محمود قراملکی
محمود قراملکی (بهمن ۱۳۱۰ – تیر ۱۳۷۳) موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازندهٔ ایرانی بود. او از نخستین آهنگسازان موسیقی پاپ ایرانی بود که در دههٔ ۱۳۴۰ فعالیت خود را آغاز و با بسیاری از ترانه‌سرایان، تنظیم‌کنندگان و خوانندگان مطرح موسیقی پاپ همکاری کرد.
| محمود قراملکی | |
|---|---|
| زاده | بهمن ۱۳۱۰ ارومیه |
| درگذشته | تیر ۱۳۷۳ (۶۲ سال) تهران |
| ژانر | موسیقی پاپ موسیقی جاز موسیقی نظامی |
| پیشه | آهنگساز نوازنده تنظیم‌کننده رهبر ارکستر |
| ساز(ها) | ویولن ترومپت |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۴۲–۱۳۷۳ |
| همکاری‌های مرتبط | رئیس شورای موسیقی رادیو مشهد رهبر ارکستر جاز رادیو مشهد فرمانده دسته موزیک در مشهدآهنگساز رادیو ملی ایران |
| سازهای اصلی | |
| ویولن | |
زندگی
ویرایشمحمود قراملکی در سال ۱۳۱۰ در ارومیه و در خانواده‌ای با اصالت تبریزی (قراملک تبریز) به دنیا آمد. در کودکی و در سایه حمایت خانواده به یادگیری ویولن پرداخت و در جوانی به دسته موزیک لشکر ۶۴ پیاده رضائیه پیوست. در زمان خدمت علاوه‌بر تعقیب موسیقی، همزمان موفق به اخذ لیسانس در دو رشته امور مالی و زبان انگلیسی از دانشگاه افسری شد.[۱] پس از فراغت تحصیل و انتقال به مشهد، ضمن خدمت در لشکر ۷۷ پیاده خراسان، رهبری ارکستر جاز (پاپ) رادیو مشهد و ریاست شورای موسیقی رادیو مشهد[۲] را نیز برعهده داشت. نخستین درخشش او ترانه «عزیزم» با صدای امیر رسایی بود که پس از پخش در برنامه صبحگاهی شما و رادیو اقبال عمومی یافت.[۳] قراملکی در دهه ۴۰ و ۵۰ به آهنگسازی برای خوانندگان مطرحی چون ویگن، حمیرا، نادر گلچین، عارف، گیتی، امیر رسایی، شاهرخ، ضیا و فریدون فروغی پرداخت. ترانهٔ «چشمان گریان» با صدای ویگن و «مرد غم» با صدای فریدون فروغی از معروف‌ترین آثار او به‌شمار می‌روند. برخی ساخته‌های او به دلیل ترانه‌هایی که به زعم مقامات وقت سیاسی شمرده می‌شد، عرضه محدود داشتند یا اصولاً عرضه نشدند.[۱]
پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، قراملکی برخلاف بسیاری از همکاران خود در ایران ماند و تا سال ۱۳۶۱ آثاری متناسب با فضای انقلابی و میهنی آن دوران ارائه کرد.[۲] او از اواخر دهه ۶۰ شمسی به کار در صدا و سیمای جمهوری اسلامی مشغول شد و برای بسیاری از برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، از جمله صبح جمعه با شما، ساعت ۲۰، بعد از خبر و… موسیقی ساخت. او در واپسین سال‌های کاری خود، در حوزه موسیقی سنتی و فولکلور نیز فعال بود و آثاری با صدای حسن‌زاده شیرازی، ناصر رسولی و نادر جوادی منتشر کرد.[۱][۴]
قراملکی در تیرماه ۱۳۷۳ در تهران درگذشت و در بهشت زهرا، قطعهٔ ۷۳، ردیف ۸۳، شمارهٔ ۱۰ به خاک سپرده شد.[۵]
در سال ۱۳۹۳، آلبومی حاوی آثار پیش از انقلاب قراملکی، به صورت بی‌کلام، توسط نشر موسیقی نوفه و به نفع فعالیت‌های آموزشی و توانبخشی خیریه رعد منتشر شد.[۶] در سال‌های بعد دو آلبومِ باکلامِ «گل برف» با صدای «افشین مقراضی» و «فریاد غمگین» با صدای «جهانگیر افشین»، هر دو از خوانندگان شناخته‌شدهٔ دهه ۴۰ و ۵۰، منتشر شد، که برخی ترانه‌های این دو اثر از ساخته‌های قراملکی بود.[۷][۸]
ترانه‌شناسی
ویرایشبرای تأییدپذیری کامل این بخش به منابع بیشتری نیاز است. (ژوئیه ۲۰۱۷) |
| خواننده | نام اثر | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|---|
| ویگن | چشمان گریان | ایرج جنتی عطایی | محمود قراملکی | |
| آتیش میخوام | ایرج جنتی عطایی | محمود قراملکی | ||
| چشم نخوری ایشالا | رضا شمسا | محمود قراملکی | ||
| روانبخش | مرگ ماهیگیر | مجتبی هوشمند | محمود قراملکی | |
| عارف | عزیزترین | مسعود امینی | محمود قراملکی | ناصر چشم‌آذر |
| فضای تهی | مسعود هوشمند | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| گوگوش | ریشه | مسعود هوشمند | محمود قراملکی | آندرانیک |
| رامش | نیش | مسعود امینی | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده |
| حمیرا | دوست دارم | محمدعلی بهمنی | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| عهدیه | پل | اصغر واقدی | محمود قراملکی | آندرانیک |
