جبهه مقاومت ملی افغانستان

مخالفان افغانستانی طالبان
(تغییرمسیر از مقاومت پنجشیر)

جبههٔ مقاومت ملی در برابر طالبان، مقاومت پنجشیر یا مقاومت دوم[۹][۱۰][۱۱] اتحادی از اعضای پیشین ائتلاف شمال و دیگر مخالفان طالبان است که در پاسخ به هجوم طالبان در افغانستان در روزهای پایانی ماه اسد سال ۱۴۰۰ و پس از سقوط کابل و جمهوری اسلامی افغانستان تحت رهبری سیاستمدار و فرماندهٔ نظامی احمد مسعود پایه گذاری شد.[۱۲] این اتحاد تنها مقاومت سازمان یافته ضد طالبان در افغانستان است، و احتمال می‌رود که جنگ‌های چریکی ضد طالبان برنامه‌ریزی شود.[۱۳][۱۴][۱۵] این مقاومت خواستار «دولتی فراگیر» در افغانستان شده‌است.[۱۶] همچنین خواستار حق تمامی شهروندان از جمله زنان هستند.

جبههٔ مقاومت ملی افغانستان
رهبراحمد مسعود[۴]
رئیس روابط خارجیعلی میثم نظری[۵]
تاریخ فعالیت۱۶ اوت ۲۰۲۱ – اکنون (۲ سال، ۲۴۵ روز)
مقربازارک، ولایت پنجشیر، افغانستان
مناطق فعالیتولایت پنجشیر، ولایت پروان، ولایت کاپیسا،ولایت بغلان، ولایت میدان وردک، ولایت دایکندی، و ولایت سمنگان ولایت‌های افغانستان، افغانستان

  تحت کنترل طالبان
  
  تحت کنترل نیروهای محلی و مردمی افغانستان
(همچنین الگو:نقشه شورش طالبان را ببینید)
ایدئولوژیتمرکززدایی[۶]
چندگانگی فرهنگی[۶]
عدالت اجتماعی[۶]
وضعیتفعال
اندازه۴۰۰۰+
متحدانجبهه آزادی افغانستان🇦🇫  تاجیکستان (ادعاشده)[۷][۸]
مخالفان طالبان
درگیری‌ها و جنگ‌هاجنگ‌های افغانستان
وبگاهnationalresistance.org

در ۱۷ اوت ۲۰۲۱، امرالله صالح با استناد به مفاد قانون اساسی افغانستان، خودش را از پایگاه عملیاتی در دره پنجشیر رئیس‌جمهور افغانستان اعلام کرد و گفت که او عملیات نظامی علیه طالبان را از آنجا ادامه خواهد داد.[۱۷] ادعای او به ریاست جمهوری توسط احمد مسعود، بسم‌الله خان محمدی وزیر دفاع سابق افغانستان و سفارت افغانستان در تاجیکستان و سفیر آن محمدظاهر اغبر تأیید شد.[۱۸][۱۷][۱۹]

در ۶ سپتامبر، طالبان ادعای کنترل این ولایت و پیروزی کرده و پرچم امارت را در برابر فرمانداری پنجشیر برافراشت. با این حال، مقاومت پنجشیر این پیروزی را رد کرد و اظهار داشت که آنها هنوز «در سراسر دره» حضور دارند.[۲۰] طالبان از ساکنان منطقه درخواست کرد تا در خانه‌های خود بمانند و فرار نکنند تا آسیبی به آنها نرسد.[۲۱]

پیش‌زمینه ویرایش

 
نمایی از دره پنجشیر

پنجشیر به عنوان یک منطقهٔ کوهستانی، پایگاه توانمند عملیات برای مبارزان ضد شوروی و پسان برای ائتلاف شمال بود.[۲۲][۲۳] این مکان زادگاه احمد شاه مسعود رهبر اتحاد ضد شوروی است.[۲۴] فرزند وی، احمد مسعود، به‌طور گسترده‌ای به عنوان جانشین او شناخته می‌شود.[۲۵]

