لیگ والیبال زنان ایران

لیگ والیبال زنان ایران شامل لیگ‌های مختلف والیبال زنان در ایران است. در همین حال مسابقات والیبال قهرمانی نیز در ایران برگزار می‌شد که در آن نمایندگان استان‌ها به مصاف هم می‌رفتند. در اواخر دوره پهلوی، در سال ۱۳۵۴ جام باشگاهی والیبال بانوان در سطح کشوری با نام جام شهبانو شروع به برگزاری کرد.[۱]

لیگ والیبال زنان ایران
کشورایران
شمار تیم‌هامتغیر
قهرمان کنونیذوب‌آهن اصفهان
موفق‌ترین تیمذوب‌آهن اصفهان
فصل جاری: ۱۳۹۸

پس از انقلاب مسابقات والیبال زنان با انجام مسابقات لیگ دسته یک از سرگرفته شد. با افزایش تیمهای باشگاهی و دستجات آزاد والیبال بانوان در سطح کشور، انجمن والیبال بانوان کشور جهت بالا بردن سطح کیفی مسابقات تصمیم گرفت از سال ۱۳۸۰ لیگ برتر را برگزار کنند.

پیشینه لیگ والیبال زنان ایران ویرایش

جام قهرمانی باشگاه‌های تهران ویرایش

 
صحنه ای از بازی پاس برابر تاج. آخرین بازی از جام قهرمانی باشگاه‌های تهران ۱۳۵۳. پاس (آبی پوش) با پیروزی برابر تاج (سفید پوش) به مقام نایب قهرمانی مسابقات رسید.

پیش از انقلاب ابتدا لیگ‌های محلی والیبال بانوان در ایران شکل گرفتند. مهمترین این لیگ‌ها جام قهرمانی باشگاه‌های تهران بود که اولین تیم ملی والیبال بانوان از بهترین بازیکنان این لیگ انتخاب شدند.[۲] پیش از انجام مسابقات باشگاهی والیبال زنان در سطح کشوری، این مسابقات به صورت استانی برگزار می‌شده است.[۳] پس از انقلاب هم مسابقات والیبال قهرمانی کشور برای چند سال به صورت استانی ادامه یافت.

مسابقات والیبال قهرمانی ایران ویرایش

 
تیم اصفهان نایب قهرمان مسابقات والیبال قهرمانی ایران در سال ۱۳۵۰.

دوازدهمین دوره دسته‌یک بزرگسالان کشور در سال ۱۳۷۷ برگزار شد و تیم‌های تهران و اصفهان به فینال مسابقات رسیدند. در این مسابقه تیم تهران با شکست ۳ بر یک اصفهان قهرمان رقابت‌ها شد. در مسابقه رده‌بندی تیم گیلان موفق شد در ۵ ست و با درخشش فاطمه اسماعیل‌زاده تیم تهران ب را شکست دهد و به مقام سومی برسد. فاطمه اسماعیل‌زاده پس از این مسابقات از بازی در مسابقات والیبال خداحافظی کرد. در این دوره ۲۹ مسابقه برگزار شد و تیم‌های سیستان و بلوچستان و خراسان به دسته‌ی دوم سقوط کردند.[۴][۵] دوازهمین دوره مسابقات والیبال قهرمانی دسته اول بانوان کشور در سال ۱۳۷۸ برگزار شد. این مسابقات با شرکت ۱۰ تیم از جمله تیم‌های استان‌های خوزستان، فارس، سمنان و آذربایجان شرقی در سال ۱۷ شهریور ورزشگاه تختی اصفهان برگزار شد. ۱۷ تیم نیز در دسته دوم حضور داشتند.[۶]

فهرست قهرمان‌های مسابقات والیبال قهرمانی ایران
دوره فصل میزبان قهرمان نایب‌قهرمان جایگاه سوم منبع
۱۳۴۵ تهران [۷]
۱۳۵۰ تهران اصفهان
۱۳۵۱ اصفهان [۸][۹]
۲۵ ۱۳۵۲ مشهد تهران اصفهان [۱۰][۹][۸]
۱۲ ۱۳۷۷ تهران اصفهان گیلان [۴]
۱۳۷۸

