محمدحسین جلیلی

محمدحسین جلیلی کرکوکی زنگنه متخلص به بیدار کرمانشاهی (زاده ۱۲۹۸ – درگذشته ۳۰ آبان ۱۳۵۸)[۱]، متولد کرمانشاه، فرزند هادی جلیلی و برادر عبدالجلیل جلیلی بود.[۲] مادرش افتخارالدوله دختر حسینقلی میرزا عمده‌السلطنه پسر علیقلی میرزا صارم‌الدوله پسر امام‌قلی میرزا عمادالدوله بود.[۳] تخلص اولیه او جلیلی بود اما از سال ۱۳۱۹ آن را به بیدار تغییر داد.[۴] وی برای ادامه تحصیلات به دارالفنون تهران رفت و بعد از شرکت در جلسات انجمن حکیم نظامی تهران با شاعرانی چون عبرت نایینی، جلال الدین همایی، تقی بینش، احمد گلچین معانی و سید کریم امیری فیروزکوهی آشنا شد. پس از پایان دارالفنون در بانک ملی کرمانشاه استخدام شد ولی بعد از مدتی به آموزش و پرورش منتقل گردید. وی پس از بازنشستگی به تهران مهاجرت کرد و در همان شهر درگذشت.[۵]

محمدحسین جلیلی
زاده۱۲۹۸
کرمانشاه
درگذشته۳۰ آبان ۱۳۵۸
تهران
لقببیدار کرمانشاهی
تخلصبیدار
زمینه کاریادبیات فارسی و عربی
ملیتایرانی

سبک شعری ویرایش

دیوان بیدار بیشتر شامل غزل و قصیده است که در آن می‌توانیم پثیروی از اندیشه یا حتی وزن و قافیه شعرای متقدم و معاصر را به وضوح ببینیم. در اشعار او ابیاتی از رهی معیری، اسماعیل نواب صفا، رودکی، فرخی و انوری تضمین می‌شود. چند مثنوی به شیوه ساقی نامه و مغنی نامه هم در این دفتر شعری دیده می‌شود.[۶] غلامرضا کیوان سمیعی دربارهٔ اقتباس او از شعر دیگران می‌نویسد: بیشتر اشعار او حتی آن‌ها که مضمونی مشابه مضامین شعرای دیگر دارند بیان کیفیت روحی و عواطف خودش هستند و می‌توان از لابلای همین اشعار حالات و خلق و خوی او را دریافت.[۷]

آثار ویرایش

غلامرضا کیوان سمیعی در مقدمه دیوان بیدار آثار تألیفی و ترجمه‌ای وی را چنین ذکر می‌کند:

  1. دستور زبان فارسی برای دبیرستان‌ها
  2. تاریخ ادبیات از صفویه تا مشروطه
  3. ترجمه زبدة النصرة و نخبة العصرة از بنداری رازی
  4. کرمانشاهان باستان (بخش دوم).[۷]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. https://rasekhoon.net/mashahir/show/592420/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C
  2. شاکری، باقر."تذکره مختصر شعرای کرمانشاه". کرمانشاه:چاپ سعادت 1338
  3. نواب صفا، اسماعیل. شرح حال فرهاد میرزا معتمدالدوله. تهران: زوار، ۱۳۶۶. ص۴۵۰.
  4. یوسفی، فرشید."باغ هزار گل". تهران: فرهنگخانه اسفار 1368
  5. مهرابی، سیدمحسن."ادبیات معاصر کرمانشاه". کرمانشاه: انتشارات گلچین ادب. 1395
  6. . مهرابی، سید محسن. "ادبیات معاصر کرمانشاه". کرمانشاه: انتشارات گلچین ادب. 1395.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ جلیلی، محمدحسین. "گزیده اشعار" به کوشش یدالله عاطفی و مقدمه کیوان سمیعی. تهران: زوار. 1370