در ماه ژوئیه ۲۰۲۱، بقایای ائتلاف شمال تحت پرچم مقاومت دوم شروع به فعالیت کردند.[۲۶][۲۷] احمد مسعود در یک آپ-اد به واشینگتن پست در ۱۸ اوت ۲۰۲۱، خواستار کمک جهانی شد، و اعلام کرد که مهمات و لوازم کافی در دسترس نخواهد بود مگر اینکه کمک‌های بین‌المللی فراهم شود.[۲۸] بنابر گزارش یک ناظر، از تاریخ ۱۷ اوت، درهٔ پنجشیر بود «از همه طرف تحت محاصره» اما تحت حمله مستقیم قرار نگرفته‌است.[۲۹] مسعود تمایل خود را برای مذاکره با طالبان اعلام کرده‌است.[۳۰]

بنابر اظهارات چند تن از سربازان ناشناس سابق آمریکایی و انگلیسی، برخی از پیمانکاران که قبلاً در افغانستان فعالیت داشتند و تعدادی از افغان‌ها که در خارج از کشور کار یا زندگی می‌کنند، با هم به جمع‌آوری پول به منظور کمک به مبارزان پنجشیر روی آوردند.[۳۱]

مسئول روابط خارجی مقاومت، علی میثم نظری، گفت که طالبان پس از کنترل کابل دست به گریبان هستند.[۳۲]

تاریخچه ویرایش

پس از خروج نظامیان آمریکایی و ناتو از افغانستان در سال ۲۰۲۱ و هجوم دوبارهٔ طالبان به مناطق تحت کنترل جمهوری اسلامی افغانستان، تمام شهرها و ولایات افغانستان در مدت زمان کوتاهی یکی پس از دیگری سقوط کرده و بدست نیروهای طالبان افتادند. سرانجام در ۲۴ اسد ۱۴۰۰ و به دنبال نزدیک‌شدن جنگجویان طالبان به شهر کابل، محمداشرف غنی رئیس‌جمهور قانونی افغانستان، کابل را ترک کرده و پایتخت افغانستان نیز به تصرف نیروهای طالبان درآمد. بدین ترتیب ۳۳ ولایت افغانستان به جز ولایت پنجشیر پس از حدود ۲۰ سال تحت کنترل دوبارهٔ طالبان درآمد[۳۳][۳۴] و گروه طالبان که پس از عملیات آزادی بلندمدت در سال ۲۰۰۱ از صحنهٔ سیاسی افغانستان کنار زده شده بود مجدداً توانست با ایجاد امارت اسلامی افغانستان به قدرت برسد.[۳۵]

افراد و اهداف ویرایش

احمد مسعود، بنیانگذار و فرماندهٔ جبههٔ مقاومت در برابر طالبان

پس از این سلسله رویدادهای سریع که منجر به سقوط دولت قانونی افغانستان پس از ۲۰ سال شد، احمد مسعود پسر احمد شاه مسعود قهرمان ملی افغانستان، ضمن خروج از کابل[۳۶] اعلام کرد که به درهٔ پنجشیر رفته‌است و از افغان‌های مناطق و قبایل افغانستان خواست تا ضمن پیوستن به وی علیه طالبان بجنگند.

احمد مسعود گفت: «طالبان همهٔ قدرت را تصرف نکرده و هنوز هم می‌توان کاری کرد و از جامعهٔ بین‌المللی خواست تا از این مبارزه حمایت کنند.»[۳۷]

وی در روز ۱۶ اوت با انتشار مقاله‌ای در مجلهٔ فرانسوی لا رِگل دو ژو عنوان کرد که تصمیم گرفته که مانند پدرش مبارزه برای آزادی و رهایی از استبداد در افغانستان را سازماندهی کند.

وی در این مقاله نوشته‌است: «من و همرزمانم همراه با تمام افغان‌هایی که بندگی را نمی‌پذیرند خون خود را خواهیم داد. همهٔ آزادی‌خواهان از هر قوم و قبیله‌ای را به پیوستن به پایگاه‌مان در پنجشیر، آخرین منطقهٔ آزاد میهن در حال احتضارمان فرا می‌خوانم.»[۳۸]

احمد مسعود ضمن مقایسهٔ وضعیت کنونی افغانستان با اروپا در زمان آغاز جنگ جهانی دوم ادامه داده‌است: «ما افغان‌ها در همان شرایطی هستیم که اروپا در سال ۱۹۴۰ قرار داشت.» وی با نام بردن از ایالات متحدهٔ آمریکا، اروپا، کشورهای عربی و دیگران از آن‌ها کمک خواست و نوشت: «خطابم به همهٔ شما است. شمایی که به ما پیش‌تر و در جریان مبارزه برای آزادی علیه شوروی و طالبان در ۲۰ سال پیش آنقدر کمک کردید: شما دوستان عزیز آزادی آیا بار دیگر ما را همچون گذشته یاری خواهید کرد؟ با وجود خیانت بعضی‌ها، ما به شما اعتماد زیادی داریم.»[۳۹]

