هواداران این باشگاه شد و این اقدام واکنش‌هایی را در بین هواداران و رسانه‌ها به همراه داشت.[۲۵] در پایان با برکناری سعید آذری و انتصاب حمید رضا گرشاسبی به عنوان مدیرعامل باشگاه فولادخوزستان در تابستان ۱۴۰۰، با آغاز بیست و یکمین دوره مسابقات لیگ برتر خلیج فارس و سی و نهمین دوره سطح اول لیگ فوتبال ایران (۰۱–۱۴۰۰)، مجدداً پیراهن شماره ۱۲ در اختیار هیچ‌کدام از بازیکنان باشگاه فولاد خوزستان قرار داده نشد و برای دومین بار به نام هواداران این تیم (یار دوازدهم) بایگانی شد.[۲۶]

آمار و عملکرد

ویرایش

جدول زیر، آمار و عملکرد تیم فولاد از سال ۱۳۶۹ به بعد را نشان می‌دهد و آمار این تیم تا قبل از این تاریخ در دسترس ویکی‌پدیا نمی‌باشد.

فصل لیگ رتبه توضیحات جام حذفی آسیا
۱۳۶۹–۷۰ لیگ دسته اول اهواز ۱ام قهرمان

صعود به لیگ استانی

عدم

حضور

عدم

حضور

۱۳۷۰–۷۱ لیگ دسته‌سوم

خوزستان

۵ام
۱۳۷۱–۷۲ لیگ دسته‌سوم

خوزستان

۱ام قهرمان

صعود به دسته دوم خوزستان

۱۳۷۲–۷۳ لیگ دسته‌دوم خوزستان ۱ام قهرمان

صعود به دسته اول خوزستان

۱۳۷۳–۷۴ لیگ دسته اول خوزستان ۱ام قهرمان

صعود به لیگ سراسری ایران

۱۳۷۴–۷۵ دسته دوم ۵ام اولین حضور در دسته دوم
۱۳۷۵–۷۶ دسته دوم ۲ام صعود به لیگ آزادگان
۱۳۷۶–۷۷[۲۷] لیگ آزادگان* ۱۰ام اولین حضور در لیگ سطح اول ایران
۱۳۷۷–۷۸[۲۸] ۷ام -
۱۳۷۸–۷۹[۲۹] ۱۰ام
۱۳۷۹–۸۰[۳۰] ۸ام ۱/۸ پایانی
۱۳۸۰–۸۱[۳۱] لیگ برتر ۳وم ۱/۴ پایانی
۱۳۸۱–۸۲[۳۲] ۷ام ۱/۸ پایانی
۱۳۸۲–۸۳[۳۳] ۳وم بهترین خط دفاع[۳۴] ۱/۸ پایانی
۱۳۸۳–۸۴[۳۵] ۱ام قهرمان ۱/۱۶ پایانی
۱۳۸۴–۸۵[۳۶] ۸ام شکست در سوپرجام ۱/۱۶ پایانی مرحله گروهی
۱۳۸۵–۸۶[۳۷] ۱۵ام سقوط به دسته اول ۱/۸ پایانی عدم

حضور

۱۳۸۶–۸۷[۳۸] لیگ آزادگان** ۱ام صعود به

لیگ برتر

نیمه پایانی
۱۳۸۷–۸۸[۳۹] لیگ برتر ۷ام - ۱/۴ پایانی
۱۳۸۸–۸۹[۴۰] ۱۰ام بدترین خط حمله[۴۱] ۱/۱۶ پایانی
۱۳۸۹–۹۰[۴۲] ۶ام بهترین خط حمله[۴۳]، آقای گل[۴۴] نیمه پایانی
۱۳۹۰–۹۱[۴۵] ۱۴ام جوان‌ترین تیم ۱/۴ پایانی
۱۳۹۱–۹۲[۴۶] ۴ام صعود به لیگ قهرمانان آسیا، ۱۹ هفته بدون باخت ۱/۱۶ پایانی
۱۳۹۲–۹۳[۴۷] ۱ام قهرمان نیمه پایانی ۱/۸ پایانی
۱۳۹۳–۹۴[۴۸] ۵ام بهترین خط دفاع ۱/۱۶ پایانی مرحله گروهی
۱۳۹۴–۹۵ ۱۲ام - ۱/۸ پایانی عدم

حضور

۱۳۹۵–۹۶ ۱۰ام ۱/۸ پایانی
۱۳۹۶–۹۷ ۷ام ۱/۱۶ پایانی
۱۳۹۷–۹۸ ۸ام آقای گل ۱/۸ پایانی
۱۳۹۸–۹۹ ۳ام صعود به لیگ قهرمانان آسیا ۱/۱۶ پایانی
۱۳۹۹–۰۰ ۶ام صعود به لیگ قهرمانان آسیا، بدون شکست در خانه قهرمان مرحله گروهی
۱۴۰۰–۰۱ ۵ام قهرمان سوپر جام فوتبال ایران (۱۴۰۰) ۱/۸

