قیام‌های مردم هزاره ۱۸۸۸–۱۸۹۳
قیام‌های مردم هزاره ۱۸۸۸–۱۸۹۳ یا نسل‌کشی مردم هزاره توسط عبدالرحمن، به قیام‌های مردم هزاره گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۸۸۸ تا ۱۸۹۳ میلادی، در برابر ظلم و استبداد حاکمان افغان (پشتون) در افغانستان به وقوع پیوست و در جریان آن بیش از ۶۰ درصد هزاره‌ها قتل‌عام شد و ۲۰ درصد دیگر فرار ممالک خارجه گردید طوریکه هزاره‌های امروزی افغانستان، بازماندگان همان ۲۰ درصد باقی‌مانده است. این جنگ پس از جنگ دوم افغان و انگلیس، هنگامی رخ داد که عبدالرحمان با امضای معاهدهٔ گندمک، نصف افغانستان را به قلمرو هند بریتانیا واگذار کرد و با حمایت انگلیس تلاش کرد تا ترکستان، هزارستان و کافرستان را تحت کنترل خود درآورد. پس از حاکمیت کامل عبدالرحمان بر تمامیت ارضی افغانستان، او ظلم و سرکوب هزاره‌ها را آغاز کرد و به دلیل مقاومت هزاره‌ها پس از چندین نبرد سرنوشت‌ساز، نسل‌کشی را بر روی جمعیت هزاره‌جات انجام داد، زمین‌های‌شان را بین پشتون‌ها توزیع کرد، زنان و مردان هزاره به‌عنوان برده فروخته شدند. از این واقعه به‌عنوان فاجعه‌بارترین رویداد تاریخ مدرن جغرافیای افغانستان کنونی یاد می‌شود.[۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲]
| قیام‌های مردم هزاره | |
|---|---|
| موقعیت | هزاره ها، افغانستان |
| تاریخ | 1888–1893 |
| هدف | هزاره ها |
گونه حمله | پاکسازی قومی، نسل‌کشی، برده‌داری[۱] |
| قربانی‌ها | برآوردها: |
| مرتکبان | ارتش افغانستان تحت رهبری عبد الرحمن با پیوستن داوطلبان سنی از قبایل مختلف[نیازمند منبع] |
| انگیزه | تعصب قومی، شیعی ستیزی و استعمار[۲][کدام صفحه؟] |
قیام اول
ویرایشاولین قیام مردم هزاره علیه عبدالرحمن بین سال‌های ۱۸۸۸ و ۱۸۹۰ روی داد. زمانی که پسر عموی عبدالرحمن، محمد اسحاق، علیه او قیام کرد، رهبران قبیله هزاره‌های شیخ‌علی به حمایت از سردار اسحاق خان برخاستند. جمعیت قبیله پرنور شیخ‌علی در دو گروه شیعه و سنی قرار داشتند. عبدالرحمن از این موقعیت استفاده کرد و هزاره‌های سنی را در مقابل هزاره‌های شیعه قرار داد. این شورش کوتاه مدت بود و زمانی که عبدالرحمن کنترل خود را بر بخش‌های وسیعی از هزاره‌جات گسترش داد، سرکوب شد. او تمام روسای قبایل را اسیر، اعدام یا به زندان کابل فرستاد، مالیات‌های سنگین وضع کرد و مدیران افغان را به مکان‌های اشغالی فرستاد تا در آنجا مردم را بیشتر تحت تسلط خود داشته باشند. هزاره‌های قبیله شیخ‌علی خلع سلاح شدند، روستاهای غارت شدند و زمین‌های شان مصادره و به کوچی‌ها داده‌شد.
میراث
ویرایشعزای بین‌المللی هزاره در ۲۵ سپتامبر یک روز به نام روز سیاه هزاره برای قربانیان قیام هزاره‌ها در دهه ۱۸۹۰ است و هدف شان به رسمیت رساندن این فاجعه ننگین به‌عنوان یک نسل‌کشی است.[۱۳]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Ali Ehsassi, Fayçal El-Khoury. "Enduring and Overcoming: The Struggle of the Hazaras in Afghanistan" (PDF). 44th Parliament, 1st Session. Archived from the original (PDF) on 20 December 2024. Retrieved 23 December 2024.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Ibrahimi, Niamatullah (2017). The Hazaras and the Afghan State Rebellion, Exclusion and the Struggle for Recognition. Oxford University Press. ISBN 9781849049818.
- ↑ "World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Afghanistan : Hazaras". Archived from the original on 6 July 2024. Retrieved 6 July 2024.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link) - ↑ کاتب، فیض‌محمد (۱۹۱۳). سراج‌التواریخ. ج. ۱. کابل: مطبعه دارالسلطنته. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱.
- ↑ کاتب، فیض‌محمد (۱۹۱۳). سراج‌التواریخ. ج. ۲. کابل: مطبعه دارالسلطنته. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱.
- ↑ کاتب، فیض‌محمد (۱۹۱۳). سراج‌التواریخ. ج. ۳. کابل: مطبعه دارالسلطنته. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱.
- ↑ کاتب، فیض‌محمد. نژادنامه افغان بایگانی‌شده در ۲۷ مه ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine. قم. دریافت شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱
- ↑ ابراهیمی، نعمت‌الله (۲۰۱۷). هزاره‌ها و شورش دولتی افغانستان، محرومیت و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن. انتشارات دانشگاه آکسفورد. شابک ۹۷۸-۱-۸۴۹۰۴-۹۸۱-۸.
- ↑ پولادی، حسن (۱۹۸۹). هزاره‌ها: تاریخ، سیاست، اقتصاد و فرهنگ. ترجمهٔ علی عالمی کرمانی. انتشارات کمپنی مغول. شابک ۹۷۸--۹۶۴-۰۶-۰۵۲۷-۱.
- ↑ یزدانی، حسینعلی. پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها. چاپخانه مهتاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۲۱.
- ↑ موسوی، سید عسکر (۱۹۹۷). هزاره‌های افغانستان. پالگریو مک‌میلان. شابک ۹۷۸-۰۳۱۲۱۷۳۸۶۹.
- ↑ خاوری، محمد تقی (۲۰۰۶). مردمان هزاره و خراسان بزرگ. محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی. شابک ۹۷۸-۹۶۴۰۶۴۳۱۶۷.
- ↑ هزاره انترنشنال (۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱). «یادبود نسل‌کشی هزاره‌ها». هزاره انترنشنال. دریافت‌شده در دسامبر ۲۰, ۲۰۲۱.
یادداشت ها
ویرایش
خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «N» وجود دارد، اما برچسب <references group="N"/> متناظر پیدا نشد. ().