امرالله صالح معاون اول ریاست جمهوری افغانستان نیز پس از خروج اشرف غنی از کشور اعلام کرد که براساس قانون اساسی افغانستان در صورت غیابت، فرار یا مرگ رئیس‌جمهوری، معاون اول بعنوان سرپرست مقام ریاست‌جمهوری قرار می‌گیرد و او از این پس سرپرست دولت این کشور است و این کار حق مشروع و قانونی می‌باشد.

امرالله صالح با نشر پیامی در صفحهٔ توییتر خود بیان کرد: «من هرگز، هرگز و تحت هیچ شرایطی در برابر تروریست‌های طالبان سر خم نخواهم کرد.» او همچنین نوشت: «... هرگز به میراث احمد شاه مسعود، فرمانده و مراد خود خیانت نخواهد کرد و زیر بار پذیرش سلطه طالبان نخواهد رفت … .» وی پس از پیوستن به احمد مسعود در درهٔ پنجشیر، در توئیتی دیگر از مردم افغانستان خواست تا به محور مقاومت در برابر طالبان بپیوندند.[۴۰]

مقاومت هم‌چنین در ۱۸ ژوئیه مدعی شد که از پشتیبانی عبدالرشید دوستم و عطا محمد نور برخوردار است، در حالی که گزارش شده گروه دوستم به ازبکستان گریختند، ۱۰٬۰۰۰ سرباز دوستم می‌توانند به مقاومت پیوسته و نیرویی ۱۵٬۰۰۰ نفره یا بزرگ‌تر را تشکیل دهند.[۴۱][۴۲][۴۳] در همان روز، سفارت افغانستان در تاجیکستان عکس‌های غنی در ساختمان سفارت را با عکس‌های صالح عوض کرد.[۴۴]

یکپارچگی در پنجشیر ویرایش

پس از سقوط کابل نیروهای ضد طالبان از جمله معاون سابق رئیس‌جمهور صالح به منظور ایجاد یک جبهه مقاومت به درهٔ پنجشیر، تنها منطقهٔ افغانستان که توسط طالبان کنترل نمی‌شود، نقل مکان کرد.[۴۵][۴۶][۴۷]

در ۱۷ اوت ۲۰۲۱, سربازان تاجیک ارتش ملی افغانستان با تانک و پرسنل حامل برای حمایت از مقاومت به دره پنجشیر رسیدند.[۴۸][۴۹] پیش از سقوط کابل، پنجشیری‌ها شروع به حرکت تجهیزات نظامی، از جمله هلیکوپتر و وسایل نقلیهٔ زره پوش از مناطق اطراف به ولایت پنجشیر کردند. در آنجا، آنها با فرماندهان و سربازان سپاه کماندو ارتش ملی افغانستان دیدار کردند. بسیاری از پس از فرار از قندوز، بدخشان، تخار و بغلان، در ولسوالی اندراب بغلان گرد هم آمدند و به پنجشیر رفتند.[۴۹]

بر اساس گزارش‌های تأیید نشده، فرماندهی صالح موفق به پس گرفتن چاریکار، پایتخت ولایت پروان شد، که از ۱۵ اوت ۲۰۲۱ در دست طالبان بود و جنگ در پنجشیر آغاز شد.[۵۰] در حدود همان زمان گزارش‌های تأیید نشده اعلام کرد که بقایای ارتش افغانستان بنابر درخواست مسعود و وزیر دفاع و محمدی و فرماندهان ولایت‌ها در درهٔ پنجشیر تجمع کردند.[۵۱][۵۲][۵۳] غیرنظامیان محلی نیز به تمایل خود را برای بسیج شدن اعلام کردند.

