ملا مظفر گنابادی

ریاضیدان ایرانی

ملا مظفر گنابادی از منجمان و ریاضی دانان ایران در دوره صفوی است. زادگاه وی گناباد از شهرهای استان خراسان رضوی می‌باشد. نام اصلی او محمد قاسم بوده‌است و به نام پدرش ملا مظفر معروف گردید. در ریاضی تالیفاتی از خود به جای گذاشت. وی معاصر شاه عباس بزرگ صفوی بود و در طالع بینی نیز تبحر داشت و به همین دلیل به جمع درباریان شاه عباس پیوست. چون این شاه به منجمین و طالع بینان اعتقادی تام داشت. پس از ملا مظفر تا چندین نسل ذریت او کار جدشان را ادامه داده و در دربار شاهان صفوی خدمت می‌کردند.[۱]

کتاب‌شناسی ویرایش

  • تنبیهات المنجمین مشتمل بر یک مقدمه، شش باب و خاتمه است. این کتاب به صورت خطی در کتابخانهٔ ملا محمدعلی خوانساری در نجف موجود است.
  • شرح بیست باب از نظام‌الدین عبدالعلی بن محمد بیرجندی (مستوفی ۹۲۴ ه‍.ق) که حکیم و منجم معروف قرن خود بوده‌است این کتاب از مهم‌ترین کتب نجومی دربارهٔ تقویم رقمی و علم نجوم است که برای شاه عباس تدوین نموده و شیخ بهایی در پشت کتاب تفریضی مشتمل بر تمجید از شرح و شارح در سال ۱۰۲۳ ه‍.ق نوشته‌است و در سال ۱۲۹۸ ه‍.ق در قمک چاپ سنگی شده‌است و به بیست باب ملا مظفر معروف است.
  • منتخب التنبیهات خلاصهٔ تنبیهات منجّمین می‌باشد. مؤلف در اول این کتاب نام و نسب خود را ذکر نموده‌است.
  • حاتمیّه در بیان خطّ نصف‌النّهار و معرفت سمت قبله و به همین جهت آن را قبلة الافاق گویند و آن را به نام خواجه ناصرالدوله پدر حاتم‌بیک که از بزرگان و ارکان دولت و وزیر شاه‌عباس بوده تألیف نموده‌است.[۲][۳]
  • اختیارات النّجوم.

منابع ویرایش

  1. «برج فخرزاده گناباد مرمت می‌شود». ایسنا. ۲۰۲۰-۰۹-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۲.
  2. «جستجو در کتب خطی دانشکده الهیات». manuscript.um.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۲.
  3. «کتاب شرح بیست باب نام در معرفت تقویم تام». www.inojoom.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۲.

پانویس ویرایش

  • سلطانحسین تابنده گنابادی , تاریخ و جغرافیای گناباد چاپ دوم ۱۳۷۹ شمسی. انتشارات حقیقت. تهران