قلب‌العقرب

قلب عقرب A/B

Antares 3° region on DSS2 all sky survey
اطلاعات رصدی مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی)      اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی)
صورت فلکی	عقرب
بعد	16h 29m 24s
میل	‏ 55″ 25′ ‎−26°
قدر ظاهری (V)	1.09
مشخصات
رده	M1.5Iab-b / B2.5V
راهنمای رنگ U-B	۱٫۳۴
راهنمای رنگ B-V	۱٫۸۷
اخترسنجی
سرعت شعاعی (Rv)	−3.4 km/s
حرکت مخصوص (μ)	RA: −10.16 mas/yr Dec.: −23.21 mas/yr
اختلاف منظر (π)	۵٫۴۰ ± ۱٫۶۸ mas
جزئیات
جرم	۱۵٫۵ M☉
درخشندگی	۶۵٬۰۰۰(بولومتریک) L☉
دما	۳٬۵۰۰ K
نام‌گذاری‌های دیگر
آلفا عقرب، 21 Sco, Cor Scorpii, Kalb al بتا کژدم، Scorpion's Heart, Vespertilio, HR 6134, CD -26°11359, HD 148478, SAO 184415, FK5 616, WDS 16294-2626, CCDM J16294-2626A/B, HIP 80763.
منابع
سیمباد	اطلاعات

قَلب‌العَقرَب، کژدم‌دل یا سَدویس (به انگلیسی: Antares یا Alpha Scorpii) درخشان‌ترین ستارهٔ صورت فلکی کژدم است. قلب عقرب یک ابرغول سرخ و یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان است. این ستاره احتمالاً از سال ۱۵۰ میلادی این‌گونه درخشان است چرا که در سال ۲۰۰ پ.م. آن را کم‌نورتر از ستاره کفه شمالی توصیف کرده‌اند.

توصیف پیشینیان

اقرب‌الموارد می‌نویسد: قلب‌العقرب ستاره‌ای است نورانی و در کنار آن دو ستاره است. صبح‌الاعشی ج ۲ ص ۱۶۰ می‌نویسد: یکی از ستارگان منازل قمر است، و آن ستاره‌ای است قرمز و نورانی در میان دو ستاره کم نور که عربان آن دو را «نیاطی القلب» خوانند و اصحاب صور این ستاره را قلب گویند از آنجا که در موضع قلب از صورت عقرب قرار دارد؛ و قلوب چهار ستاره‌اند: یکی همین قلب‌العقرب، دوم قلب‌السمکه، سوم قلب‌الثور، چهارم قلب‌الاسد، و هر جا قلب به طور اطلاق و بدون اضافه ذکر شود مراد قلب العقرب است.

اسطوره ستاره‌شناسی

نوشتار اصلی: اپوش

در اسطوره‌های ایرانی و زرتشتی، ستاره کژدم‌دل نماد اپوش، دیو خشکی شناخته می‌شود که با تیشتر، ایزد باران و باروری خاک در نبرد است. ستاره نماد ایزدتیشتر، شباهنگ است که درخشان‌ترین ستاره آسمان شب در آسمان ایران‌زمین است.

جستارهای وابسته

• فهرست ستارگان نامزد ابرنواختر
• ستاره شباهنگ
• ایزدتیشتر
• اپوشدیو

هم‌سنجی سیاره‌های منظومه خورشیدی با تعدادی از ستاره‌های مشهور:
الف:
زمین (۴) > ناهید (۳) > مریخ (۲) > تیر (۱)
ب:
مشتری (۸) > زحل (۷) > اورانوس(۶) > نپتون (۵) > زمین (بدون شماره)
پ:
شباهنگ (۱۱) > خورشید (۱۰) > ولف ۳۵۹ (۹) > مشتری (بدون شماره)
ت:
دبران (۱۴) > نگهبان شمال (۱۳) > رأس پیکر پسین (۱۲) > شباهنگ (بدون شماره)
ث:
ابط‌الجوزا (۱۷) >قلب عقرب (۱۶) > پای شکارچی (۱۵) > دبران (بدون شماره)
ج:
وی‌وای سگ بزرگ (۲۰) >وی‌وی قیفاووس (۱۹) > مو قیفاووس (۱۸) > ابط‌الجوزا (بدون شماره)

فیلم *مالیخولیا* اثر *فون تریه* درباره‌ی نزدیک شدن این ستاره به زمین است.

منابع

*منبع اطلاعات جدول: Bright Star Catalogue.

• Wikipedia-bijdragers, "Antares," Wikipedia, de vrije encyclopedie, (accessed januari 31, 2008).
• بهار، مهرداد، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: چاپ سوم ۱۳۷۸ خ.