در ۱۸ اوت ۲۰۲۱ مقاومت پنجشیر ادعا کرد که از حمایت عبدالرشید دوستم و عطا محمد نور برخوردار است، و گزارش شد که اعضای گروه دوستم، به ازبکستان عقب‌نشینی کردند، اما حدود ۱۰ هزار سرباز آماده جنگ هستند و در صورت نیاز به پنجشیر فرستاده می‌شوند تا تعداد نیروها را به بیش از ۱۵ هزار نفر برساند.[۵۴] در همان روز کارمندان سفارت افغانستان در تاجیکستان عکسهای غنی را در ساختمان سفارت با عکس‌های صالح جایگزین کردند.[۵۵]

ولایت بغلان ویرایش

در ۲۰ اوت ۲۰۲۱، جنگجویان ضد طالبان ولسوالی‌های اندراب، پل حصار و ده‌صلاح در استان بغلان را پس گرفتند که در نتیجهٔ آن ۶۰ مبارز طالب کشته شدند. گزارش‌های سمعی از وقایع منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی[۵۶] و توسط آژانس خبری پژواک گزارش شد. همچنین گزارش شد که نیروهای عبدالحمید دادگر، روستای بنو در بغلان را باز پس گرفت، اگرچه طالبان در این مورد اظهار نظر نکرد.[۵۷] منبعی در مقاومت پنجشیر مشارکت خود را در عملیات ولایت بغلان اعلام کرد و گفت که آنها در حال برنامه‌ریزی برای تصرف بزرگراه شمال هستند که می‌تواند ارتباط با تاجیکستان و ازبکستان را تسهیل ببخشد.[۵۸] طالبان در حساب‌های رسانه‌هایی این امر را تأیید کرد و تلفات خود را ۱۵ نفر کشته و ۱۵ مجروح اعلام کرد؛ طالبان این حمله را با توجه به عفوی که ارائه کرده بودند، یک «خیانت» اعلام کردند.[۵۹]

به گفته صدیق‌الله شجاع، عضو سابق نیروهای امنیت ملی افغانستان دلایل حذف طالبان از اندراب به آن دلیل بود که طالبان به جستجوی خانه‌های خصوصی مردم پرداختند که به عنوان یک تخلف از توافقنامهٔ دوحه است. شجاع اظهار داشت که طالبان وارد خانه‌ها می‌شوند و «مردم را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند. در روستاهای ما، مردم بسیار سنتی و مسلمان هستند. هیچ دلیلی برای طالبان نیست که به ما در مورد اسلام درس بدهند.» عبدالرحمان فرمانده سابق زندان بغلان اظهار داشت: «همه مردم دره علیه طالبان برخاسته‌اند. ما از مبارزان طالبان نمی‌ترسیم.»

تحلیل ویرایش

با توجه به هفته‌نامهٔ اکونومیست، این مقاومت «سرگردان به نظر می‌رسد».[۶۰] روزنامهٔ ایندیپندنت نگرانی خود را اعلام و اظهار کرد، از آنجا که طالبان سلاح‌های نظامی، تجهیزات توپخانه‌ای و هواپیماهای غربی را در طول هجومشان و سقوط افغانستان در اختیار دارند، مبارزان در پنجشیر به احتمال زیاد توسط مبارزان طالبان شکست خواهند خورد.[۶۱]

یک روزنامه‌نگار ناشناس افغان گفت که اگر این گروه می‌خواهد پنجشیر را نگه دارد، باید شروع به برنامه‌ریزی برای مقاومت در برابر طالبان کند.[۶۲] همچنین تحلیلگر بیل روجیو استدلال کرد که «چشم‌انداز مقاومت پنجشیر غم‌انگیز است»، اگرچه پایگاه آن به خوبی قابل دفاع است و صالح می‌تواند به شبکهٔ گسترده‌ای از حامیان بالقوه در سراسر کشور تکیه کند.[۶۳]

متخصص افغانستان ژیل دورونسورو از دانشگاه سوربن فرانسه گفت از آنجا که تهدید این مقاومت بزرگ نیست، نیروهای طالبان می‌توانند یک شهربندان را در پنجشیر اجرا کنند.[۶۴] همچنین نگرانی‌هایی وجود دارد که صالح و مسعود با اینکه هر دو مخالف طالبان هستند، از زمینه‌های مختلف سیاسی برخاسته‌اند، و احمد مسعود جذبهٔ روحانی همانند پدرش را ندارد.[۶۴] کیم سنگوپتا گفت که حمایت از مقاومت بستگی به آن دارد که تا چه حد طالبان منفور بودند و تا چه حد مردم مایل به ایستادن در برابر آنها خواهند بود زیرا طالبان قول داده که به تمام کسانی که برای نیروهای ناتو کار کرده‌اند مصونیت قضایی بدهد.[۶۵]

