مقدس اردبیلی
| برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
احمد بن محمد اردبیلی نجفی، معروف به «مقدس» یا «مقدس اردبیلی» و «محقق اردبیلی» از علما و فقهای شیعه امامیه در قرن دهم هجری در محلهٔ نیار که نزدیک و چسبیده به شهر اردبیل می‌باشد به دنیا آمد. تاریخ دقیق ولادت او معلوم نیست.وی از شاگردان علامه جلال‌الدین دوانی بود.
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | احمد بن محمد |
| تاریخ تولد | مشخص نیست |
| زادگاه | اردبیل ایران |
| محل تحصیل | اراک، نجف |
| محل زندگی | نجف |
| تاریخ مرگ | ۹۹۳ |
| شهر مرگ | نجف، عراق |
| مدفن | حرم علی بن ابیطالب |
| اطلاعات آموزشی | |
| شاگردان | شیخ حسن سید محمد میر فیض‌الله تفرشی عنایت‌الله کوهپایه‌ای ملاعبدالله شوشتری |
| تالیفات | استیناس المعنویة بحرالمناقب حاشیه بر شرح تجرید حدیقة الشیعة رساله خراجیه زبدة البیان فی آیات الاحکام و … |
تحصیلویرایش
فراگیری علوم دینی را از دوران کودکی آغاز کرد. پس از گذراندن دروس مقدماتی، به نجف رفت و علوم نقلی و فقه را از سید علی صائغ فرا گرفت. پس از مدتی، به شیراز مهاجرت کرد و نزد جمال‌الدین محمود به تحصیل علوم عقلی مشغول گردید. وی در زهد و تقوا به درجه‌ای رسید که به «مقدس» شهرت یافت و در تحقیق و ژرف‌نگری علمی به اندازه‌ای تبحر داشت که به «محقق» معروف شد.
شاگردانویرایش
تألیفاتویرایش
- استیناس المعنویة[۵]
- بحرالمناقب
- حاشیه بر شرح تجرید
- حدیقة الشیعة (در انتساب این کتاب به محقق تردیدهایی وجود دارد)[۶]
- رساله خراجیه
- زبدة البیان فی آیات الاحکام
- مقالة فی الامر بالشی[۷]
- مناسک حج (فارسی)
- اثبات واجب و اصول الدین (به زبان فارسی)
- مجمع الفایدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان[۸]
در دربار صفویویرایش
وی از جمله عالمانی است که در پرتو رابطه با دربار صفوی در گسترش تشیع و حل مشکلات شیعیان تلاش‌های فراوانی را به ثمر نشاند. هر چند که او به در خواست شاه عباس صفوی برای ترک نجف و مهاجرت به ایران پاسخ منفی داد، برای مصالح تشیع و شیعیان همواره به دربار صفوی تذکراتی می‌داد که تاریخ برخی از آن وقایع را نقل کرده‌است.[۹]
در گفتار دیگرانویرایش
سید مصطفی تفرشی از معاصران او می‌نویسد:
«امرش در جلالت و اطمینان و امانت مشهورتر از آن است که ذکر شود و بالاتر از آن است که عبارتی بتواند آن را وصف کند. او متکلمی فقیه و عظیم‌الشأن و جلیل‌القدر و بلند منزلت و با ورع‌ترین شخص زمانش و عابدترین و با تقواترین آنها بود.»[۱۰]
شیخ حر عاملی می‌نویسد:
«احمد بن محمد اردبیلی عالمی فاضل، محققی عابد، مورد اطمینان و پارسا، عظیم‌الشأن و جلیل‌القدر و معاصر شیخ بهایی بود».[۱۱]
وفاتویرایش
اردبیلی در رجب سال ۹۹۳ در نجف درگذشت و در کنار حرم علی بن ابیطالب به خاک سپرده شد.
پانویسویرایش
- ↑ فرزند شهید ثانی (مؤلف کتابهای معالم الاصول والمنتقی).
- ↑ نوه دختری شهید ثانی، معروف به صاحب مدارک.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج ۱، چ ۳، نشر معروف، قم: ۱۳۸۵
- ↑ کتاب نصرة الحق نوشته ظهیرالدین علی فمی تفرشی و گودرز رشتیانی آن را پژوهش و بازنویسی نموده است
- ↑ در علم کلام.
- ↑ «نادرستی انتساب (حدیقة الشّیعه) به مقدس اردبیلی». hawzah.net. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۲.
- ↑ در علم اصول.
- ↑ این کتاب یکی از مشهورترین دائرةالمعارف‌های فقه استدلالی و یکی از مصادر و منابع گران‌سنگ فقه جعفری است. محقق این کتاب را به مثابه شرحی بر کتاب ارشاد علامه حلی نوشته، ولی خود کتابی بسیار مفصل و عمیق است که با دقت و کنکاشی عظیم به تحلیل و بررسی مباحث فقهی پرداخته است.
- ↑ فوائد الرضویة، شیخ عباس قمی، ص ۲۵. با ترک اردبیل و سکونت در نجف موجب احیای و رونق دوباره حوزه علمیه نجف شد.
- ↑ نقد الرجال، سید مصطفی تفرشی، ص ۲۹.
- ↑ امل الآمل، قسم دوم، ص ۲۳.
منابعویرایش
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج ۱، چ ۳، نشر معروف، قم: ۱۳۸۵.
