محمدجواد باهنر
محمدجواد باهنر (۱۳ شهریور ۱۳۱۲، کرمان – ۸ شهریور ۱۳۶۰، تهران)، دومین نخستوزیر ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود که توسط اعضای سازمان مجاهدین خلق ترور شد. وی دارای فوق لیسانس علوم تربیتی و دکترای الهیات از دانشگاه تهران بود که پس از فارغالتحصیلی، به حرفه معلمی روی آورد و در دوران پهلوی به تدوین کتب درسی دینی و قرآن پرداخت. باهنر پیش از کسب سمت نخستوزیری، به عنوان سومین وزیر آموزش و پروش ایران مشغول به کار بود. باهنر را میتوان از نخستین تدوینگران و مؤلفان کتب مذهبی مدارس ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران دانست.[۱]
محمدجواد باهنر | |
---|---|
![]() | |
چهل و سومین نخستوزیر ایران | |
مشغول به کار ۱۴ مرداد ۱۳۶۰ – ۸ شهریور ۱۳۶۰ | |
رئیسجمهور | محمدعلی رجایی |
پس از | محمدعلی رجایی |
پیش از | محمدرضا مهدوی کنی (موقت) |
وزیر آموزش و پرورش ایران | |
مشغول به کار ۱۹ مرداد ۱۳۵۹ – ۱۹ مرداد ۱۳۶۰ | |
رئیسجمهور | ابوالحسن بنیصدر |
نخستوزیر | محمدعلی رجایی |
پس از | محمدعلی رجایی |
پیش از | علی اکبر پرورش |
رئیس حزب جمهوری اسلامی | |
مشغول به کار ۸ تیر ۱۳۶۰ – ۸ شهریور ۱۳۶۰ | |
قائممقام | میرحسین موسوی |
پس از | سید محمد بهشتی |
پیش از | سید علی خامنهای |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۳ شهریور ۱۳۱۲ ۵ سپتامبر ۱۹۳۳ کرمان، ایران |
درگذشته | ۸ شهریور ۱۳۶۰ ۳۰ اوت ۱۹۸۱ (۴۷ سال) تهران، ایران |
حزب سیاسی | حزب جمهوری اسلامی، جامعه روحانیت مبارز |
فرزندان | دو پسر و دو دختر |
محل تحصیل | دانشگاه تهران |
دین | شیعه |
زندگیویرایش
وی در سال ۱۳۱۲ در یکی از محلههای قدیمی شهر کرمان به نام محله شهر که از محلههای بسیار قدیمی و فقیرنشین شهر کرمان بود، به دنیا آمد. محمد جواد باهنر فرزند دوم خانواده و دارای نه خواهر و برادر بود.[۲] پدر او پیشهور سادهای بود که زندگی محقرانهای داشت و به واسطه مغازه کوچکی که در سرگذر محله داشت امرار معاش میکرد. در سن پنج سالگی برای آموزش به مکتب خانهای سپرده شد و نزد معلم مکتبخانه قرآن را فرا گرفت از حدود یازده سالگی با راهنمایی حجتالاسلام حقیقی، فرزند معلم مکتب خانه، به مدرسه معصومیه کرمان وارد شد و تعلیم دروس حوزوی را آغاز نمود. او همزمان با دروس حوزوی با شرکت در امتحانات متفرقه دروس خود را در دبیرستان نیز ادامه داد. او در سال ۱۳۳۲ وارد حوزه علمیه قم شد[۳] در سال اول ورود به حوزه علمیه قم، در مدرسه فیضیه سکونت یافت و دروس کفایه و مکاسب را نزد اساتیدی چون سلطانی، مجاهدی و محمد جواد اصفهانی فرا گرفت و در همین سال بود که دیپلم کامل متوسطه را نیز اخذ کرد. در ادامه و تکمیل دروس دینی از سال ۱۳۳۳ به درس خارج علما حاضر شد و ضمن شرکت در درس خارج فقه بروجردی به درس خارج اصول خمینی نیز حاضر میشد[۴] و مدت هفت سال یعنی تا اوائل سال ۴۱ از دروس خارج فقه و اصول وی بهرهمند گردید. باهنر هم چنین به مدت شش سال در درس فلسفه (اسفار) علامه طباطبائی شرکت نمود و در همان زمان طلبگی وارد دانشکده الهیات شد و کارشناسی الهیات خود را در سال ۱۳۳۷ به اتمام رسانید. وی به مدت کمتر از یک سال در شهر نجف تحصیل نمود ولی مجدداً به قم بازگشت.[۵][۶]
محمد جواد باهنر که در سال ۳۷ جهت انجام سفر تبلیغی به آبادان عزیمت کرده بود به مناسبت تقارن به رسمیت شناختن دولت اسرائیل توسط دولت ایران به صورت دو فاکتو حمله شدید و سختی به این مسئله نمود و پس از پایان سخنرانی توسط شهربانی دستگیر شد و این اولین برخورد او با رژیم پهلوی بود.[۶] در اسفند ماه ۱۳۴۲ پس از ایراد سخنرانیهایی در مساجد به مناسبت سالگرد حادثه فیضیه دستگیر شد و پس از آن شش بار به زندانهای کوتاه مدت محکوم شد و از سال ۱۳۵۰ اجازهٔ سخنرانی نداشت. وی در کنار تدریس به تألیف کتب درسی پرداخت و حدود سی کتاب و جزوه تعلیمات دینی را برای تدریس از دوره ابتدایی تا دانشگاه تألیف کرد، همچنین همزمان فعالیتهای اجتماعی خود را نیز ادامه داد و در تأسیس دفتر نشر فرهنگ اسلامی، کانون توحید و مدرسه رفاه نقش مؤثری داشت.[۷]