دیوید لویین پیشنهاد کرد که این مقاومت شانس بهتری برای به دست آوردن حمایت بیشتر از تمام اقوام افغانستان در برابر طالبان می‌داشت، اگر صالح به عنوان رئیس یک ائتلاف گسترده و نه فقط به عنوان نمایندهٔ تاجیک‌ها شناخته می‌شد.[۶۶] لویین گفت که جهان ممکن است دلیلی برای به رسمیت شناختن طالبان نداشته باشد اگر مبارزان این مقاومت همچنان به جنگ و پس گرفتن قلمرو ادامه دهند.[۶۶]

فارین پالیسی اظهار داشت که نسل‌های افغان که قبلاً حکومت طالبان را تجربه نکرده‌اند، به احتمال زیاد به مقاومت در برابر طالبان برمی‌خیزند.[۶۷] آنها اظهار داشتند که اگر طالبان همچنان به هدف قرار دادن افراد با لینک به دولت سابق دست بزنند، حمایت از مقاومت رشد خواهد کرد، اما اگر یک دولت آینده شامل حامد کرزی و عبدالله عبدالله باشد، این حمایت‌ها پایان خواهد یافت.[۶۷]

کاوه کرامی هشدار داد که اگر طالبان قادر به شکست مبارزان پنجشیر شوند، آنها دستاوردهای ساخته شده توسط جامعه بین‌المللی در توسعهٔ افغانستان را به عقب خواهند راند. با این حال، او همچنین گفت که اگر ایده‌های طالبان در مورد یک دولت فراگیر شامل قراردادن چند سیاستمدار «ضعیف» از ادارات دولتی قبلی باشد، در برابر آن مقاومت خواهد شد.[۶۸]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. "The mujahideen resistance to the Taliban begins now. But we need help". واشنگتن پست. 18 August 2021. Retrieved 18 August 2021.
  2. Roggio, Bill (18 August 2021). "After fall of Kabul, resistance to Taliban emerges in Panjshir". Long War Journal. Retrieved 20 August 2021.
  3. Filseth, Trevor (7 September 2021). "Panjshir Resistance: Heavy Fighting as Taliban Escalate Attacks". Retrieved 10 September 2021.
  4. https://www.nationalresistance.org/leadership.html
  5. "Afghanistan: The 'undefeated' Panjshir Valley - an hour from Kabul". BBC News. August 26, 2021. "The Red Army, with its might, was unable to defeat us... And the Taliban also 25 years ago... they tried to take over the valley and they failed, they faced a crushing defeat," Ali Nazary, the NRF's head of foreign relations, told the BBC.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Peter Bergen (1 September 2021). "The leader of the anti-Taliban resistance speaks out". سی‌ان‌ان.
  7. "Afghan resistance has sanctuary in Tajikistan, but fighting Taliban a 'non-viable prospect'". فرانس ۲۴. 10 October 2021. Retrieved 7 December 2021.
  8. "Kyrgyzstan, Tajikistan diverge on approaches to Afghanistan". eurasianet. 24 September 2021.
  9. "Analysis | Northern Afghanistan once kept out the Taliban. Why has it fallen so quickly this time?". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Retrieved 2021-08-18."Taliban promises not to move to Panshir; Ahmad Massoud says he is ready to give his blood for his land | Tajikistan News ASIA-Plus". asiaplustj.info. Retrieved 2021-08-19."Preparing for a Post-Departure Afghanistan: Changing political dynamics in the wake of the US troop withdrawal announcement". Afghanistan Analysts Network - English (به پشتو). 2021-06-04. Retrieved 2021-08-19.
  10. "He promised an "organized resistance" to Taliban rule. Now he wants U.S. help to lead the fight". www.cbsnews.com (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-19.
  11. "Northern Afghanistan once kept out the Taliban. Why has it fallen so quickly this time?". Washington Post.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
  12. «تشکیل جبهه مقاومت در مقابل طالبان در پنجشیر». خبر ناب. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۱۷.
  13. "'Panjshir stands strong': Afghanistan's last holdout against the Taliban". The Guardian. 2021-08-18. Retrieved 2021-08-19.
  14. "An anti-Taliban front forming in Panjshir? Ex top spy Saleh, son of 'Lion of Panjshir' meet at citadel". The Week. Retrieved 2021-08-17.
  15. "The Panjshir Valley: what is the main bastion of resistance against the Taliban advance in Afghanistan". Market Research Telecast. 17 August 2021.