پایانی

۱/۸

پایانی

۱۴۰۱–۰۲ ۷ام ۱/۸

پایانی

۱/۴ پایانی
۱۴۰۲–۰۳*
۱۱ام ۱/۱۶

پایانی

عدم

حضور


* لیگ سطح یک
** لیگ سطح دو

رکوردهای درون باشگاهی

ویرایش

رکوردها تا تاریخ ٢٠ آبانماه ١۴٠٣ می‌باشد؛

توجه: رکوردها با در نظر گرفتن کلیه مسابقات رسمی (جام آزادگان، جام خلیج فارس، سوپرجام، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا) محاسبه شده‌اند.

بهترین گلزنان تاریخ باشگاه

شیمبا (۷۶ گل)

ساسان انصاری (۴٨ گل)

رضا نوروزی (۳۶ گل)

رکوردهای فردی

ویرایش

بازیکنان خارجی

ویرایش
  • بیشترین بازی: شیمبا (۲۰۱ بازی)
  • بیشترین گل زده: شیمبا (۷۶ گل)
  • بیشترین پاس گل: شیمبا (۲۷ پاس گل)
  • بیشترین بازیکن از یک ملیت: برزیلی (۱۶ نفر)

برد و باخت‌ها

ویرایش

رکوردهای فصلی

ویرایش

بهترین گلزنان هر فصل

ویرایش

در جدول زیر تعداد گل‌های به ثمر رسیده در لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا محاسبه شده است.

*جدول زیر بهترین گلزنان فولاد از سال ۱۳۸۰ تاکنون را نشان می‌دهد و آمار گلزنان تا قبل از این سال در دسترس ویکی‌پدیا نمی‌باشد.

فصل بهترین گلزن تعداد گل
۱۳۸۰–۱۳۸۱ بهنام سراج ۹
۱۳۸۱–۱۳۸۲ بهنام سراج ۸
۱۳۸۲–۱۳۸۳ ایمان مبعلی ۸
۱۳۸۳–۱۳۸۴ ایمان مبعلی ۱۲
۱۳۸۴–۱۳۸۵ عماد رضا ۸
۱۳۸۵–۱۳۸۶ امیر خلیفه‌اصل ۶
۱۳۸۶–۱۳۸۷ محمد قاضی ۶
۱۳۸۷–۱۳۸۸ سجاد فیض‌اللهی ۹
۱۳۸۸–۱۳۸۹ غلامرضا رضایی ۷
۱۳۸۹–۱۳۹۰ رضا نوروزی ۲۵
۱۳۹۰–۱۳۹۱ رضا نوروزی ۱۱
۱۳۹۱–۱۳۹۲ شیمبا ۱۳
۱۳۹۲–۱۳۹۳ شیمبا ۱۵
۱۳۹۳–۱۳۹۴ آلویس نانگ ۹
۱۳۹۴–۱۳۹۵ ساسان انصاری ۱۰
۱۳۹۵–۱۳۹۶ ساسان انصاری ۱۸
۱۳۹۶–۱۳۹۷ رحیم زهیوی ۷
۱۳۹۷–۱۳۹۸ شیمبا ۱۸
۱۳۹۸–۱۳۹۹ شیمبا ۷
۱۳۹۹–۱۴۰۰ شیمبا ۱۲
۱۴۰۰–۱۴۰۱ شیمبا ۱۱
۱۴۰۱–۱۴۰۲ ساسان انصاری ۴
۱۴۰۲–۱۴۰۳ ساسان انصاری ۵

افتخارات

ویرایش

کشوری

ویرایش

بازیکنان

ویرایش

بازیکنان کنونی

ویرایش
تا تاریخ ۲۲ شهریور ۱۴۰۳
شماره پست بازیکن
۱   دروازه‌بان اتکیر یوسفوف
۲   مدافع مجتبی نجاریان
۳   مهاجم ساسان انصاری
۵   مدافع موسی کولیبالی
۶   مدافع علی نعمتی
۷   مهاجم محمدجواد محمدی
۸   هافبک حمید بوحمدان
۹   هافبک احسان پهلوان
۱۰   هافبک سینا مریدی
۱۱   مهاجم محمدرضا سلیمانی
۱۴   هافبک محمد عباسی
۱۷   هافبک امیرمسعود سرآبادانی
۱۹   هافبک محمد خادمی‌فرد
۲۲   دروازه‌بان علیرضا نازی
شماره پست بازیکن
۲۳   مدافع شاهین توکلی
۲۷   مهاجم علی‌اصغر اعرابی
۲۹   مهاجم شیمبا
۳۰   هافبک آرش اکبرزاده
۴۴   مدافع علی حسنی
۴۹   دروازه‌بان ادیب زارعی
۵۰   مدافع وحید حیدریه
۷۰   مهاجم ابوالفضل زاده عطار
۷۹   هافبک سینا اسدبیگی
۸۸   هافبک علیرضا باویه
۹۰   مهاجم محمد عسکری
۹۹   مهاجم امین قاسمی‌نژاد
  مدافع امیرحسین نشاط‌جو