لیگ والیبال ویرایش

جام شهبانو ویرایش

بازی‌های والیبال دختران جام شهبانو اولین دوره مسابقات کشوری والیبال زنان در ایران بود. اولین دوره آن در سال ۱۳۵۴ در دو گروه تیم‌های تهرانی (۸ تیم) و شهرستانی (مسابقات با ۵ تیم در اهواز برگزار شد) آغاز شد. تیم برتر هر گروه به مرحله نهایی مسابقات راه یافتند. ۸ تیم تهرانی حاضر در مسابقات پس از پایان این مرحله به ترتیب به مقام‌های اول تا هشتمی رسیدند: ۱- تاج ۲-پاس ۳-هما ۴-عقاب ۵-پرسپولیس ۶-افسر ۷-دیهیم ۸-صنعت نفت. ۵ تیم شهرستانی حاضر در مسابقات پس از پایان این مرحله به ترتیب به مقام‌های اول تا پنجمی رسیدند: ۱- اصفهان ۲-خوزستان ۳-گیلان ۴-مازندران ۵-فارس.[۱][۱۱] در مسابقات والیبال جام شهبانو تیم تاج در فینال مسابقات در پی اعتراض به داوری مسابقات در دیدار فینال در مقابل تیم هما زمین مسابقه را ترک کرد و به مقام دوم این دوره از مسابقات رسید.[۱۲] سه تیم برتر این دوره جام شهبانو (هما، تاج و پاس) قرار بود در شهریورماه ۱۳۵۵ در دیدارهای دوستانه‌ای به مصاف تیم آلمان غربی بروند.[۱۳] تیم پاس در این مسابقات بر هما پیروز شد اما با شکست در برابر تاج به مقام دومی رسید.[۱۰]

لیگ دسته یک ویرایش

هفتمین دوره لیگ دسته یک در تابستان ۱۳۷۷ با شرکت ۲۸ تیم باشگاهی از سراسر ایران آغاز شد.[۱۴] مرحله مقدماتی این مسابقات در دو گروه برگزار شد که در گروه یک هشت تیم چیذر، پرسپولیس، هما تهران، کاله آمل، حجاب تهران، اصفهان، شهید چمران و ذوب‌آهن اصفهان حضور داشتند. در دسته دوم تیم‌های همدان، بسیج قم، قزوین، حجاب فارس، یاسوج، بوشهر، فجر کرمانشاه، هفده شهریور اردبیل، بسیج خراسان، تربیت بدنی کردستان، بانک ملی بروجرد، فجر تهران، بسیج سمنان، تربیت بدنی خرم آباد، کوثر خرمشهر، نامجو گیلان و پتروشیمی رازی ماهشر شرکت داشتند.[۱۵]

مسابقات سال ۱۳۷۸ با شرکت ۱۳ تیم در ۳ گروه برگزار شد و از هر گروه ۲ تیم به مرحله بعدی راه یافتند. تیم‌های حاضر در این مسابقات عبارتند از: ذوب‌آهن اصفهان، حجاب فارس، برق کرمان، صنعت نفت آبادان، سمنان، میاندوآب، هما، نامجو، گیلان، مقاومت بسیج، کرمانشاه، منطقه آزاد کیش، فرمانداری شاهرود، حجاب تهران، پتروشیمی رازی ماهشهر. از گروه اول تیم‌های ذوب آهن اصفهان و حجاب فارس، از گروه دوم تیم‌های هما و نامجو گیلان و از گروه سوم تیم‌های حجاب تهران و منطقه آزاد کیش به دور دوم صعود کردند.[۱۶]

دهمین دوره مسابقات دسته یک والیبال بانوان نیز در نیمه اول سال ۱۳۸۰ برگزار شد.[۱۷]

لیگ برتر والیبال زنان ایران ویرایش

از سال ۱۳۸۰ فدراسیون والیبال تصمیم گرفت رقابت‌ها را در ۳ مقطع لیگ برتر، دسته یک و دسته ۲ برگزار نماید.[۱۸] ۸ تیم در اولین دوره لیگ برتر والیبال زنان شرکت کردند که در دو گروه ۸ تیمی مسابقه دادند.[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲] اولین فینال لیگ برتر بین پاس و هما در اسفندماه ۱۳۸۰ برگزار شد.[۲۳] دومین دوره لیگ برتر با حضور ۶ تیم در سال ۱۳۸۱ برگزار شد.[۲۴] دهمین دوره مسابقات دسته یک والیبال بانوان نیز در نیمه اول سال ۱۳۸۰ برگزار شد.[۲۵] بازیکنان حاضر در این مسابقات تا قبل از سال ۱۳۸۸ بدون حجاب به مسابقه می‌پرداختند.[۲۶]

چهارمین دوره مسابقات لیگ برتر والیبال باشگاه‌ها و دسته‌های آزاد بانوان کشور، آبان ماه ۱۳۸۲، با قهرمانی تیم هما در سالن مهر تهران پایان یافت. این مسابقات با حضور ۸ تیم و به صورت رفت و برگشت از دهم مهرماه ۱۳۸۲ آغاز شد و پس از ۵۶ دیدار، هما با ۲۷ امتیاز به قهرمانی رسید و ذوب‌آهن اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی با کسب ۲۵ امتیاز به ترتیب دوم و سوم شدند. تیم های سایپا، یادگار امام گیلان، پروین اسفند، شهرداری قم و صدرا شیراز به ترتیب به عنوان های چهارم تا هشتم دست یافتند که تیم‌های شهرداری قم و صدرا شیراز به دسته یک سقوط کردند.[۲۷]

