مرزهای شخصی قواعد، رهنمودها یا محدودیت‌هایی است که هر فرد جهت تأمین امنیت و رفاه خود برای دیگران تعریف می‌کند.[۱] این مرزها از ترکیبی از باورها، عقاید، نگرش‌ها، تجربیات گذشته و یادگیری اجتماعی ساخته شده‌اند.[۲][۳] این ایده یا مهارت زندگی به‌طور گسترده در کتاب‌های روان‌شناسی خودآموز به کار گرفته شده‌است و همچنین از اواسط دهه ۱۹۸۰ در حرفه مشاوره مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۴]

به گفته برخی از مشاوران روان‌شناسی مرزهای شخصی به افراد کمک می‌کند تا حریم خود را برای دیگران از هر نظر مشخص کنند.[۵] این حوزه‌ها عبارتند از جسمی، روحی، روانی، معنوی و مرزهای مربوط به اعتقادات که احساسات، عزت نفس و شهود افراد را در برمی‌گیرد.[۶] ژاک لکان تمام این مرزها را به صورت یک سلسله مراتب در نظر می‌گیرد که بازتابی از مجموعه شرایط بیولوژیکی و موقعیت اجتماعی فرد می‌باشد.[۷] مرزهای شخصی در دو جهت تعاملات ورودی و خروجی بین افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.[۸] همچنین گاهی عملکرد حفاظتی و پیشگیرانه دارد.[۲]

دامنه‌ها ویرایش

سه گروه از رایج‌ترین این ارزش‌ها و مرزها عبارتند از:

  • مرزبندی فیزیکی – فضای شخصی و ملاحظات لمسی[۹][۱۰][۱۱]
  • مرزبندی روان – افکار و نظرات[۹][۱۰][۱۱]
  • مرزبندی عاطفی – احساسات

برخی از نویسندگان این لیست را گسترش داده‌اند و به آن مواردی مانند «معنویت»،[۹][۱۱] «حقیقت»[۱۱] و «زمان و وقت‌شناسی» را نیز اضافه کرده‌اند.[۸]

انواع ویرایش

نینا براون چهار نوع مرز را پیشنهاد می‌کند:[۱۲]

  • نرم – یک فرد با مرزبندی نرم کسی است که به سادگی مرزهایش با دیگران قابل ادغام است. افرادی با این نوع مرزبندی به راحتی قربانی دستکاری روانی واقع می‌شوند.
  • اسفنجی – افراد دارای مرزبندی اسفنجی دارای ترکیبی از مرزهای نرم و سخت هستند. این دسته افراد کمتر از گروه نرم و بیشتر از گروه دارای مرزبندی‌های سخت اجازه سرایت عاطفی به دیگران می‌دهند. افرادی با مرزبندی اسفنجی در مورد مرزبندی‌های خود مطمئن نیستند و نمی‌دانند چه زمانی باید انعطاف به خرج دهند و چه زمانی سختگیری کنند.
  • سفت و سخت – یک فرد با مرزهای سفت و سخت فردی کاملاً بسته‌است و با دیواری که بین خودش و دیگران کشیده اجازه نمی‌دهد هیچ‌کس از نظر احساسی و عاطفی یا فیزیکی به وی نزدیک شود اینگونه افراد اغلب قربانیان خشونت فیزیکی، احساسی، روانی یا سوء استفاده جنسی می‌باشند. مرزهای سخت می‌توانند انتخابی باشند که به زمان، مکان یا شرایط بستگی دارند و معمولاً بر اساس یک تجربه بد در گذشته در یک وضعیت مشابه شکل می‌گیرند.
  • انعطاف‌پذیر – فردی با مرزبندی انعطاف‌پذیر شبیه گروه اسفنجی یا سخت است اما فرد کنترل بیشتری روی مرزبندی خود دارد. خود فرد تصمیم می‌گیرد چه چیزی را رها کند و چه چیزی را حفظ کند. در برابر سوءاستفاده عاطفی و روانی دستکاری مقاومت می‌کند و کمتر مورد تعرض واقع می‌شود.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. "Boundaries: Psychological Boundaries - Healthy Boundaries". www.guidetopsychology.com.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Graham, Michael C. (2014). Facts of Life: ten issues of contentment. Outskirts Press. p. 159. ISBN 978-1-4787-2259-5.
  3. ونسا راجرز کار با مردان جوان (2010) , 80, 161
  4. Johnson, R. Skip. "Setting Boundaries and Setting Limits". BPDFamily.com. Retrieved 10 June 2014.
  5. G. B. and J. S. Lundberg دوست من لازم نیست که همه چیز را از همه بهتر (2000) p. 13.
  6. تیموتی پورتر-o'grady, کتی Mallochهای کوانتومی رهبری (2003), p. 135
  7. Jacques Lacanهای Ecrits (1997), pp. 16-17
  8. ۸٫۰ ۸٫۱
    کاترین آن که برای رسم خط: چگونه برای تعیین مرزهای سالم در هر روز (2000), pp. 16-25
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ Charles L. Whitfield, M.D (2010). Boundaries and Relationships: Knowing, Protecting and Enjoying the Self (2 ed.). HCI Books. ISBN 978-1-55874-259-8.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Katherine, Anne (1994). Boundaries: Where You End and I Begin. Hazelden. p. 5. ISBN 978-1-56838-030-8.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ John Townsend, PhD; Henry Cloud PhD (1 November 1992). Boundaries: When to Say Yes, How to Say No to Take Control of Your Life. Nashville: HarperCollins Christian Publishing. p. 245. ISBN 978-0-310-58590-9.
  12. قهوه ای، نینا W. های مقابله با خشم میانگین بحرانی مردم – مخرب خودشیفتگی الگوی (2006).

برای مطالعهٔ بیشتر ویرایش