ماهیچهٔ دالی[۳][۴][۵] (به انگلیسی: Deltoid Muscle) که ماهیچهٔ دلتوئید هم خوانده می‌شود،[۶] ماهیچه‌ای در بدن انسان است که محیط گرد شانه را تشکیل می‌دهد. ظاهر این ماهیچه به حرف «د» (دال) و همچنین حرف Δ یونانی (دلتا) شباهت دارد و علت نامگذاری آن نیز همین امر است.

ماهیچه دالی
ماهیچه دالی
.
جزئیات
خاستگاه ترقوه، سرشانه، خار استخوان کتف
پیوندگاهبرجستگی دالی استخوان بازو
سرخرگ‌هااصلی: سرخرگ چرخشی بازو پشتی[۱]
عصب‌دهیعصب زیربغلی
حرکتدور کردن، خم کردن و باز کردن بازو
ماهیچه مخالفماهیچه پشتی بزرگ[۲]
شناسه‌ها
لاتینmusculus deltoideus
MeSHD057645
TA98A04.6.02.002
TA22452
FMA32521

این عضله بزرگترین و قوی‌ترین عضله شانه است و برجستگی شانه را می‌سازد. این عضله سطحی شانه شامل سه بخش قدامی، میانی و خلفی است و هر سه بخش قابل لمس هستند و در مردان به‌طور نسبی بزرگتر است. سر ثابت این عضله از یک سوم بخش خارجی ترقوه، بالای زائده سرشانه‌ای (آکرومیون)، و خار کتف شروع می‌شود و به وسط سطح خارجی بازو می‌چسبید.

این ماهیچه در ظاهر از سه مجموعه الیاف جداگانه تشکیل شده‌است اما ماهیچه‌نگاری الکتریکی نشان می‌دهد که عضله دالی در اصل دست کم از هفت گروه از الیاف تشکیل شده که حرکات هر یک جداگانه توسط دستگاه عصبی مرکزی هماهنگ می‌شود.

خاستگاه ماهیچه دالی، استخوان ترقوه و سرشانه (اخرمی) است، پیوندگاه آن از برجستگی دالی (توبروزیته دلتوئید) استخوان بازو، عصب‌گیری آن از عصب زیربغلی (اگزیلاری) و کار آن دور کردن، خم کردن و باز کردن بازو است.

کارکرد ویرایش

این عضله در حرکات فلکسیون، اکستانیسون و آبدوکسیون بازو دخالت دارد.

کلاهک گرداننده ویرایش

چهار ماهیچه بالاخاری، زیرخاری، زیرکتفی و ماهیچه گرد کوچک (ترس مینور) مانند کلاهکی دور تا دور کپسول مفصل شانه چسبیده‌اند و باعث تقویت این مفصل می‌شوند و حرکات چرخشی این مفصل را ایجاد نموده و کنترل می‌نمایند.

منابع ویرایش

  • Wikipedia contributors, "Deltoid muscle," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Deltoid_muscle&oldid=433681411 (accessed July 16, 2011).
  • آناتومی پایه _ کمیته تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد مقدس / شهریور ماه ۱۳۸۹
  • دریک، ریچارد ال.؛ وگل، وین؛ میچل، آدام (۱۳۹۴). Gray's anatomy for Students [اطلس آناتومی گری]. ترجمهٔ مهری میرحسینی و دیگران. تهران: نشر پرستش. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۸۱۷-۴۱-۴.

نگارخانه ویرایش

پانویس ویرایش

  1. posterior circumflex humeral artery
  2. Latissimus dorsi
  3. عطری، مرتضی، واژه‌نامه علوم زیستی، دوجلدی، همدان: اداره انتشارات دانشگاه بوعلی‌سینا، ۱۳۸۴. ص۶۲۱.
  4. آناتومی پایه _ کمیته تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد / شهریور ماه ۱۳۸۹
  5. http://abidic.com/word/ماهیچه%20دالی%20شکل
  6. دریک، وگل و میچل.