قهرمان‌ها ویرایش

تیم ذوب‌آهن بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ پنج عنوان قهرمانی در لیگ والیبال کسب کرده است و یک قهرمانی در سال ۱۳۹۷، سه نایب قهرمانی و یک عنوان سومی (تا آبان ماه سال ۱۳۹۳) پرافتخارترین تیم رقابت های ست.[۲۸] هما نیز به عنوان اولین قهرمان لیگ برتر و قهرمان چندین دوره جام قهرمانی باشگاه‌های تهران، یکی دیگر از موفق‌ترین باشگاه‌ها در این زمینه است.[۲۹]

جام شهبانو ویرایش

دوره فصل قهرمان نایب‌قهرمان جایگاه سوم منبع
۱ ۱۳۵۴ هما پاس تاج [۱۰][۱۲]
۲ ۱۳۵۵ تاج پاس عقاب [۳۰][۳۱]
۳ ۱۳۵۶

لیگ دسته یک ویرایش

دوره فصل قهرمان نایب‌قهرمان جایگاه سوم منبع
۱ ۱۳۷۱
۲ ۱۳۷۲
۳ ۱۳۷۳
۴ ۱۳۷۴ هما تهران [۳۲]
۵ ۱۳۷۵ کاشی اصفهان استاندارد تهران پرسپولیس [۳۳]
۶ ۱۳۷۶
۷ ۱۳۷۷ [۳۴][۱۴]
۸ ۱۳۷۸ [۱۶]
۹ ۱۳۷۹ هما تهران صدرای شیراز حجاب تهران [۳۵][۳۶][۳۷]
۱۰ ۱۳۸۰ [۱۷]

لیگ برتر ویرایش

 
تصویر خوشحالی بازیکنان گاز تهران قهرمان لیگ ۱۳۹۲ پس از بازی مقابل دانشگاه آزاد در آذرماه ۱۳۹۲.
 
جشن قهرمانی تیم دانشگاه آزاد. جام قهرمانی لیگ ۱۳۹۳ در دستان مائده برهانی و شکوفه صفری.[۳۸]
دوره فصل قهرمان نایب‌قهرمان جایگاه سوم منبع
۱ ۱۳۸۰ هما تهران پاس تهران
۲ ۱۳۸۱ دانشگاه آزاد [۳۹]
۳ ۱۳۸۲ هما تهران ذوب‌آهن اصفهان دانشگاه آزاد [۲۷][۲۷]
۴ ۱۳۸۳ هما تهران [۴۰]
۵ ۱۳۸۴ ذوب‌آهن اصفهان هما تهران نفت تهران [۲۸][۴۱]
۶ ۱۳۸۵ ذوب‌آهن اصفهان هما تهران برق تهران
۷ ۱۳۸۶ ذوب‌آهن اصفهان سايپا تهران دانشگاه آزاد تهران
۸ ۱۳۸۷ ذوب‌آهن اصفهان سايپا تهران دانشگاه آزاد ابهر
۹ ۱۳۸۸ ذوب‌آهن اصفهان پرسپولیس نفت [۲۸][۴۱]
۱۰ ۱۳۸۹ پرسپولیس تهران ذوب‌آهن اصفهان گاز تهران [۴۱][۴۲]
۱۰ ۱۳۹۰ گیتی پسند گاز تهران ذوب‌آهن اصفهان
۱۱ ۱۳۹۱ گیتی پسند ذوب‌آهن اصفهان گاز تهران
۱۲ ۱۳۹۲ گاز تهران ذوب‌آهن اصفهان دانشگاه آزاد
۱۳ ۱۳۹۳ دانشگاه آزاد ذوب‌آهن اصفهان گاز تهران
۱۴ ۱۳۹۴ گاز تهران دانشگاه آزاد ذوب‌آهن اصفهان
۱۵ ۱۳۹۵ بانک سرمایه ذوب‌آهن اصفهان دانشگاه آزاد
۱۶ ۱۳۹۶ پیکان تهران ذوب‌آهن اصفهان بهنمیر مازندران
۱۷ ۱۳۹۷ ذوب‌آهن اصفهان پیکان تهران نامی‌نو اصفهان [۴۳]
۱۸ ۱۳۹۸
۱۹ ۱۳۹۹