  16. Kramer, Andrew E. (2021-08-18). "Leaders in Afghanistan's Panjshir Valley defy the Taliban and demand an inclusive government". The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-08-18.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ "Panjshir flies flag of resistance again; Amrullah says he is President of Afghanistan". Tribune India. August 17, 2021. Retrieved August 17, 2021.
  18. Kramer, Andrew E. (2021-08-18). "Leaders in Afghanistan's Panjshir Valley defy the Taliban and demand an inclusive government". The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-08-18.
  19. "'Panjshir stands strong': Afghanistan's last holdout against the Taliban". The Guardian. 2021-08-18. Retrieved 2021-08-19.
  20. Robertson, Nic; Kohzad, Nilly; Lister, Tim; Regan, Helen (September 6, 2021). "Taliban claims victory in Panjshir, but resistance forces say they still control strategic position in the valley". سی‌ان‌ان. Retrieved September 6, 2021.
  21. «طالبان از ساکنان پنجشیر خواستند فرار نکنند و در خانه‌هایشان بمانند». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۲۱.
  22. "'Panjshir stands strong': Afghanistan's last holdout against the Taliban". The Guardian. 2021-08-18. Retrieved 2021-08-19.
  23. "The Panjshir Valley: what is the main bastion of resistance against the Taliban advance in Afghanistan". Market Research Telecast. 17 August 2021.
  24. Ph. D., History; J. D., University of Washington School of Law; B. A., History. "The Brave Life and Tragic Death of Afghanistan's Lion of the Panjshir". ThoughtCo. Retrieved 2021-08-19.
  25. "Ahmad Massoud Declared As His Father's Successor". TOLOnews.
  26. Brick Murtazashvili, Jennifer (28 July 2021). "Northern Afghanistan once kept out the Taliban. Why has it fallen so quickly this time?". واشینگتن پست. Archived from the original on 16 August 2021. Retrieved 2021-08-17.
  27. Chaudhury, Dipanjan Roy. "Northern Alliance plans to regroup: Resistance leaders seek arms to fight Taliban in Northern Afghanistan". The Economic Times. Retrieved 2021-08-17.
  28. "Protests against Afghan Taliban spread in early signs of resistance". Rappler. Retrieved 2021-08-19.
  29. Mottram, Linda (August 17, 2021). "Resistance and refugees: the Afghan province holding out against the Taliban". بنگاه خبررسانی استرالیا. Archived from the original on August 17, 2021. Retrieved August 17, 2021.
  30. Mackenzie, James (2021-08-22). "Anti-Taliban leader Massoud wants to talk but ready to fight". رویترز (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-22.
  31. "The fightback begins: Resistance to Taliban starts but chance of success is low". ایندیپندنت. 2021-08-20. Retrieved 2021-08-21.
  32. "Afghan resistance ready for conflict but prefers negotiations". France24. 22 August 2021. Retrieved 22 August 2021.
  33. شفقنا - «پنجشیر» ولایتی در امان مانده از تروریزم
  34. خبرگزاری ایسنا - تنها "درهٔ پنجشیر" مانده‌است
  35. عصر ایران - چرا کابل سقوط کرد؟
  36. ایسنا - احمد مسعود خبر خروج از افغانستان را تکذیب کرد
  37. «پسر احمدشاه مسعود خواستار مقاومت علیه طالبان شد». دویچه‌وله.
  38. ابنا - احمد مسعود مردم افغانستان را به مقاومت در برابر طالبان فراخواند
  39. «مدارا - فراخوان پسر شاه مسعود به مردم افغانستان برای مقاومت در برابر طالبان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۲۱.
  40. ایرنا - صالح: سرپرست رسمی دولت افغانستان هستم
  41. Dikshit, Sandeep (2021-08-18). "Afghan crisis: Panjshiris remain defiant, claim Uzbek leader Dostum's support". The Tribune. Archived from the original on 2021-08-19. Retrieved 2021-08-19.
  42. "Operations". Northern Alliance: Fighting for a Free Afghanistan (به انگلیسی). Friends of the Northern Alliance. Retrieved 19 August 2021.
  43. Archive, Hollie; McKay (18 August 2021). "Inside the Afghanistan province that refuses to buckle to Taliban". New York Post (به انگلیسی). Retrieved 19 August 2021.