بیشترین حضور

ویرایش
تا تاریخ ۵ آذر ۱۴۰۳
# نام ملیت پست بازی
۱ ساسان انصاری   مهاجم ۲۹۸
۲ ایوب والی   مدافع ۲۵۳
۳ جلال کاملی‌مفرد   مدافع ۲۲۵
۴ لوسیانو پریرا   مهاجم ۲۱۶
۵ بختیار رحمانی   هافبک ۲۰۹
۶ اسماعیل شریفات   هافبک ۱۹۱
۷ ابراهیم میرزاپور   دروازه‌بان ۱۷۹
۸ مهرداد جماعتی   مدافع ۱۷۴
۹ عبدالله کرمی   مدافع ۱۶۰
۱۰ احمد عبدالله‌زاده   هافبک ۱۵۵
۱۱ سیامک سرلک   هافبک ۱۵۱
۱۲ علی بداوی   هافبک ۱۴۴
۱۳ مجتبی نجاریان   مدافع ۱۴۲
۱۴ موسی کولیبالی   مدافع ۱۳۵
۱۵ محمد آبشک   هافبک ۱۳۴
۱۶ وحید حیدریه   مدافع ۱۲۸
۱۷ سینا مریدی   هافبک ۱۲۴
۱۸ محمد علوی   هافبک ۱۲۳
۱۹ نعیم سعداوی   مدافع ۱۲۲
۲۰ امید خالدی   مدافع ۱۱۸
۲۱ حمید بوحمدان   هافبک ۱۱۰
۲۲ ایمان مبعلی   هافبک ۱۱۰
۲۳ آرش افشین   مهاجم ۱۰۹
۲۴ عارف آقاسی   مدافع ۱۰۶
۲۵ علیرضا سلیمی   دروازه‌بان ۱۰۵
۲۶ امید شریفی‌نسب   هافبک ۱۰۴
۲۷ عادل کلاه‌کج   هافبک ۱۰۳
۲۸ سروش رفیعی   هافبک ۱۰۱
۲۹ حسین کعبی   مدافع ۱۰۱
۳۰ پژمان منتظری   مدافع ۱۰۰
  • بازیکنانی که بیش از ۲۰۰ بازی برای فولاد بازی کرده‌اند.
  • بازیکنانی که بیش از ۱۰۰ بازی برای فولاد بازی کرده‌اند.

برترین گلزنان

ویرایش
تا تاریخ ۱۱ آبان ۱۴۰۳
# نام ملیت پست گل
۱ لوسیانو پریرا   مهاجم ۷۶
۲ ساسان انصاری   هافبک ۴۸
۳ رضا نوروزی   مهاجم ۳۶
۴ آرش افشین   مهاجم ۳۲
۵ بختیار رحمانی   هافبک ۲۹
۶ ایمان مبعلی   هافبک ۲۸
۷ امیر خلیفه اصل   مهاجم ۲۷
۸ اسماعیل شریفات   مهاجم ۲۴
۹ بهنام سراج   مهاجم ۲۱
۱۰ آیاندا پاتوسی   هافبک ۱۸
۱۱ محمد قاضی   مهاجم ۱۷
۱۲ احمد مومن‌زاده   مهاجم ۱۷
۱۳ ایوب والی   مدافع ۱۷
۱۴ موسی کولیبالی   مدافع ۱۶
۱۵ حسن بیت‌سعید   مهاجم ۱۴
۱۶ سجاد فیض‌الهی   هافبک ۱۳
۱۷ سروش رفیعی   هافبک ۱۲
۱۸ احمد آل‌نعمه   مدافع ۱۲
۱۹ سیامک سرلک   هافبک ۱۲
۲۰ لفته حمیدی   مهاجم ۱۱
۲۱ غلامرضا رضایی   مهاجم ۱۰
۲۲ حجت چهارمحالی   هافبک ۱۰
  • بازیکنانی که بیش از ۵۰ گل برای فولاد به ثمر رسانده‌اند.
  • بازیکنانی که بیش از ۱۰ گل برای فولاد به ثمر رسانده‌اند.

