میرزا محمدعلی خان معروف به کلوپ (۱۲۵۷ - ۱۳۲۰) که نام خانوادگی فرزین برگزید، دیپلمات و دولتمرد ایرانی و نخستین وزیر دربار محمدرضا شاه پهلوی بود.

محمدعلی فرزین (کلوپ)
وزیر امور خارجه ایران
دوره مسئولیت
۳۰ آبان ۱۳۰۸ – ۲۳ اردیبهشت ۱۳۰۹
پادشاهرضاشاه پهلوی
نخست‌وزیرمهدی‌قلی هدایت
پس ازفتح‌الله پاکروان (سرپرست)
پیش ازمحمدعلی فروغی
وزیر مالیه
دوره مسئولیت
۱۶ شهریور ۱۳۰۸ – ۳۰ آبان ۱۳۰۸
نخست‌وزیرمهدی‌قلی هدایت
پس ازفیروز فیروز
وزیر دربار
دوره مسئولیت
شهریور ۱۳۲۰ – ۱۳۲۰
پادشاهمحمدرضا شاه پهلوی
نخست‌وزیرمحمدعلی فروغی
پس ازمحمود جم
رئیس بانک ملی ایران
پادشاهرضاشاه پهلوی
نخست‌وزیرمهدی‌قلی هدایت
وزیرمختار ایران در آلمان
دوره مسئولیت
۲۳ اردیبهشت ۱۳۰۹ – ۱۰ شهریور ۱۳۱۱
پادشاهرضاشاه پهلوی
نماینده مجلس شورای ملی
دوره مسئولیت
۱۲۹۳ – ۱۲۹۴
حوزه انتخاباتیهمدان (دوره سوم)
اطلاعات شخصی
زاده۱۲۵۷
درگذشته۱۳۲۰
تهران، ایران
ملیتایرانی

او فرزند میرزا مسیح اصفهانی بود. در مدارس جدیدالتأسیس تهران و مدرسه دارالفنون تحصیل کرد. در دارالفنون با ذکاءالملک فروغی دوست شد و این دوستی در آینده او را در پیشرفت در سیاست کمک کرد. میرزا محمدعلی خان مدتی حسابدار کلوپ فرانسوی­ها در همدان بود و از این رو به میرزا محمدعلی­ خان کلوپ معروف شد. سپس به استخدام مالیه همدان درآمد و نماینده این شهرستان در دوره سوم مجلس شورای ملی شد. در مجلس از اعضای اقلیت دموکرات بود. نمایندگی او به یک سال نکشید که به دلیل پیشروی ارتش روسیه بسوی تهران، مجلس تعطیل شد و نمایندگان به قم و کرمانشاه مهاجرت کردند. در دولتی که نظام‌السلطنه مافی در کرمانشاه تشکیل داد، وزیر مالیه شد اما با شکست این دولت به برلن رفت و در انتشار روزنامه کاوه شرکت کرد. بعداً به ایران بازگشت و به مقام خزانه داری کل کشور در وزارت مالیه رسید و در دوره نخست وزیری سردارسپه، معاون وزیر مالیه شد. در زمان رضاشاه ابتدا به عنوان وزیرمختار به برلن رفت و در ۲۴ دی ۱۳۰۷ به عنوان سفیر کبیر ایران در افغانستان تعیین شد اما پیش از آنکه راهی محل مأموریت شود، به علت مرگ ابوالقاسم عمید در بهمن ۱۳۰۷ به کفالت (سرپرستی) وزارت امور خارجه تعیین و در شانزدهم آن ماه به مجلس معرفی شد. در سی ام تیر ۱۳۰۸ کفیل وزارت مالیه و در شانزدهم شهریور همان سال وزیر مالیه شد. کمی بعد در سی ام آبان به وزارت امورخارجه رسید. سال بعد در ۲۳ اردیبهشت بار دیگر وزیرمختار ایران در آلمان شد. پس از بازگشت به ایران در دهم شهریور ۱۳۱۱ معاون بانک ملی و سپس رئیس بانک ملی شد.

در پی حمله به متفقین به ایران در سوم شهریور ۱۳۲۰ دوست قدیمی اش محمدعلی فروغی نخست وزیر شد و او را وزیر دربار کرد. در عکس معروف صحنه ادای سوگند محمدرضا شاه پهلوی در مجلس شورای ملی در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰، محمدعلی فرزین پشت سر او دیده می شود. [۱]

محمدعلی فرزین در سال ۱۳۲۰ مدتی پس از تصدی وزارت دربار درگذشت.

پانویس ویرایش

  1. «مجتهدزاده ای که وزیر دربار شد». پارسینه.