یاسی‌ها
یاسی‌ها (مجاری: Jász) گروهی از مردمان ایرانی از تیره سکاها[الف][۲][۳] هستند که در قرن سیزدهم به دنبال حمله مغول از سرزمین‌های شرقی‌تر و قفقاز به همراه کومان‌ها راهی دشت مجارستان شدند. یاسی‌ها از دیرباز در ناحیه یاس‌برنی زندگی می‌کنند و تا سده پانزدهم به گویش یاسی از زبان آسی سخن می‌گفتند. امروزه این زبان فراموش شده ولی یاسی‌ها ویژگی‌های فرهنگی-نژادی خود را هنوز نگاه داشته‌اند.[۴][۵]
 | |
| کل جمعیت | |
|---|---|
| ۲۰۰٬۰۰۰ نفر | |
| مناطق با جمعیت قابل توجه | |
| مجارستان (یاس-نادی‌کون-سولنوک) | |
| زبان‌ها | |
| مجاری (اورالی، فینو) و قبلاً یاسی (هند و اروپایی، ایران) | |
| دین | |
| کلیسای کاتولیک | |
| گروه‌های قومی مرتبط | |
| مردم آسی و دیگر مردمان ایرانی |
امروزه جمعیت یاسی‌های مجارستان در حدود ۲۰۰٬۰۰۰ است.[نیازمند منبع]
نمونهٔ زبانیویرایش
تا کنون تنها نمونه یافت شده از زبان یاسی یک صفحه از لغات با ترجمهٔ لاتین آنها است که در سال ۱۹۵۷ در پشت یک سند قدیمی در سازمان اسناد ملی مجارستان دیده شد. تاریخ این متن که مربوط به سیزدهم ژانویهٔ ۱۴۲۲ است، با عبارت: «روز به خیر صاحب[مزرعه]» شروع می‌شود و فهرستی از مواد غذایی به همراه معادل لاتین دارد. صاحب نامه احتمالاً برای تهیهٔ مواد به روستای یاس‌فالو رفته‌بوده‌است. ترک‌شناس مجار دیولا نِمِت با کمک زبان آسی به گویش دیگورون متن را رمزگشایی کرده و یک واژه‌نامه کوچک از اسم‌ها، تعارفات و فرمول ضمائر ملکی تهیه کرده‌است.[۶]
شاخ لِهِل
تنها نمونه از زبان یاسی (نسخهٔ چاپی از موزهٔ یاس‌برنی)
یاس‌شاگ منطقهٔ تاریخی یاسی‌ها در شمال غربییاس-نادی‌کون-سولنوک
جستارهای وابستهویرایش
یادداشتویرایش
منابعویرایش
- ↑ «The Women Warriors - the Sarmatians - Silk-Road.com». Silk Road (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۱۷.
- ↑ François Sulpice Beudant. Travels in Hungary, in 1818. London: R. Phillips and Co. p. 6.
- ↑ Vasily Abaev; Harold Walter Bailey (15 December 1985). "ALANS". Iranica. I (Fasc. 8): 801–803.
- ↑ https://persiadigest.com/en/news/6966/jászberény-–-a-european-city-with-citizens-of-iranian-origin
- ↑ http://www.yazd.com/features/Jaszbereny/Jaszberenyyazd.htm
- ↑ "JÁSZ NYELVEMLÉK (زبان‌های یاسی)" (به مجاری). Archived from the original on 14 December 2018.