وی در سال ۱۳۵۷ به فرمان خمینی به عضویت شورای انقلاب درآمد[۸] و پس از پیروزی انقلاب هم با پذیرش مسؤلیت در نهضت سواد آموزی، نماینده مردم کرمان در مجلس خبرگان قانون اساسی، نماینده شورای انقلاب اسلامی در وزارت آموزش و پرورش، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رأی (درصد آراء: ۶۴٫۸۰) به ایفای نقش پرداخت.[۹][۱۰] او با حکم سید روحالله خمینی در سال۱۳۵۹ به عضویت ستاد انقلاب فرهنگی درآمد.[۱۱] وی سپس در کابینه محمد علی رجایی به سمت وزیر آموزش و پرورش منصوب شد.[۱۲] به دنبال برکناری بنی صدر از مقام ریاست جمهوری و انتخاب محمد علی رجایی به عنوان ریاست جمهوری، بنا به پیشنهاد رجایی، باهنر (که پس از کشتهشدن بهشتی در یک بمبگذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی به سمت دبیرکلی آن حزب انتخاب شده بود) در سال ۱۳۶۰ به عنوان نخستوزیر به مجلس شورای اسلامی معرفی گردید و مجلس نیز به او و وزرای وی رأی اعتماد داد. سر انجام باهنر به همراه رجایی در انفجار ۸ شهریور ۱۳۶۰ در دفتر نخستوزیری کشته شد.[۱۳]
از محمدجواد باهنر چهار فرزند به جا ماندهاست، دو فرزند دختر و دو فرزند پسر. فرزند بزرگ او ناصر باهنر که هم عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و هم مدیرعامل مجتمع فرهنگی رفاه است. پسر دوم او، در دانشگاه صنعتی شریف «هوا - فضا» خوانده و درحالحاضر در وزارت دفاع مشغول است. دو دختر دارد که یکی پزشک و دیگری هم دندانپزشک است.[۱۴]
آثارویرایش
- دینشناسی تطبیقی (انتشارات شاهد)
- مواضع ما در ولایت و رهبری (انتشارات شاهد)
- گسترش نهضت حسینی (انتشارات شاهد)
- گذرگاههای الحاد (انتشارات شاهد)
- انسان و خودسازی (انتشارات شاهد)
- گفتارهای تربیتی (انتشارات شاهد)
- مباحث پیرامون فرهنگ انقلاب اسلامی (انتشارات شاهد)
- سیری در عقاید و اخلاق اسلامی (انتشارات شاهد)
نظراتویرایش
وی انقلاب اسلامی را بر اساس مدل نظری انقلاب و گفتمان سیاسی اسلام تحلیل کردهاست. وی معتقد است که انقلاب اسلامی با بعثت نبی اسلام و اصل هجرت وی پیوندی تنگاتنگ دارد. وی معتقد است که انقلاب به معنای سازندگی درونی است. به بیان دیگر وی تغییر و تحول درونی را شرط لازم برای انقلاب میداند و تغییر در ساختارهای سیاسی و اقتصادی را شرط کافی میداند.[۱۱]
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ شصت و پنجمین وزیر آموزش و پرورش ایران کیست؟ آموزشنیوز
- ↑ «مختصری از زندگینامه شهید باهنر». سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی.
- ↑ زندگینامه شهید حجتالاسلام دکتر محمدجواد باهنر راسخون
- ↑ «ویژه نامه سال روز شهادت شهید محمدعلی رجایی و شهید دکتر محمدجواد باهنر». پایگاه اطلاعرسانی حوزه.
- ↑ زندگینامه محمدجواد باهنر
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «زندگینامه دکتر محمد جواد باهنر». تبیان.
- ↑ YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان |. «شهید دکتر محمدجواد باهنر اسطوره اخلاص و تواضع دیار کریمان». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | YJC. دریافتشده در ۲۰۱۷-۰۱-۰۳.
- ↑ «پیام به ملت ایران (تشکیل شورای انقلاب، دولت بختیار و احتمال کودتا)». سایت جامع امام خمینی.
- ↑ نمایندگان تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی
- ↑ مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «حکم تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی به اعضای منتخب ستاد». سایت جامع امام خمینی.
- ↑ «حجتالاسلام دکتر محمد جواد باهنر». پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران.
- ↑ زندگی محمد جواد باهنر
- ↑ «یادماندههای محمدرضا باهنر از دوران نمایندگی». شرق. ۳۰ آذر ۱۳۹۵.
پیوند به بیرونویرایش
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به محمدجواد باهنر در ویکیگفتاورد موجود است. |
انقلاب ۱۳۵۷ ایران | |
|