| بتی | عشق افسرده[۹] | سعید دبیری | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| عزیزم[۹] | سعید دبیری | ترکی | محمود قراملکی | |
| سینه‌ها سنگه | سعید دبیری | محمود قراملکی | واروژان | |
| فریدون فروغی | پروانه من (ملودی متفاوت) | تورج شعبانخانی | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| افسر شهیدی | وطن | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| جدایی | مسعود امینی | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| گریه من غم داره | عبدالله الفت | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| افشین مقراضی | گل برف[۱][۸] | مسعود هوشمند | محمود قراملکی | آندرانیک |
| نیاز من | بیژن سمندر | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| با تو قهرم | محمود قراملکی | مارسل استپانیان | ||
| سنگفرش (آواره)[۸] | کریم فکور | محمود قراملکی | آندرانیک | |
| چشم ستاره[۸] | سعید دبیری | محمود قراملکی | آندرانیک | |
| بهونه[۸] | الفت | محمود قراملکی | مارسل استپانیان | |
| خیال تو[۸] | کریم فکور | محمود قراملکی | آندرانیک | |
| نیاز من[۸] | الفت | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| امیر رسایی | تولد عشق | رضا شمسا | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده |
| پل | اصغر واقدی | محمود قراملکی | ||
| طناب غم[۱] | سعید دبیری | محمود قراملکی | ناصر چشم‌آذر | |
| مرد غم | سعید دبیری | محمود قراملکی | آندرانیک | |
| هوار | سیوا دیری | محمود قراملکی | آندرانیک | |
| به من نگو | محمود قراملکی | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| دستمال دست | رضا شمسا | محمود قراملکی | رازمیک میناسیان | |
| سایه به سایه | رضا شمسا | محمود قراملکی | ||
| این قصه | سعید دبیری | محمود قراملکی | ||
| دخترک مهربون | رضا شمسا | محمود قراملکی | ||
| عزیزم[۱] | سعید دبیری | محمود قراملکی | واروژان | |
| مرد سرگردان (ای زندگی) | سعید دبیری | محمود قراملکی | ناصر چشم‌آذر | |
| وقتی چشمات پر خوابه[۹] | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| گربه شاخت نزنه[۹] | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| مگه نه[۹] | اصغر واقدی | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| باور نکن[۹] | کریم محمودی | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| ایرج مهدیان | ناز کوچولو | سعید دبیری | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| فروغی کرمانی | طناب غم | سعید دبیری | محمود قراملکی | ناصر چشم‌آذر |
| غم روی غم (تا کی باید) | سعید دبیری | محمود قراملکی | مارسل استپانیان | |
| پرتو | وقتی بارون می‌گیره | سعید دبیری | محمود قراملکی | |
| جمال وفایی | یواش یواش | منصور تهرانی | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| هوس | علی ناصری | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| جواد یزدان‌پرست | قصه زندگی | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| آوای قایقران | مجتبی هوشمند | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| جهانگیر افشین راد | الههٔ محبت[۷] | پرویز صبری | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده |
| بی‌کرانه[۷] | محمود قراملکی | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| بزار بگم یه قصه | سعید دبیری | محمود قراملکی | ||
| صدام کنی[۷] | آذر صراف پور | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده | |
| فریاد غمگین[۷] | سعید دبیری | محمود قراملکی | سیمون آوانسیان | |
| اون تو بودی[۷] | اصغر واقدی | محمود قراملکی | آندرانیک | |
| تردید[۷] | بیژن سمندر | محمود قراملکی | مارسل استپانیان | |
