محمود شاکر (عربی: أبو أسامة محمود بن شاكر شاكر)؛ زاده در حرستا شمال شرق دمشق ۱۹۳۲م – درگذشته در ریاض ۲۰۱۴م) وی تاریخ‌نگار و نویسندهٔ اسلامی سوری بود.[۱][۲] در کودکی به علوم دینی علاقه داشت و از دانش عالمان موجود در مسجد محلشان استفاده می‌کرد. درس‌های دبیرستان را در سال ۱۹۵۲م به پایان رساند و به دانشگاه دمشق رفت و مشغول تحصیل در رشتهٔ جغرافیا شد و از آنجا در سال ۱۹۵۶–۱۹۵۷م فارغ‌التحصیل شد. وی پس از پایان دانشگاه به سربازی اجباری رفت، و سربازیش را با درجهٔ نظامی ستوان به پایان رساند. سپس در سال ۱۹۶۰ وارد ادارهٔ آموزش و پرورش سوریه شد و تا سال ۱۹۷۲ نیز به کار خود ادامه داد و پس از آن به عربستان سعودی سفر کرد.[۱][۳]

محمود شاکر
زادهٔ۱۹۳۲ میلادی
رمضان ۱۳۵۱
حرستا، سوریه
درگذشت۲۳ نوامبر ۲۰۱۴
تحصیلاتدانشگاه دمشق

او به تاریخ علاقه داشت و در تاریخ‌شناسی اسلام شخصی برجسته بین مسلمانان اهل سنت است.[۲] وی حدود دویست کتاب در زمینهٔ اسلام (ویژهٔ اهل سنت) و جغرافیا نوشته‌است[۲] که از مهم‌ترین آثارش «دانشنامهٔ تایخ اسلامی» در ۱۹ جلد و ۲۲ بخش، «فرهنگ تاریخی»، «هویت امت مسلمان»، «جغرافیای محیط»، «زن معاصر»، «فرهنگ به سوی ویرانی» و «موضوعات حول الخلافه والإماره» است.[۴] او در سعودی برنامه‌ای با نام «جغرافیای جهان اسلام» در رادیو قرآن عربستان تهیه و اجرا کرد همچنین دعوت شبکه المجد عربستان سعودی پذیرفت و در برنامه «برگه‌هایی از زندگی من»، که دیداری به صورت ویژه با وی انجام شد، به پرسش‌های مجری پاسخ داد.[۵] او از زمان اقامتش در سعودی استاد تاریخ اسلامی و جغرافیا در دانشکده علوم اجتماعی ریاض بود همچنین به بازبینی پایان‌نامه‌های فوق لیسانس و دکترا می‌پرداخت[۳] و در ریاض، صبح ۲۳ نوامبر ۲۰۱۴ درگذشت.[۱][۲][۶][۷]

کتاب‌ها ویرایش

کتاب‌های تاریخی ویرایش

  • سلسلهٔ خلفاء العهد الراشدی.
  • دانشنامه کتاب تاریخ اسلامی در ۲۲ جزء ۱۹ جلد، ۶۴۰۸ صفحه.
  • سلسلة العالم الإسلامی.
  • سلسلة مواطن الشعوب الإسلامیة فی آسیا.
  • سلسلة مواطن الشعوب الإسلامیة فی أفریقیا.
  • زندگی‌نامه برخی از صحابهٔ محمد نظیر:
  1. امهات‌المؤمنین.
  2. عبدالله بن زبیر.
  3. فضل بن عباس.
  4. عبدالله بن حذافه.
  5. مقداد بن اسود.
  6. عبدالله بن جحش.
  7. جعفر بن ابی طالب.

دیگر کتاب‌ها در تاریخ اسلامی ویرایش

  • المنطلق الأساسی فی التاریخ الإسلامی. (منطق اساسی در تاریخ اسلامی)
  • مع أنبیاء الله ورسله.
  • المسلمون تحت‌السیطرة الشیوعیة. (مسلمانان زیر سیطره کمونیسم)
  • المسلمون تحت‌السیطرة الرأسمالیة. (مسلمانان زیر سیطره سرمایه‌داران)
  • رحلة قصیرة مع تاریخنا.
  • الثقافة التاریخیة. (فرهنگ تاریخی)
  • التوجیه والتقویم خلال التاریخ الإسلام
  • هویة الأمة المسلمة
  • أشواک علی الدرب
  • موضوعات حول الخلافة والإمارة
  • مواقعنا المتأخرة وسبیل التقدم
  • المسلمون والقضایا العامة
  • الحضارة المتهاویة
  • الجنوح بالأخلاق.
  • الجنوح بالعلم أو الذئاب الکاسرة.
  • وانکشف القناع.
  • تبصرة الطریق.
  • المغالطات وأثرها فی الأمة.
  • التخلف.
  • المرأة المعاصرة.
  • الجماعات البدائیة.
  • إلی الدعاة.
  • السُّعاة فی الحیاة.
  • رسائل إلی الشباب.
  • مع الهجرة إلی الحبشة.
  • المشردون.
  • میدان معرکة الیرموک.
  • محنة المسلمین فی الشیشان.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ درگذشت شیخ محمد شاکر، سایت سنت آنلاین.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ محمود شاکر المؤرخ السوری، سایت رخدادهای اسلام (زبان عربی) زیر نظر راغب السیرجانی، تاریخ بازبینی ۳۱ ژانویه ۲۰۱۵.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "محمود شاکر " المؤرخ الإسلامی بایگانی‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، اسلام وب (به زبان عربی). تاریخ بازبینی ۲۳ نوامبر ۲۰۱۴.
  4. تاریخ‌دان معروف جهان اسلام درگذشت بایگانی‌شده در ۷ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، سایت وااسلاماه (فارسی). تاریخ بازبینی ۷ فوریه ۲۰۱۵.
  5. ملخص لقاء خاص مع الشیخ المؤرخ محمود شاکر، سایت عربی شاشات. تاریخ بازبینی ۷ فوریه ۲۰۱۵.
  6. وفاة المؤرخ الإسلامی الشیخ "محمود شاکر" بالریاض بایگانی‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، سایت الاسلام.
  7. «محمود شاکر» مورخ و اندیشمند اسلامی درگذشت بایگانی‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، سایت بین‌المللی قرآن کریم قسمت فارسی. تاریخ بازبینی ۷ فوریه ۲۰۱۵.

پیوند به بیرون ویرایش