  44. Ray, Siladitya. "Afghan Embassy In Tajikistan Demands Interpol Arrest Escaped Former President Ashraf Ghani". Forbes (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-20.
  45. AFP (2021-08-17). "Defiant Afghan ex-VP vows new fight with Taliban". Digital Journal. Retrieved 2021-08-17.
  46. "As Taliban takes over, one Afghan province is still standing strong – Here's the story of Ahmad Shah Massoud and his bastion Panjshir". Free Press Journal. Retrieved 2021-08-17.
  47. "An anti-Taliban front forming in Panjshir? Ex top spy Saleh, son of 'Lion of Panjshir' meet at citadel". The Week. Retrieved 2021-08-17.
  48. "Panjshir flies flag of resistance". Tribune India.
  49. ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ "After fall of Kabul, resistance to Taliban emerges in Panjshir | FDD's Long War Journal". www.longwarjournal.org. 2021-08-18. Retrieved 2021-08-19.
  50. "Источник: силы вице-президента Афганистана ведут бои с талибами в Панджшере [Source: Forces of Afghanistan's Vice President Continue to Fight the Taliban in Panjshir]". RIA Novosti (in Russian).
  51. "'Panjshir stands strong': Afghanistan's last holdout against the Taliban". The Guardian. 2021-08-18. Retrieved 2021-08-19.
  52. "'Northern Alliance' flag hoisted in Panjshir in first resistance against Taliban". هندوستان تایمز. 17 August 2021. Archived from the original on 17 August 2021. Retrieved 17 August 2021.
  53. "An anti-Taliban front forming in Panjshir? Ex top spy Saleh, son of 'Lion of Panjshir' meet at citadel". ویک (مجله). 17 August 2021. Archived from the original on 17 August 2021. Retrieved 17 August 2021.
  54. "Operations". National Resistance Front: Fighting for a Free Afghanistan. The National Resistance Front. Retrieved 19 August 2021.
  55. Ray, Siladitya. "Afghan Embassy In Tajikistan Demands Interpol Arrest Escaped Former President Ashraf Ghani". Forbes. Retrieved 2021-08-20.
  56. Roche, Darragh (20 August 2021). "Anti-Taliban Resistance Recaptures Multiple Areas as Afghans Fight Back". نیوزویک. Archived from the original on 20 August 2021. Retrieved 20 August 2021.
  57. "Anti-Taliban militia take hold of Baghlan province". The Independent. 20 August 2021.
  58. Roggio, Bill; Tobin, Andrew (20 August 2021). "Anti-Taliban resistance makes modest gains outside Panjshir". Long War Journal. Retrieved 20 August 2021.
  59. Ayaz Gul (August 20, 2021). "Anti-Taliban Forces Retake Three Northern Afghan Districts". Voice of America.
  60. "From Saigon to Kabul: what America's Afghan fiasco means for the world". اکونومیست. 21 Aug 2021.
  61. "The fightback begins: Resistance to Taliban starts but chance of success is low". ایندیپندنت. 2021-08-20. Retrieved 2021-08-21.
  62. "Glavin: Afghan resistance gears up for the long, predictable battle ahead". ottawacitizen. Retrieved 2021-08-20.
  63. Roggio, Bill (18 August 2021). "After fall of Kabul, resistance to Taliban emerges in Panjshir". Long War Journal. Retrieved 20 August 2021.
  64. ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ "Afghan holdout will struggle against Taliban assault, say analysts". France 24. 2021-08-20. Retrieved 2021-08-21.
  65. "The fightback begins: Resistance to Taliban starts but chance of success is low". ایندیپندنت. 2021-08-20. Retrieved 2021-08-21.
  66. ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ Loyn, David. "Panjshir valley and the last resistance to the Taliban | The Spectator". www.spectator.co.uk (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-23.
  67. ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ Detsch, Robbie Gramer, Jack. "An Anti-Taliban Front Is Already Forming. Can It Last?". Foreign Policy (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-23.
  68. Kerami, Kaweh. "Afghanistan's Panjshir Valley: the last stronghold of resistance to Taliban rule". The Conversation (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-26.