محمد حقوقی

محمد حُقوقی (۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۶ در اصفهان – ۸ تیر ۱۳۸۸ در اصفهان) شاعر و منتقد ادبی معاصر بود. وی از جمله نویسندگان گروه ادبی جنگ اصفهان بوده‌است. عمده آثار حقوقی در نقد و معرفی شاعرانی نظیر نیما یوشیج، سهراب سپهری، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد بوده‌است.

محمد حقوقی
زادهٔ	۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۶ اصفهان
درگذشت	۸ تیر ۱۳۸۸ (۷۲ سال) اصفهان
ملیت	ایرانی
پیشه	شاعر و منتقد ادبی

زندگی

محمد حقوقی در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۶ در اصفهان زاده شد. سال‌های دبستان و دبیرستان خود را در زادگاهش اصفهان گذراند. با توجه زمینه خانوادگی از همان سال‌های دبیرستان به ادبیات علاقه‌مند شد. در سال ۱۳۳۷ وارد دانشسرای عالی شد و از استادانی چون جلال‌الدین همایی، محمد معین، پرویز ناتل خانلری محمد مقدم و حسین عریضی بهره‌مند می‌شود. نخستین شعرهایش در سال ۳۸ و ۳۹ منتشر می‌شود و در همین سال هاست که با نادر نادرپور، سیمین بهبهانی، سیاوش کسرایی، منوچهر آتشی و بهرام صادقی آشنا می‌شود. پس از فارغ‌التحصیلی به اصفهان بازمی‌گردد و مشغول به تدریس در دبیرستان می‌شود.
محمد حقوقی به همراه هوشنگ گلشیری، محمد کلباسی، فریدون مختاریان و جلیل دوستخواه اولین هیئت تحریریه جنگ اصفهان را تشکیل می‌دهند و در تابستان ۱۳۴۴ نخستین شماره جنگ اصفهان را منتشر می‌کند. با پیوستن احمد گلشیری، ابوالحسن نجفی و احمد میرعلایی به جنگ اصفهان حوزه فعالیت این گروه گسترش می‌یابد.

محمد حقوقی در ادامه فعالیت‌های ادبی، مقاله «کی مرده کی بجاست» را در سال ۱۳۴۵ و دو سال بعد مقاله دیگری با عنوان «از سرچشمه تا مصب» را می‌نویسد و به آسیب‌شناسی شعر معاصر ایران می‌پردازد. در سال ۱۳۴۸ مجموعه‌های «زوایا و مدارات» و «فصل‌های زمستانی» را منتشر می‌کند. در سال ۱۳۵۱ مجموعه دیگری از سروده‌های حقوقی با عنوان «شرقی‌ها» منتشر می‌شود.
محمد حقوقی دوشنبه هشتم تیرماه ۱۳۸۸ در زادگاه خود اصفهان درگذشت.

کتاب‌شناسی

شعر

• زوایا و مدارات، (۱۳۴۸)
• فصل‌های زمستانی، منتخبی از شعرهای سالهای ۴۳ تا ۴۷ انتشارات زمان (۱۳۴۸)
• شرقی‌ها، (۱۳۵۱)
• با شب، با زخم، با گرگ، مجموعه شعر انتشارات زمان (۱۳۵۷)
• گریزهای ناگریز، (۱۳۵۷)
• خروس هزار یال، (۱۳۶۸)
• شب، مانا، شب، (۱۳۷۰)
• شعر نو از آغاز تا امروز (۱۳۵۰–۱۳۰۱) - (۱۳۵۱–۱۳۶۴)
• دالان‌های بلند عصر (شعرهای برنی) (۱۳۷۳)
• گنجشک‌ها و گیلاس‌ها (۱۳۸۱)
• از صدا تا سکوت (لاک‌پشت‌ها)

نقد ادبی

• احمد شاملو: شعر شاملو از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها (۱۳۶۱)
• مهدی اخوان ثالث: شعر مهدی اخوان ثالث از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها انتشارات نگاه (۱۳۷۰)
• شعر نو از آغاز تا امروز ۱۳۷۰–۱۳۰۱
• سهراب سپهری: شعر سپهری از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده…انتشارات نگاه (۱۳۷۱)
• فروغ فرخزاد، شعر فروغ فرخزاد از آغاز تا امروز شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها انتشارات نگاه (۱۳۷۲)
• نیما یوشیج: شعر نیما یوشیج از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها - انتشارات نگاه (۱۳۷۹)

منابع

• محمد حقوقی شاعر و منتقد معاصر در گذشت
• محمد حقوقی، شاعر و منتقد ادبی در سن ۷۲ سالگی درگذشت
• درباره محمد حقوقی در رادیو زمانه
• شب محمد حقوقی برگزار شد
• وبگاه آوای آزاد