بازیکنان پیشین

ویرایش

بازیکنان برجسته

ویرایش

فهرست بازیکنان خارجی

ویرایش

این بازیکنان بیرون از ایران به دنیا آمده‌اند و هرگز برای تیم ملی فوتبال ایران بازی نکرده‌اند.[۶۱]

به روز رسانی: ۲ مرداد ۱۴۰۳

# نام کشور پست دوران بازی بازی گل
۱ رشاد صادقوف   مدافع ۱۳۸۱–۱۳۸۲ ۲۰ ۰
۲ محمود قربانوف   هافبک ۱۳۸۱–۱۳۸۲ ۲۰ ۴
۳ دنی اولروم   مهاجم ۱۳۸۴–۱۳۸۵ ۱۱ ۰
۴ عماد رضا   مهاجم ۱۳۸۴–۱۳۸۵ ۱۴ ۸
۵ فابیو همپل   مهاجم ۱۳۸۵–۱۳۸۶ ۹ ۳
۶ فابیو جانواریو   هافبک ۱۳۸۵–۱۳۸۶ ۳۵ ۱۱
۷ اوباجی ساندی   هافبک ۱۳۸۵–۱۳۸۶ ۱۵ ۰
۸ پیتر ورا   هافبک ۱۳۸۵ ۱۱ ۰
۹ ژائو پائولو سیلوا   دروازه‌بان ۱۳۸۶ ؟ ۰
۱۰ آرماندو سا   مدافع ۱۳۸۶–۱۳۸۷ ۱۶ ۰
۱۱ ساندرو گوچو   هافبک ۱۳۸۶–۱۳۸۸ ۳۰ ۳
۱۲ لوسیانو والنته   مهاجم ۱۳۸۶–۱۳۸۷ ۲۲ ۴
۱۳ کارلوس فرناندز   دروازه‌بان ۱۳۸۶–۱۳۸۸ ۳۱ ۰
۱۴ جولیانو لورنتینو   مدافع ۱۳۸۷ ۲ ۰
۱۵ ملادن بارتولویچ   هافبک ۱۳۸۸–۱۳۸۹ ۲۷ ۱
۱۶ جابا مجیری   مدافع ۱۳۸۸–۱۳۹۱ ۵۸ ۱
۱۷ سیلاس خوزه فیتوسا   هافبک ۱۳۸۸–۱۳۸۹ ؟ ؟
۱۸ کریستیان یلادیان   هافبک ۱۳۸۸–۱۳۸۹ ۴ ۰
۱۹ عبدالوهاب ابوالهیل   هافبک ۱۳۸۸–۱۳۸۹ ۷ ۰
۲۰ باکاری دیاکیت    مهاجم ۱۳۸۹–۱۳۹۰ ۱۸ ۵
۲۱ آندره رینالدو   هافبک ۱۳۸۹–۱۳۹۱ ۳۸ ۳
۲۲ سامال سعید   مدافع ۱۳۹۰–۱۳۹۱ ۲۱ ۱
۲۳ کلودیو یونسکو   هافبک ۱۳۹۱ ۵ ۰
۲۴ لئاندرو پادوانی   مدافع ۱۳۹۱–۱۳۹۲ ۲۳ ۲
۲۵ شیمبا   مهاجم ۱۳۹۱–۱۳۹۳
۱۳۹۷–۱۴۰۱
۱۴۰۲–اکنون
۱۹۶ ۷۶
۲۶ جونینو   هافبک ۱۳۹۱ ۶ ۱
۲۷ سرجیو رافائل   مدافع ۱۳۹۲ ۹ ۰
۲۸ لئاندرو چاوز   هافبک ۱۳۹۲–۱۳۹۳ ۲۰ ۱
۲۹ آلویس نانگ   مهاجم ۱۳۹۳–۱۳۹۴ ۲۰ ۹
۳۰ ماتیاس چاگو   هافبک ۱۳۹۳–۱۳۹۶ ۷۶ ۴
۳۱ لئونارد مساریچ   مدافع ۱۳۹۳–۱۳۹۵ ۵۲ ۱
۳۲ دورگ کوئه‌ماها   مهاجم ۱۳۹۴–۱۳۹۵ ۱۳ ۰
۳۳ ارنست انفور   مهاجم ۱۳۹۵–۱۳۹۶ ۳ ۰
۳۴ نگچی   مدافع ۱۳۹۷ ۴ ۱
۳۵ تارتا   هافبک ۱۳۹۷ ۱۰ ۰
۳۶ رافائل مسی   مهاجم ۱۳۹۷–۱۳۹۸ ۱۲ ۱
۳۷ تاکافومی آکاهشی   هافبک ۱۳۹۸ ۴ ۱
۳۸ زیه دیاباته   مدافع ۱۳۹۷ ۰ ۰
۳۹ انس بنی یاسین   مدافع ۱۳۹۸ ۲ ۰
۴۰ موسی کولیبالی[۶۲]   مدافع ۱۳۹۸–اکنون ۱۱۳ ۱۲
۴۱ آیاندا پاتوسی[۶۳]   هافبک ۱۳۹۸–۱۴۰۱ ۸۲ ۱۸
۴۲ ایبای گومز[۶۴]   هافبک ۱۴۰۱ ۴ ۰
۴۳ کریستوفر کنت   دروازه‌بان ۱۴۰۱–۱۴۰۳ ۵۴ ۰
۴۴ روبرتو تورس   هافبک ۱۴۰۱–۱۴۰۲ ۱۵ ۲
۴۵ یوکیا سوگیتا   هافبک ۱۴۰۱–۱۴۰۲ ۱ ۰
۴۶ الکس الگریا   مهاجم ۱۴۰۱–۱۴۰۲ ۸ ۱
۴۷ جفرسون باهیا   مدافع ۱۴۰۲–۱۴۰۳ ۲۵ ۰
۴۸ گادوین منشا   مهاجم ۱۴۰۲–۱۴۰۳ ۱۳ ۱
۴۹ لوکاس کاندیدو   هافبک ۱۴۰۲–۱۴۰۳ ۲۵ ۱
۵۰ ابراهیم حصار    هافبک ۱۴۰۲–۱۴۰۳ ۱۰ ۱
  • بازیکنانی که نامشان پررنگ نوشته شده است، سابقهٔ ملی در تیم ملی کشورشان را دارند.
  • تعداد بازی‌ها و گل‌های ثبت شده، مربوط به تمام بازی‌های انجام شده برای فولاد است.