| خسرو دلسوز | هر چی با من می‌کنه دل می‌کنه[۹] | سعید دبیری | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| چی بگم که بهتره نگفتنش[۹] | سعید دبیری | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| دینامیک | سایه‌ها | اصغر واقدی | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| پل | اصغر واقدی | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| علی نظری | می‌ترسم نیایی | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| دختر من | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| سورن | عشق من | گارنیک خدابخشیان | محمود قراملکی | ساکو کوجاساریان |
| سیما افشار | دوستت دارم[۹] | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| تاپ تاپ خمیر[۹] | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| وفا نمی‌شناسی[۹] | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| بوسه وداع[۹] | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| سیما بینا | کاش می‌شد برم پیش خدا | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| شاهرخ | بر بالین مادر | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| شهلا سرشار | شهر غریب | مسعود امینی | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| ضیا | چمدون کهنه | ایرج جنتی عطایی | محمود قراملکی | |
| شاهنومه آخرش خوشه[۹] | کریم محمودی | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| یه روز قهر یه روز آشتی | سعید دبیری | محمود قراملکی | ||
| صد تا کلام | محمود قراملکی | محمود قراملکی | ||
| بی تو هرگز | محمود قراملکی | محمود قراملکی | ||
| ضیا و نسرین | همصدا | محمود قراملکی | ناصر چشم‌آذر | |
| کیوان | عکس یادگاری | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| گیتی | گل بوسه | ایرج جنتی عطایی | محمود قراملکی | |
| وعده‌گاه | ایرج جنتی عطایی | محمود قراملکی | ||
| تسبیح صد دونه[۹] | کریم محمودی | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| فرزانه | همین روز، همین ساعت | رضا شمسا | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
| چرا قهر کردی؟ | عباس کارگر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| فرزین | جدایی | مسعود امینی | محمود قراملکی | |
| فیروزه | حاشا و تماشا | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| مازیار | سالار[۱] | مسعود امینی | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده |
| محمدرضا منفرد | درد تنهایی[۱] | سعید دبیری | محمود قراملکی | |
| خاک خسته | مسعود امینی | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| محمود وصفی | آه دختر | محمود قراملکی | محمود قراملکی | |
| مهستی | تاسف" (قمار زندگی) | مسعود امینی | محمود قراملکی | مجتبی میرزاده |
| نادر گلچین | رفتی به سلامت | رحیم معینی کرمانشاهی | محمود قراملکی | محمود قراملکی |
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ دفترچه آلبوم موسیقی مرد غم؛ مجموعه آثار بی‌کلام محمود قراملکی. نشر موسیقی نوفه، ۱۳۹۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «جلیل میروردی زاده؛ صدای قدیمی رادیو مشهد پس از ۶ دهه خواندن؛ از خواندن خسته نمی‌شوم». shahraraonline.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۰.
- ↑ «قراملکی آهنگساز موفق و جوان». روزنامه فردا. ۱۹ مهر ۱۳۵۱.
- ↑ «آلبوم «فریاد غمگین» با صدای جهانگیر افشین منتشر شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۰.
- ↑ «محمود قراملکی». موسیقی ایرانیان. ۴ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ↑ «رعد: رونمایی از آلبوم "غم مرد" به نفع خیریه رعد». raad-charity.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۰.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ ۷٫۵ ۷٫۶ ««فریاد غمگین» آلبومی با حال و هوای دهه ۴۰ و ۵۰ شنیدنی شد». موسیقی ایرانیان. ۱۳۹۵-۰۶-۲۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۰.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ ۸٫۵ ۸٫۶ «آلبوم پاپ خواننده دهه پنجاهی در ایران منتشر شد». موسیقی ایرانیان. ۱۳۹۴-۱۱-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۰.
- ↑ ۹٫۰۰ ۹٫۰۱ ۹٫۰۲ ۹٫۰۳ ۹٫۰۴ ۹٫۰۵ ۹٫۰۶ ۹٫۰۷ ۹٫۰۸ ۹٫۰۹ ۹٫۱۰ ۹٫۱۱ ۹٫۱۲ ۹٫۱۳ "محمود قراملکی". Discogs (به انگلیسی). Retrieved 2018-07-08.