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "دنیای ورزش - شماره ٢٦٩ - شنبه ٨ آذر ١٣٥٤". Issuu (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-14.
  2. «نخستین بازی 1342». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۲.
  3. "دنیای ورزش - شماره ۵۶ - شنبه ١٠ مهر ١٣۵٠" (به انگلیسی). {{cite web}}: |access-date= requires |url= (help); Missing or empty |url= (help)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «روزنامه اطلاعات ۲۷ شهریور ۱۳۷۷» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۸-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۳.
  5. «روزنامه اطلاعات ۲۵ شهریور ۱۳۷۷» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۸-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۳.
  6. «روزنامه اطلاعات ۵ شهریور ۱۳۷۸» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  7. «روحی پند نواز». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۸-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۵.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «ناهید حسینی». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۱-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۵.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «takhtejamshidcup.com جام تخت جمشید». www.takhtejamshidcup.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ «ثریا یگانه». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۲-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۵.
  11. «والیبال جام شهبانو: پاس سنت‌شکن والیبال پایتخت». دنیای ورزش. موسسه اطلاعات. ۱ آذر ۱۳۵۴.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ احمدی، علی‌اکبر (۱۳۸۸). تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه سواران و تاج تا استقلال. تهران: انتشارات پایگان. صص. ص ۴۲۹ و ص ۴۳۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶.
  13. "کیهان ورزشی - شماره ١١٦١ - شنبه ١٣ شهریور ٢٥٣٥". Issuu (به انگلیسی). Retrieved 2019-08-25.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «HAMSHAHRI (Internet Version of Tehran's Persian Daily)». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۲.
  15. «روزنامه اطلاعات ۱ مهر ۱۳۷۷» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «روزنامه اطلاعات ۶ مهر ۱۳۷۸» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ «برنامه رقابتهاي واليبال بانوان كشور - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «رقابتهاي واليبال ليگ برتر بانوان برگزار مي‌شود - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  19. «نتايج دور رفت اولين دوره رقابتهاي ليگ واليبال برتر بانوان - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  20. «برنامه رقابتهاي گروه دوم ليگ برتر واليبال بانوان كشور - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  21. «دور رفت مرحله يك چهارم نهايي رقابتهاي ليگ برتر واليبال باشگاههاي بانوان كشور آغاز شد - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  22. «برنامه رقابتهاي دور رفت ليگ برتر واليبال بانوان باشگاههاي كشور - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  23. «ديدار نهائي اولين دوره مسابقات ليگ برتر واليبال باشگاهي بانوان كشور روز جمعه برگزار مي‌شود - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  24. «اخبار كوتاه از ورزش بانوان - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  25. «برنامه رقابتهای والیبال بانوان کشور - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  26. «جام جم آنلاین - بازيکن آماتور براي تيم ملي نمي‌خواهيم». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  27. ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ «روزنامه اطلاعات» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ ۲۸٫۲ «آغاز لیگ والیبال بانوان زیر سایه مشکلات همیشگی - تابناک | TABNAK». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۰.
  29. «HAMSHAHRI (Internet Version of Tehran's Persian Daily)». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۲.
  30. Ettela'at (1977-02-14), English: Ettela'at Newspaper of 25 Bahman 1355 SH (14 February 1977) (PDF), retrieved 2023-02-02
  31. Ettela'at (1977-02-22), English: Ettela'at Newspaper of 03 Esfand 1355 SH (22 February 1977) (PDF), retrieved 2023-02-02
  32. «مینا فتحی». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۱-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۵.
  33. «روزنامه اطلاعات سه شنبه ۸ آبان ۱۳۷۵» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  34. «مطبوعات به مردم چه می گویند؟(روزنامه های صبح شنبه )ـ». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۰۱.
  35. «هما قهرمان نهمين دوره مسابقات واليبال». ایسنا. ۲۰۰۱-۰۱-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۴.
  36. «روزنامه اطلاعات ۳ آذر ۱۳۷۹» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  37. «روزنامه اطلاعات ۵ بهمن ۱۳۷۹» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۷-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  38. «دیدار پایانی لیگ برتر والیبال بانوان». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۵-۰۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۴.
  39. «HAMSHAHRI (Internet Version of Tehran's Persian Daily)». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۴.
  40. «تيم واليبال بانوان هما به مصاف خوزستان مي‌رود | خبرگزاری فارس». archive.ph. ۲۰۱۹-۰۶-۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۰.
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ ۴۱٫۲ «مسابقات واليبال بانوان باشگاههاي كشور». web.archive.org. ۲۰۱۱-۰۷-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.
  42. «با انصراف تيم واليبال بوژان، پرسپوليس قهرمان ليگ برتر واليبال بانوان شد - ایسنا». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۶-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۹.
  43. «لیگ برتر والیبال بانوان در ایستگاه آخر». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۱-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۳.