محمد چرمشیر

محمد چرم‌شیر (زاده ۲۱ شهریور ۱۳۳۹ تهران) نمایشنامه‌نویس و مدرس تئاتر است.

محمد چرم‌شیر
زادهٔ	۱۳۳۹ تهران
تحصیلات	ادبیات نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
پیشه	نمایشنامه‌نویس، مدرس تئاتر

زندگی و تحصیل

محمد چرم‌شیر در سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد و پس از گذراندن دوران متوسطه در سال ۱۳۵۸ وارد دانشکده هنرهای دراماتیک تهران شد و در رشته ادبیات نمایشی مشغول به تحصیل شد.

دوران تحصیل در دانشگاه برای او چندان آرام نگذشت، و هم‌زمان شد با جریان انقلاب در سال ۱۳۵۷ و تغییر سیاست‌گذاری‌های دانشگاهی و انقلاب فرهنگی در ایران، و تعطیلی دانشگاه‌ها؛ بنابراین او در سال ۱۳۶۶ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. او که شغل اصلی‌اش معلمی بود، خود در راه فراگیری تئاتر، مانند دانش‌آموزی به دنبال آموختن این هنر بود.

"خداحافظ" نخستین نمایشنامه چرمشیر بود که او را به جامعه تئاتر معرفی کرد. این نمایش در سال ۱۳۶۴ در دانشگاه اجرا شد و سپس آذر ۶۶ توسط حسین جعفری در تالار قشقایی بر روی صحنه رفت و در همان سال نمایشنامه‌ای دیگر از او "مسیح هرگز نخواهد گریست" را مرحوم جمشید اسماعیل‌خانی در تالار چهارسو به صحنه برد و چرمشیر برای اولین بار به صورت جدی مطرح شد.

تا سال ۱۳۷۰ کارگردانان مختلفی آثار این نمایشنامه‌نویس را به صحنه بردند. کارگردانانی مانند حسین عاطفی، قاسم زارع، علی امیدوار و… در همین سال بود که این نمایشنامه‌نویس برای نخستین بار با عضویت در گروه تئاتر بازی «آتیلا پسیانی» تجربه کار گروهی را نیز تجربه کرد.

محمد چرمشیر هرچند به خاطر نگارش خاص خود توانست خیلی سریع جایگاه ویژه‌ای در تئاتر ایران پیدا کند؛ اما او را باید به عنوان پرکارترین و پراثر نمایشنامه‌نویس ایرانی هم معرفی کرد. صدها نمایشنامه، داستان و فیلمنامه نوشته که برخی حتی به چاپ هم نرسیده‌است.

آثار

نمایش‌نامه

محمد چرمشیر بیش از صد نمایشنامه نوشته‌است. وی پنجاه و چهار نمایشنامهٔ چاپ شده داردو نمایشنامه‌هایش به زبان‌های انگلیسی آلمانی و فرانسوی ترجمه و در کشورهای ایران، آلمان، انگلستان، فرانسه، سوئد، ایتالیا و آمریکا اجرا شده‌اند. همچنین هنرمندان تئاتری شاخصی در ایران متن‌های او را کارگردانی کرده و به روی صحنه برده‌اند. از جمله می‌توان به آتیلا پسیانی اشاره کرد که در سال ۱۳۷۰ در دهمین جشنواره تئاتر فجر واقعه‌خوانی جهاز جادو را در کنار آثاری نظیر سایه ماه به کارگردانی انوشیروان ارجمند، مرگ یزدگرد به نویسندگی بهرام بیضایی و کارگردانی گلاب آدینه، دلدار به نویسندگی و کارگردانی حسین نوری و مال‌کنون به نویسندگی و کارگردانی مریم معترف و عزت‌الله مهرآوران به روی صحنه برده‌است. چند نمایشنامه او عبارت است از:

• واقعه خوانی جهاز جادو
• می‌بوسمت و اشک
• باد اسب است
• نامه‌های به تب (کارگردان سیامک احصایی)
• مکبث
• قهوه قجری
• رقص مادیان‌ها (بازخوانی یرما اثر لورکا)
• آسمان روزهای برفی
• همه‌چیز می‌گذرد، تو نمی‌گذری
• گذر پرنده‌ای از مقابل آفتاب
• شیش و بش
• شبی در طهران
• می‌خواستم اسب باشم
• آرامش در حضور دیگران
• در مصر برف نمی‌بارد
• کبوتری ناگهان
• روز عزیز مرده
• رؤیای بسته‌شده به اسبی که از پا نمی‌افتد
• شاهزاده اندوه (افشین هاشمی)
• افیلیا
• عرق خورشید، اشک ماه
• دیوبندان
• کسی نیست همه داستان‌ها را به یاد بیاورد
• یادگاری‌ها
• کبوتری ناگهان
• بیتل‌ها
• مادام کامیون
• باغبان مرگ (کارگردان آروند دشت آرای)
• بانوان، آقایان
• فاطمه عنبر
• همین امشب
• پشت شیشه‌ها
• یک دقیقه و سیزده ثانیه
• تیستو
• تن‌تن و راز قصر مونداس (کارگردان آروند دشت آرای)
• حقایقی دربارهٔ یک ماهی مرده
• قلاده ای برای سگ مرده
• پروانه و یوغ (کارگردان آروند دشت آرای)
• آمدیم، نبودید، رفتیم (کارگردان رضا حداد)

منابع

• «بیوگرافی محمد چرمشیر». مؤسسه کارنامه. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۵.