مربیان باشگاه

ویرایش

کادر فنی

ویرایش

کادر فنی باشگاه فولاد تا تاریخ ۲۸ تیر ۱۴۰۳ به توضیح زیر است:

سمت ملیت نام
سرمربی   یحیی گل‌محمدی
مربی   حمید مطهری[۶۵]
مربی   محمد عسگری[۶۶]
مربی   احمد آل نعمه
مربی   افشین حاجی‌پور
مربی دروازه‌بان‌ها   دومنیکو دواردو
مربی بدنساز   مارکو کازر
سرپرست   اسماعیل حاجی‌زاده

مربیان پیشین

ویرایش
نام ملیت سال توضیحات
همایون شاهرخی   ۱۳۷۶–۱۳۷۵ اولین راهیابی به لیگ آزادگان
لفته سه‌برادران   ۱۳۷۷–۱۳۷۶
مجید باقری‌نیا   ۱۳۷۸–۱۳۷۷
وینگو بگویچ   ۱۳۸۲–۱۳۷۸ اولین مربی خارجی
لوکا بوناچیچ   ۱۳۸۳–۱۳۸۲
ملادن فرانچیچ   ۱۳۸۵–۱۳۸۳ اولین قهرمانی درسطح اول ایران
نناد نیکولیچ   ۱۳۸۵ موقت
محمد مایلی‌کهن   ۱۳۸۶–۱۳۸۵
عبدالله ویسی   ۱۳۸۶ موقت
نناد نیکولیچ   ۱۳۸۶ موقت
آگوستو ایناسیو   ۱۳۸۷–۱۳۸۶ اولین مربی خارجیغیر کروات
گیلرمو فارینا   ۱۳۸۷ موقت
مجید جلالی   ۱۳۸۸–۱۳۸۷
لوکا بوناچیچ   ۱۳۸۸
مجید جلالی   ۱۳۹۱–۱۳۸۸
حسین فرکی   ۱۳۹۳–۱۳۹۱ دومین قهرمانی
دراگان اسکوچیچ   ۱۳۹۵–۱۳۹۳
نعیم سعداوی   ۱۳۹۶–۱۳۹۵
سیروس پورموسوی   ۱۳۹۷–۱۳۹۶
ایلی استن   ۱۳۹۷ موقت
عزیز فریسات   ۱۳۹۷ موقت
افشین قطبی   ۱۳۹۸–۱۳۹۷
جواد نکونام   ۱۴۰۰–۱۳۹۸ قهرمانی در جام حذفی
عبدالله ویسی   ۱۴۰۰
جواد نکونام   ۱۴۰۰–۱۴۰۱ قهرمانی در سوپرجام
حمیدرضا رجبی   ۱۴۰۱ موقت
علیرضا منصوریان   ۱۴۰۱–۱۴۰۲
خوان ایگناسیو مارتینز   ۱۴۰۲
احمد آل نعمه   ۱۴۰۲
عبدالله ویسی   ۱۴۰۲–۱۴۰۳
یحیی گل‌محمدی   ۱۴۰۳–

ورزشگاه خانگی

ویرایش
 
ورزشگاه فولاد آرنا

ورزشگاه شهدای فولاد یا فولاد آرنا ورزشگاه اختصاصی باشگاه فولاد خوزستان است. این ورزشگاه در ۲۲ آبان ۱۳۹۷ با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور و مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان به‌طور رسمی افتتاح شد. این ورزشگاه مدرنترین ورزشگاه حال حاضر ایران است. در ورزشگاه فولاد آرنا، پیست تارتان وجود ندارد و تماشاگران به بازیکنان نزدیک هستند و روند کاملاً حرفه‌ای جایگاه‌سازی تماشاگران فوتبال اروپا مورد تبعیت قرار گرفته است. نورافکن‌های ورزشگاه روی لبه‌های سقف کار گذاشته شده است و برخلاف دیگر ورزشگاه‌های کشور این ورزشگاه بدون دکل برای پرتو افکن‌هایش است. کامل‌ترین سازه سقفی در این ورزشگاه وجود دارد تا در اکثر لحظات روز، کمترین مجاورت با آفتاب وجود داشته باشد. همچنین نور پروژکتورها معادل ۲۸۰۰ لوکس است که بهترین در ایران است.

در یک نظرسنجی در یک وبسایت خارجی که ۳۵ هزار نفر در آن شرکت کردند، ۲۷ ورزشگاه ساخته شده زیبا در سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب شدند که این ورزشگاه هم جزو آنان بود. ورزشگاه‌هایی از ترکیه، روسیه و عراق هم در این لیست بودند. این مجموعه بزرگ فرهنگی ورزشی که در شمال شرقی اهواز و در محل اختصاصی باشگاه فولاد خوزستان قرار گرفته، در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار و با هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰ میلیارد تومان (بدون احتساب پارکینگ اختصاصی و جاده‌های دسترسی، استخر، زمین‌های تمرین و سالن تکنیک) بنا شده است. از مشخصات و امکانات ورزشگاه فولاد خوزستان می‌توان به دارا بودن سه زمین چمن طبیعی علاوه بر زمین اصلی ورزشگاه با ابعاد استاندارد برای تمرین، نور کافی جهت بهره‌برداری در شب، تدارک نور زمین اصلی به میزان ۲۴۰۰ لوکس نور، سرپوشیده بودن در سطح تماشاگران، استخر سرپوشیده به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع جهت کمک به ریکاوری ورزشکاران پس از مسابقه، سالن سرپوشیده به مساحت ۳۹۰۰ مترمربع در مجموعه ورزشی جهت تمرین تکنیک‌های فوتبالی در هوای گرم خوزستان، سالن اجتماعات به ظرفیت ۱۸۰ نفر، سالن‌های رختکن مجزا و مجهز به دوش، سرویس‌های بهداشتی، جکوزی، سونای خشک و بخار، ویژهٔ تیم‌های سوم، چهارم، میهمانان و میزبانان، بهداری به مساحت۴۰۰ مترمربع با امکانات کافی، بخش رادیولوژی با امکانات لازم، جایگاه ویژه مخصوص میهمانان و شخصیت‌ها با امکانات مناسب، رستوران به مساحت ۷۵۰ مترمربع، جایگاه ویژه خبرنگاران در مهم‌ترین نقطه ورزشگاه برای تهیه گزارش از مسابقات و… اشاره نمود. البته مهم‌ترین ویژگی این ورزشگاه که آن را نسبت به سایر ورزشگاه‌های کشور متمایز نموده، حذف پیست پیست دو و میدانی در کنار زمین است که این موضوع باعث می‌شود هواداران با فاصله کمی مسابقات فوتبال را تماشا نمایند. این ویژگی سبب شده مهندسان نورافکن‌های ورزشگاه را روی لبه‌های سقف ورزشگاه نصب نمایند؛ همچنین در ساخت چمن این ورزشگاه از فناوری پیشرفته‌ای استفاده شده و جزو مرغوب‌ترین چمن‌های دنیا و کیفیتی برابر با بهترین ورزشگاه‌های استاندارد دنیا را دارد؛ اتاق‌های متعددی برای داوران، تیم‌ها و مسئولان تعبیه شده به نحوی که بیش از دو تیم همزمان می‌توانند از امکانات ورزشگاه استفاده نمایند؛ سکوهای ورزشگاه فولاد هر یک با قوس مخصوص به خود ساخته شده و با کدگذاری در جای مشخص شده، نصب گردیده‌اند که این امر در ورزشگاه‌های دنیا کمتر به چشم می‌خورد.

آکادمی فوتبال

ویرایش

آکادمی فوتبال باشگاه فولاد خوزستان در سال ۱۳۷۹ با هدف کشف و پرورش جوانان مستعد خوزستانی تأسیس شد. هم‌اکنون آکادمی فولاد بیش از ۴۰۰ بازیکن و ۳۴ مربی را در رده‌های مختلف پایه دارا می‌باشد. از محصولات این آکادمی می‌توان به بازیکنان چون جلال کاملی مفرد، ناجی بداوی، سید محمد علوی، ایمان مبعلی، اسماعیل شریفات، آرش افشین، کاوه رضایی و امین حزباوی اشاره کرد. باشگاه فولاد از معدود باشگاه‌های فوتبال ایران است که در تمامی رده‌های پایه حضور جدی دارد. توجه به رده‌های پایه و بازیکنانی که آینده فوتبال استان و کشور را رقم می‌زنند همواره از اهداف و سیاست‌های کلان باشگاه فولاد بوده و عنوان‌های زیادی که در طی سال‌های اخیر به دست آمده و بازیکنان فراوانی که به تیم‌های ملی مختلف کشور تحویل داده شده گواه این موضوع است.

عزیزالله محمدی در برنامه وقت اضافه تلویزیون ایران اعلام کرد باشگاه فولاد تنها باشگاه ایرانی است که بیش از ۳۰ درصد بودجه سالانه خود را به آکادمی فوتبال اختصاص داده است و از این جهت برترین باشگاه ایران است.

باشگاه فولاد در رده‌های امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان صاحب تیم فوتبال می‌باشد که همگی این تیم‌ها در لیگ برتر کشوری حضور دارند و از مدعیان به‌شمار می‌آیند. همچنین باشگاه در رده‌های زیر ۱۱ سال و زیر ۱۲ سال دارای مدرسه فوتبال است.

در فصل ۹۰_۱۳۸۹ نونهالان فولاد قهرمان کشور شدند، نوجوانان فولاد عنوان نایب قهرمانی را از آن خود کردند و تیم‌های امید و جوانان فولاد خوزستان نیز به مقام سومی مسابقات لیگ برتر کشور دست یافتند. بر این اساس، باشگاه فولاد خوزستان تنها باشگاهی در کشور بود که در هر چهار رده سنی روی سکو رفت.[۶۷]

آکادمی فولاد در سه فصل اخیر از لحاظ تحویل بازیکن به تیم‌های ملی نیز در رده اول باشگاه‌های ایران قرار دارد.

رتبه جهانی

ویرایش
{فولاد}
 |آخرین بروزرسانی : ۲۵مهر ۱۴۰۳ }}.         بنا به رتبه بندی وبگاه «فوتبال دیتابیس» رتبه جهانی و   آسیایی فولاد بدین ترتیب می باشد:               * امتیاز کلی 1546                           * رنکینگ 3 ایران                             *رنکینگ 11 آسیا                              *رنکینگ 149 جهان                                                                  منبع : «فوتبال دیتابیس»

پیوند به بیرون

ویرایش
پیشین:
پاس
لیگ برتر
۸۴–۱۳۸۳
نخستین قهرمانی
پسین:
استقلال
پیشین:
استقلال
لیگ برتر
۹۳–۱۳۹۲
دومین قهرمانی
پسین:
سپاهان
پیشین:
تراکتور
جام حذفی
۱۴۰۰–۱۳۹۹
اولین قهرمانی
پسین:
-
  1. "Foolad Khouzestan Stadium (Foolad Arena)" (به انگلیسی). stadiumdb.com. Retrieved 13 بهمن 1400. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  2. «نصیرزاده مدیر عامل باشگاه فولاد خوزستان شد». برنا.
  3. "فولاد بهترین تیم ایران و فولاد بهترین تیم جهان" (به انگلیسی). IFFHS. Retrieved بازبینی‌شده در 25 دی 1393. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  4. «تاریخچه باشگاه فولاد خوزستان». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  5. «جدول رده‌بندی لیگ برتر اول». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  6. «جدول رده‌بندی لیگ برتر چهارم». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  7. «صعود پیام خراسان به لیگ برتر». fardanews.com. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  8. «امتیاز سپاهان نوین به فروش می‌رسد». magiran.com. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  9. «سپاهان نوین در آغوش فولاد خوزستان». magiran.com. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  10. «دهکردی مدیر عامل فولاد خوزستان شد». jamejamonline.ir. دریافت‌شده در ۲ مرداد ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
  11. «لوکا سر مربی فولاد شد». fararu.com. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  12. «آقا معلم انتقام می‌گیرد / زلزله جلالی در فولاد». iran-varzeshi.com. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  13. «مجید جلالی سرمربی تیم فولاد خوزستان شد». ksabz.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  14. «لیگ برتر ایران 90-91 / جدول رده‌بندی». cups.ir. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
  15. «جلالی با فولاد خداحافظی کرد». asriran.com. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  16. «جلالی شعارها را جا گذاشت و رفت!». goal.com. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  17. «فرکی سرمربی فولاد خوزستان شد». jamejamonline.ir. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  18. «فولاد خوزستان برای دومین بار قهرمان لیگ برتر شد». سایت باشگاه فولاد خوزستان. ۲۲ فروردین ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۲ فروردین ۹۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  19. «تساوی سرخ‌پوشان اهوازی و طلایی‌پوشان آبادانی در نیمه نخست». isna.ir. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  20. «3 اردوی تدارکاتی در انتظار سرخپوشان اهوازی / تمرینات فولاد خوزستان از 22 خرداد آغاز می‌شود». farsnews.ir. دریافت‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۱.
  21. "Iranian Pro League Stats: 2009-2010 Season / Esteghlal AHV 0 - 1 Foolad KHU" (به انگلیسی). iplstats.com. Retrieved 11 خرداد 1391. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  22. واکنش سازمان لیگ به خاموشی آزادی و درگیری هواداران فولاد و پرسپولیس
  23. [footballi.net/news/r/139682 نکات خواندنی از تقابل فولاد و پرسپولیس]
  24. «پیراهن شماره 12 فولاد به هواداران تعلق گرفت». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  25. «رونمایی از پیراهن شماره ۱۲ فولاد خوزستان». khuzestansport.ir. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۸.
  26. «رونمایی از شماره‌های بازیکنان فولاد در فصل جدید». ilna.news. دریافت‌شده در ۲۹ مهر ۱۴۰۰.
  27. "Iran 1997/98 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 5 دی 1391. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  28. "Iran 1998/99 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 5 دی 1391. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  29. "Iran 1999/00 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 5 دی 1391. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  30. "Iran 2000/01 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 17 فروردین 1391. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  31. «جدول رده‌بندی لیگ برتر اول». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  32. «جدول رده‌بندی لیگ برتر دوم / فصل 82/81». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  33. «جدول رده‌بندی لیگ برتر سوم / فصل 83/82». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  34. «ترین‌های لیگ برتر سوم». fooladfc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  35. «جدول رده‌بندی لیگ برتر چهارم / فصل 84/83». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  36. «جدول رده‌بندی لیگ برتر پنجم / فصل 85/84». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  37. «جدول رده‌بندی لیگ برتر ششم / فصل 86/85». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  38. «لیگ دسته اول فوتبال کشور / فصل 86/87». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  39. «جدول رده‌بندی لیگ برتر هشتم / فصل 88/87». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  40. «جدول رده‌بندی لیگ برتر نهم / فصل 89/88». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  41. «ترین‌های لیگ برتر نهم». fooladfc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  42. «جدول رده‌بندی لیگ برتر دهم / فصل 90/89». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  43. «جدول کامل لیگ برتر (88-89)». varzesh3.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
  44. «نوروزی رکورد گلزنی در لیگ برتر را شکست». bornanews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  45. «جدول رده‌بندی لیگ برتر یازدهم / فصل 91/90». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  46. "Iran 2012/13 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 5 دی 1391. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  47. "Iran 2013/14 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 22 فروردین 1393. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  48. "Iran 2014/15 - Azadegan League" (به انگلیسی). rsssf.com. Retrieved 22 اردیبهشت 1394. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  49. «رضا نوروزی در صدر گلزنان تاریخ فولاد خوزستان». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  50. «فولاد خوزستان 5 – پاس همدان 2؛ دسته گل نوروزی تقدیم به پاس». goal.com. دریافت‌شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  51. «سایپا 5ـ فولاد5؛ هت‌تریک نوروزی/ معجزه فولاد در کرج». goal.com. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  52. «فولاد تیم پیکان را 6 تایی کرد!». tabnak.ir. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  53. «شهرداری یزد صفر - فولاد خوزستان 6». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  54. «فولاد خوزستان صفر - مس کرمان 4». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  55. «پاس تهران 7 - فولاد خوزستان یک». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  56. «جدول رده‌بندی لیگ برتر دهم - 89/90». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  57. «جدول رده‌بندی لیگ برتر ششم - فصل 86/86». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  58. «جدول رده‌بندی لیگ هشتم - فصل 87/88». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  59. «لیگ دسته اول فوتبال کشور- فصل 84/85». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  60. «لیگ دسته اول فوتبال کشور- فصل 86/87». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  61. «نگاهی ویژه به ۳۰۰ خارجی اداور لیگ برتر/ دلارهای نفتی به پای این‌ها سوختند». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۹ مرداد ۱۳۹۱.
  62. «نقل و انتقالات لیگ برتر نوزدهم؛ کولی‌بالی رسماً به فولاد خوزستان پیوست». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ مرداد ۱۴۰۰.
  63. «پاتوسی به فولاد خوزستان پیوست». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۹ مرداد ۱۴۰۰.
  64. «مهم‌ترین انتقال سال فوتبال ایران (عکس)». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  65. «مربی سابق تیم ملی به فولاد خوزستان اضافه شد».
  66. «یک پرسپولیسی دیگر در فولاد».
  67. «فولاد خوزستان همچنان بر بلندای فوتبال پایه کشور». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.